མིག་སྔར་བོད་ལྗོངས་སུ་ཐུམ་འབུའི་ནད་ཕོག་པའི་ནད་པ5057ལ་གཤགས་བཅོས་བྱས་པ་དང་། ནད་གཞི15421ལ་སྨན་བཅོས་བྱས་ལ། རྫོང70ལ་ཐུམ་འབུའི་ནད་ཕོག་ཚད1%ཡི་མན་དུ་ཆག་སྟེ། མི་ཚོགས་ལ་ནད་ཕོག་ཚད2016ལོའི1.66%ནས2019ལོའི་ལོ་མཇུག་གི0.26%བར་ཆག་པས། ཐུམ་འབུའི་ནད་ཀྱི་ནད་པ་མང་བའི་རྣམ་པ་བཀག་
2018ལོ་ནས་བཟུང་། དགུན་དུས་བོད་ལྗོངས་སུ་བསྐྱོད་པའི་བྱ་འགུལ་སྐོར་ཐེངས་གཉིས་སྤེལ་བ་ལས་བསྡོམས་པས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་གནས་སྐོར་བ་མི་ཐེངས་ཁྲི500སྣེ་ལེན་བྱས་ཤིང་། གནས་སྐོར་སྤྱིའི་ཡོང་སྒོ་སྒོར་དུང་ཕྱུར60ལས་བརྒལ་ཏེ། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་གནས་སྐོར“ལོ་ཕྱེད་དཔལ་འབྱོར”ཡིན་པའི་ད
ཉེ་ཆར། རྒྱལ་ཁབ་མི་རིགས་ལས་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་སྐོར་གསུམ་པའི་ཀྲུང་གོའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ལྡན་གྲོང་ཚོ་ཞེས་མིང་བཏགས་པའི་ཆོག་མཆན་དངོས་སུ་སྤྲད་པའི་ནང་ཀན་སུའུ་ཡི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་གྲོང་ཚོ10ཡི་མིང་གྲལ་དུ་ཚུད་ཡོད། མིག་སྔའི་བར་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་སུ་རྒྱལ་ཁབ་ར
ཉེ་ཆར། བོད་ལྗོངས་གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ས་ཆ་ཁག་གཅིག་ལ་ཁ་བ་བབས་པ་དང་། གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་ནས་ས་དགའ་རྫོང་བར་གྱི་ལམ་རྒྱུད་དུ་ས་གཞི་ཁ་བས་གཡོགས་ནས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་མཛེས་ལྗོངས་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
2019ལོར་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་འགྲིམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་དབུལ་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་བྱ་བར་རོགས་སྐྱོར་བྱས་པར་གྲུབ་འབྲས་མངོན་གསལ་ཐོབ་ཡོད་ཅིང་། ཡུལ་གཞན་དབུལ་སྐྱོར་གནས་སྤར་རྣམ་གྲངས203ལག་བསྟར་བྱེད་པར་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཡོད་ཅིང་། འཛུགས་སྐྲུན་ལམ་ཐག་སྤྱི་ལེ415.3ཟིན་པ་དང་།
ཀྲུང་དབྱང་དམག་ཨུའི་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕེན་གྱིས་ཉིན་ཤས་སྔོན་དུ་བཀའ་རྒྱར་མཚན་རྟགས་བཀོད་ནས《དམག་དཔུང་གི་ལྟ་ཞིབ་ལས་དོན་སྲོལ་ཡིག(ཚོད་ལྟའི་ལག་བསྟར)》ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང་ཞིང་། 2020ལོའི་ཟླ2ཚེས1ཉིན་ནས་བཟུང་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་རེད།
ཚེས20ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོར་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕེན་ཁུན་མིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་འགྲེམས་ལྟེ་གནས་སུ་ཕེབས་ནས་དཔྱིད་གསར་དུས་ཆེན་སྔོན་གྱི་ལོ་གསར་གྱི་མཁོ་ཆས་ཁྲོམ་རའི་མཁོ་སྤྲོད་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་ཚོང་ཟོག་འགྲེམས་ཚོང་གནས་ཚུལ་ལ་རྒྱུས་ལོན་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ཡུལ་དངོས་ཀྱི་མ
ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་བཅུ་དགུ་ཉིན། ཉིས་སྟོང་ཉི་ཤུ་ལོའི་ཐེ་ཝན་བྱ་བའི་གྲོས་ཚོགས་པེ་ཅིན་ནས་ཚོགས་པ་དང་། ཀྲུང་གུང་ཀྲུང་དབྱང་ཆབ་སྲིད་ཅུའུ་ཡི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན། རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཝང་དབྱང་གྲོས་ཚོགས་ལ་ཞུགས་པར་མ་ཟད་གསུང་བཤད་གནང་།
ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་བཅུ་དགུ་ཉིན། ཉིས་སྟོང་ཉི་ཤུ་ལོའི་ཐེ་ཝན་བྱ་བའི་གྲོས་ཚོགས་པེ་ཅིན་ནས་ཚོགས་པ་དང་། ཀྲུང་གུང་ཀྲུང་དབྱང་ཆབ་སྲིད་ཅུའུ་ཡི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན། རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཝང་དབྱང་གྲོས་ཚོགས་ལ་ཞུགས་པར་མ་ཟད་གསུང་བཤད་གནང་།
ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་བཅོ་བརྒྱད་ཉིན། ཀྲུང་གུང་ཀྲུང་དབྱང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་དང་ཡོ་ནན་གུང་ཁྲན་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་རོན་ཧྥུའུ་ཀྲུང་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྲུང་གོ་དང་ཡོ་ནན་བར་འབྲེལ་བ་བཙུགས་ནས་ལོ་བདུན་ཅུ་ལོ
ཝུའུ་ཁི་ལན་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཁའ་འགྲུལ་ཀུང་ཟིའི་འགྲུལ་སྐྱེལ་གནམ་གྲུ་སར་ལྷུང་བའི་དོན་རྐྱེན་ཁྲོད་རྐྱེན་ལམ་དུ་ཤོར་བའི་ཝུའུ་ཁི་ལན་གྱི་སྤྱི་དམངས་བཅུ་གཅིག་གི་བེམ་པོ་ཚེས་བཅུ་དགུའི་ཉིན་ཝུའུ་ཁི་ལན་གྱི་རྒྱལ་ས་ཅི་ཧྥུའུ་ཡི་པའོ་ལི་སི་པའོ་ཨར་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནམ་གྲུ་ཐང་དུ་བསྐྱལ།
དབྱི་སི་རལ་རྒྱལ་སྲུང་དམག་དཔུང་གིས་ཚེས་བཅུ་དགུའི་ཉིན་གསལ་སྒྲོག་སྤེལ་ཏེ། དབྱི་སི་རལ་དམག་དཔུང་གིས་ཉིན་དེ་ནས་བཟུང་ལག་རྩལ་སྒྲིག་ཆས་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ནས། དབྱི་སི་རལ་དང་ལེ་པཱ་ནུན་གྱི་རྒྱལ་མཚམས་བརྒལ་བའི་ས་འོག་གི་འགུལ་སྐྱོད་ལ་ལྟ་ཞིབ་དང་གསལ་འབྱེད་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར།
ཨར་ཅི་རི་ཡཱའི་ཝ་ཏི་ཞིང་ཆེན་ནས་ཚེས་བཅུ་དགུའི་ཉིན་འགྲིམ་འགྲུལ་དོན་རྐྱེན་ཚབས་ཆེན་བྱུང་སྟེ། མི་བཅུ་གཉིས་རྐྱེན་ལམ་དུ་ཤོར་བ་དང་། མི་ཞེ་དྲུག་ལ་རྨས་ཕོག
དབྱི་རག་གི་ས་ཁུལ་མང་བོ་ནས་ཚེས་བཅུ་དགུའི་ཉིན་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་བྱ་འགུལ་བྱུང་སྟེ། མི་གཅིག་རྐྱེན་ལམ་དུ་ཤོར་བ་དང་། ཉུང་མཐར་ཡང་མི་སུམ་ཅུར་རྨས་ཕོག་ཟེར།
སོ་མཱ་ལིའི་སྲིད་གཞུང་དམག་དཔུང་གིས་ཚེས་བཅོ་བརྒྱད་ཉིན་བཤད་རྒྱུར། སྲིད་གཞུང་དམག་དཔུང་གིས་ཚེས་བཅུ་བདུན་ཉིན་གྱི་དགོང་མོར་སོ་མཱ་ལིའི་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཞེ་པེ་ལེ་ཀྲིག་དབུས་མ་ནས་ན་གཞོན་ཏང་ཞེས་པའི་ཐལ་སྤྱོད་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་དྲག་ཆས་ཉེས་ཅན་བཅུ་དྲུག་བསད་ཟེར།