ན་ངག་ནི་མ་གཞི་ནས་ཡི་གེའི་སྒྲིག་སྦྱོར་ལས་གྲུབ་པའི་རྩོམ་རིག་གི་སྐད་ཆའི་རོལ་རྩེད་ཙམ་ལགས་པས་ཐ་སྙད་ཀྱི་བཀོད་སྒྲིག་དང་ཚིག་སྦྱོར་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་ལ་དང་དོད་ཆེ་རུ་བྱེད་དགོས་པ་ལས།ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་གནས་ལུགས་ཀྱི་གསར་བཤད་དག་ནི་སྙན་ངག་གི་སྐབས་སུ་བབས་པའི་འགན་འཁྲི་མ་ཡིན་པར་འ
ཉེ་ལམ་མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས《སློབ་ཆེན་སློབ་མའི་ངེས་བཀླག་དཔེ་ཐོ》པར་སྐྲུན་འགྲེམ་སྤེལ་བྱས།དེབ་འདིའི་ནང་དུ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སློབ་ཆེན10ལྷག་གི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ23ཡིས་ཆེད་ལས་སོ་སོའི་དཔེ་ཐོ་འོས་སྦྱོར་གནང་བ་བཀོད་ཡོད་པར་མ་ཟད། ས་དགེ་བཀའ་རྙིང་ཇོ་ནང་གཡུང་དྲུང་
མཁའ་བྱམས་རྒྱལ་གྱིས་འཁྲབ་ཁྲིད་གནང་པའི་གློག་བརྙན་འདིར། ལོ་གཅིག་གི་ཡར་སྔོན་དུ་ཉི་ཧོང་གི་རྒྱལ་ས་ཐའོ་ཁྱེའོ་ནསNHKཡི་ནང་དུ་སྟོན་བཞིན་པར་ཐེངས་གཅིག་བལྟས་མྱོང་ཞིང་དེ་དུས་ས་མཐའ་ན་ཡོད་པའི་དབང་གིས་ཡིན་ནམ་ཅི་ཡིན་མི་ཤེས་མོད།བལྟས་བའི་མགོ་མཇུག་བར་གསུམ་གང་རུང་དུ་ཡིད་ཀྱི་ག་
རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི “ལོ་ལྔའི་འཆར་གཞི་ཐེངས་བཅུ་གསུམ་པའི” གལ་ཆེའི་པར་སྐྲུན་འཆར་འགོད་ལས་གཞི་དང་རྒྱལ་ཁབ་པར་སྐྲུན་ཐེབས་རྩའི་རོགས་དངུལ་ལས་གཞི《འཛམ་གླིང་ལོ་རྒྱུས་ཀུན་གསལ་མེ་ལོང》(དེབ1~50)ཞེས་པ་མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་ཉེ་ཆར་པར་སྐྲུན་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས།
ཉེ་ཆར་མཚོ་བྱང་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་བྱ་བའི་ལྟེ་གནས་ཀྱིས་བསྒྲིགས་པའི《གཙང་མ་ཀླུ་འབུམ་དཀར་ནག་ཁྲ་གསུམ་གཡུང་དྲུང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ》ཞེས་པ་ཀན་སུའུ་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནས་པར་བསྐྲུན་འགྲེལ་སྤེལ་བྱས།《གཙང་མ་ཀླུ་འབུམ་དཀར་ནག་ཁྲ་གསུམ་གཡུང་དྲུང་ཐེག
ཉི་མ་སྟག་ལུང་སྡེ་བའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རི་རྩེ་ནས་ཡོལ་མ་ཐག ལོ་ན་གཞོན་པའི་བུ་ཆུང་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་སྐ་རགས་རྡོག་པར་གཅུད་ཅིང་ལམ་ལ་ཆས། སྦྲ་སྒོར་བུད་མ་ཐག་སླར་ཡང་ཕྱིར་འཁོར་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལོ་ན་རྒན་པའི་མ་རྒན་ལ་གྱེས་ཕྱག་བྱས། ཁོ་མོ་ལག་རྟེན་ལ་ཁེན་ཏེ་གྱོལ་མ་ལྡིང་གིས་ཕྱི་རོལ་གྱ
ཚེ་རིང་ནོར་བུ། 1986ལོར་བོད་ལྗོངས་སློབ་ཆེན་ནས་མཐར་ཕྱིན། མའོ་ཏུན་རྩོམ་རིག་བྱ་དགའ་སྐབས་བདུན་པའི་དཔྱད་འདེམ་པའི་འགན་བཞེས་མྱོང་། བརྩམས་ཆོས་གཙོ་བོ《རླུང་ཁྲོད་ཀྱི་མཆོད་སྦྱིན》《ལུག་ཚེ་ཐར》《མཚམས》《ཇག་པ་ཆང་ཁང》སོགས་ཡོད་ལ། 《ལུག་ཚེ་ཐར》ལ་ལུའུ་ཞུན་རྩོམ་རིག་བྱ་དགའ་སྐབས་ལྔ་པ་ཐ
ཞོགས་པ་རྫོང་གོག་གི་རྩེར་སོང་བ་ནས་ད་བར་དུ་གྲིབ་མ་ཙམ་ཡང་མེད་པས། ཨ་མ་ནོར་སྐྱིད་མཚོ་མོ་ལུས་ཡོངས་འདར་སིག་སིག་གིས་སྐད་ཆ་ཚིག་གཅིག་ཀྱང་ཤོད་མི་ཐུབ་པར་ལུས། གྲོང་པ་ཁྱིམ་མཚེས་དང་དཀར་ཉེ་ཚོ་རོགས་པར་ཡོང་སྟེ་རྒྱུན་པར་ཁོ་རང་འགྲོ་རྒྱུར་དགའ་བའི་ན་འདམ་ཁུལ་དང་། ཆུ་བོའི་རྒྱུག་
ཁྱོད་ཀྱི་མིག་མཐའ་འཁྱག་སིབ་སིབ་ཏུ་གྱུར་པ་ན། ལུས་པོ་གཞི་ནས་གྲང་འདར་བརྒྱབ་བྱུང་། ཡིན་ནའང་། ཁང་པའི་ནང་དུ་མེ་དྲོད་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བས།སྒེའུ་ཁུང་ངོས་སུ་ཆུ་ཐིགས་ཁ་ཤས་མངོན་ཆུང་གིས་བབས་འདུག
ཕྱི་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་དྲུག་པ་ཡས་མས་སྟེང་ཁོ་ཚོས་མཱ་ཅང་རྒྱག་མཚམས་བཞག གསང་བདག་སྲང་ལམ་ཆུང་ཆུང་དེ་བརྒྱུད་ནས་སྒེར་གཞུང་སུ་ཞིག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་བརྐོས་པ་མི་ཤེས་པའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་རྨིད་གྲུ་བཞི་མ་གཅིག་ཙམ་དང་། གཏིང་ཚད་ལ་རྨིད་གཉིས་ཙམ་ཡོད་པའི་ས་དོང་དེར་གཟུར་ནས་རང་ཁྱིམ་དུ་སླེབས།
འཇའ་སྤྲིན་མེ་ཏོག་བསླེས་མའི་ཞིང་ཁམས་སུ། །རྣམ་རྟོག་ཆུ་བོ་འདར་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ན། །བདུད་རྩིའི་བུམ་པ་ཐོགས་པའི་ཡིད་འཕྲོག་མ། །རེག་ཚོར་སྤང་བའི་མལ་ན་གཟིམས་ཡོད་དམ། །
བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་ཡི་སྙན་ངག་ཆན་པ་གཉིས།
ཞོགས་པའི་ཉི་རྡུལ་ལ་ཟོས་པའི།།སྣ་ཚོགས་མེ་ཏོག་གི་འཁྲི་ཤིང༌།།གློ་བུར་མཚར་སྡུག་གི་བཞིན་རས།།ང་ཡི་སྙིང་ཁ་རུ་དུད་བྱུང༌།།བསུང་ཞིམ་ཐུལ་ཐུལ་གྱི་སྤོས་ངད།།དྲི་འཛིན་བུ་ག་རུ་གཟན་ཅིང༌།།སྦྲང་ཆུང་ཉིལ་ཉིལ་གྱི་གེ་སར།།མཆུ་སྒྲོས་ན་ཆུང་ལ་གཙེས་བྱུང༌།།
མཚན་མོ་གཉིད་ཁུག་གི་རྨི་ལམ་དུ།མཚན་མོ་གཉིད་ཁུག་གི་རྨི་ལམ་དུ།ཁྱོད་ཀྱིས་ང་རང་ལ་རྩྭ་ཐང་ཞིག་ཁྱེར་ནས།ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་འཚོ་གནས་སུ་བྱིན།རྩྭ་ཐང་དུ་ལུག་ཁྱུས་གཏམས་པ་ཞིག་བྱིན།ལུག་ཁྱུ་རེ་རེའི་འབའ་སྒྲས་ང་རང་གཉིད་ལས་སློང་མ་ནུས།ཞོགས་པ་འཕྲུལ་འཁོར་གྱི་སྐད་སྒྲས།ང་རང་ལྷོད་ལ
དུ་སྤྲིན་གྱི་ཚིགས་བཅད་སྙན་ངག་ཚན་པ་བརྒྱད།
ཧ་ཅང་སྙིང་ཉེ་བའི་མི་ཞིག་རྟག་པར་ཡིད་ལ་ཡང་ཡང་དྲན། དོ་དགོང་ཁོ་ག་ལེར་ངའི་སྙན་ངག་གི་ནང་དུ་འཛུལ་ནས་འདས་སོང་གི་གཏམ་རྒྱུད་མང་བོ་ཞིག་འཆད་ཀྱིན་འདུག
མིང་དངོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཅེས་འབོད། ཐ་སྙད་ཐར་ཐོར་རེ་རྒུམ་ནས་རྩོམ་ཞེས་པའི་ཡི་གེ་འདི་ཕབ་དུས་བྱང་རླུང་ཞེས་འབོད་ཀྱིན་འདུག དགུན་ཁ།
སྒྲུང་གཏམ་བློས་སློང་བྱེད་སྐབས། རྩོམ་པ་པོས་བརྗོད་བྱ་རྫོགས་པར་སྟོན་པའི་དགོས་མཁོར་དམིགས་ཏེ། རྩོམ་གྲབས་ཡོད་པའི་སྒྲུང་གཏམ་ལ་ཁུངས་སྣེ་ཞིག་གཏན་འབེབས་བྱ་དགོས་འདུག་ལ། ལག་ལེན་དངོས་ལ་གཞིགས་ན་མི་སྣ་དང་། དོན་དག་དང་། དངོས་པོ་དང་། མི་སེམས་དང་། ཡུལ་བཅས་ནི་སྒྲུང་གཏམ་གྱི་ཁ
ད་ལྟའི་དུས་འདིར། བོད་ཀྱི་ཡུལ་གྲུ་ཀུན་ཏུ་སྙན་ངག་གི་ས་བོན་ཐོར་མེད་ས་ཉུང་ལ། སྙན་ངག་གི་མྱུ་གུ་འབྲས་མེད་སའང་ཉུང་། དུས་མཚུངས་སུ། སྙན་ངག་གི་ཡུལ་ཁོངས་ཀུན་ཏུ་མྱ་ངན་དང་སྨེ་ངག འོ་དོད་དང་ངུ་ཤུབ་ཀྱིས་བཀང་མེད་ས་དང་ཁྱབ་མེད་ས་ཞིག་ཀྱང་དཀོན། ད་ལྟ་སྙན་ངག་པ་ཡོངས་རྫོགས་ང
ངའི་སེམས་པ་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་འདིའི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ཞིག་ལ་འཁོར་ནས་ཡུན་རིང་སོང་། དེ་ནི་ང་རང་འཚར་ལོངས་བྱུང་སའི་སྤང་ལྗོངས་དང་ཡེ་ནས་མི་འདྲ་བ་ཞིག་རེད། ང་ནི་དེ་ལ་ཞེན་པའམ་ཡང་ན་དེས་ང་རང་བསླུས་པ་ཡིན་དུ་སྲིད་ཀྱང་། དེའི་ནང་ན་ཅི་ཞིག་ཡོད་པ་ཤེས་འདོད་ཀྱིས་སེམས་དེ་ཕྱིར་ལྡོག་པ
འཛམ་གླིང་འཁྲུག་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་ཞོད་འཇགས་སུ་སོང་བར་བསྟུན། ཧྥ་རན་སེའི་དམག་མི་རྒན་པ་སྐོར་ཞིག་ཕྱིར་རང་ཡུལ་དུ་ལོག་ནས་ཕལ་ཆེ་བ་ཟས་གོས་གནས་མལ་ལ་སྡུག་མི་དགོས་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར། ཧྥུ་ལང་ཁུ་ལེ་པོར་དུག་རླངས་ཕོག་པས་སྔར་སོས་སུ་འགྱུར་མ་ནུས། ངལ་རྩོལ་གྱི་ནུས་པ་ཤོར་ཏེ་འཚོ་ཆས་ཤིན
ནེ་ཚེ(Nietzsche1844-1900)ལགས་ཀྱིས་ཕ་སྐད་ནི“དོན་དམ་གྱི་སློབ་གསོ་མགོ་རྩོམ་སའི་ཆེས་གལ་ཆེ་ཞིང་ཆེས་ཐད་ཀར་གྱི་ཡུལ་ཡིན” ཞིང་། ཕ་སྐད་ཀྱི་སྦྱོང་བརྡར་ཡག་ཤོས་ནི“རྒྱུན་མཐུད་སློབ་གསོའི་བྱ་བ་ཡོད་ཚད”ཀྱི“རང་བྱུང་གི་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་གཤིན་ས་ཡིན”པ་དང་། དགེ་རྒན་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན་སླ
ཚེ་འདིར་ཁྱེད་དང་ཐུག་འཕྲད་བྱུང་བའི་མི་དེ་ནི་ཚེ་སྔོན་ཁྱེད་དང་ཏན་ཏན་འབྲེལ་བ་ཡོད་ངེས་ཡིན། ད་ཆ་ངས་སྐད་ཆ་འདི་སུ་ཞིག་གིས་བཤད་པ་ཡིན་ནམ་དྲན་མི་གསོས་ལ། ཕྱིར་འདང་ག་ཚད་རྒྱབ་ཀྱང་ཨ་ཐང་ཆད་པ་ཙམ་ལས་མ་འདས། འོན་ཏེ་སྐད་ཆ་འདི་ངའི་དྲན་པའི་ངོགས་སུ་བྲག་བརྐོས་རི་མོ་བཞིན་ནམ་ཡང་
དཔེ་དེབ་ཅིག་མཉམ་དུ་ཀློག་པ་ནི་ང་དང་ངའི་བུ་མོ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་འདྲིས་བྱེད་སྟངས་ཤིག་ཡིན། དགེ་རྒན་གྱིས་འོས་སྦྱོར་བྱས་པའི་དཔེ་དེབ་ང་ཚོས་མཉམ་དུ་བཀླགས་མྱོང་ལ། ངས་ཀྱང་མོ་གཉིས་ཀར་ཀློག་དེབ་ཁ་ཤས་འོས་སྦྱོར་བྱས་མྱོང་། མོན་ཧྭ་ཡིས་ཁ་པར་གྱི་ལམ་ནས་ནུ་མོའི་དཔེ་དེབ་གང་ཞིག་ཀློ
གཏམ་དཔེ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་དང་། འཚོ་བ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འབྲེལ་གཏུག་སོགས་ཀྱི་ནང་རང་བྱུང་ཁམས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཡུན་རིང་ཉམས་ཞིབ་དང་ཤེས་རྟོགས་གཏིང་ཟབ་བྱས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་སྤྱི་སྡོམ་ཞིག་ཡིན་ལ། འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཉིང་བཅུད་དང་ཤེས་ཡ
དེ་ལ་འདིར་བོད་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་དང་ནང་སྒོས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་ཁྲོད་དུ་བོད་རྒྱའི་ཡིག་ཚང་ནང་འབྱུང་བའི་ཐ་སྙད་མང་པོ་ཞིག་ཕན་ཚུན་ངོ་མ་འཕྲོད་ནས་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད།
དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་ནང་དྲེག་དང་དྲེག་ནད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་སྐོར་ལ་དཔྱད་པ་བྱས་ནས་དྲེག་དང་དྲེག་ནད་ཀྱི་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་དང་། ཁྱད་པར་དྲེག་ནད་ཀྱི་ངེས་ཚིག་ལ་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་ནས་སྐབས་དོན་སོ་སོའི་གོ་དོན་མཚོན་པར་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། དྲེག་བཞི་ཡི་ངོས་འཛིན་དང་། དྲེག་ནད་ཀྱི་ཐོག་མའི་གནས་སོག
【ནང་དོན་གནད་བསྡུས།】མནའ་ནི་རང་རེའི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་དམ་པོ་ཡོད་པའི་གནའ་བོའི་རིག་གནས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པས། དཔྱད་རྩོམ་འདིར་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་མནའ་ཡི་བྱུང་བ་དང་འཕེལ་རིམ་ནས་འགོ་བརྩམས་ཏེ། མནའ་དང་དངོས་ཡོད་སྤྱི་ཚོ
དཔྱད་རྩོམ་འདིར་རྒྱ་ཡིག་དང་དབྱིན་ཇིའི་ཡིག་རིགས་ནང་དུ་བཀོད་པའི་ཡིག་ཆ་གཞིར་བཟུང་ནས་དུས་རབས་གསུམ་པ་ནས་བཅུ་པ་བར་བོད་ཀྱི་གླ་རྩིའི་ཚོང་དོན་ལ་དཔྱད་རྗེས་སྐབས་དེའི་བོད་ཀྱི་གླ་རྩིའི་ཚོང་དོན་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཚོང་ལས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་། གནའ་བོའི་ཚོང་འབྲེལ་དེ་དག་གིས་ཀྲུང་
དེ་ཡང་མ་མགོ་དང་འ་འགོའི་ཡི་གེ་གཉིས་ཀྱི་འཇུག་དོན་དང་སྦྱོར་ཚུལ་ཐད་ཚེ་ཏན་ཞབས་དྲུང་མཆོག་གིས་དེ་སྔ《དག་ཡིག་ཐོན་མིའི་དགོངས་རྒྱན》ནང་དུ། འགོ་མ་ནི། དག་ཡིག་འགར། བྱ་བའི་འགོ་དང་ལུས་ཀྱི་མགོ ། ཞེས་ཐོག་མའི་དོན་དུ་བཤད་མོད། ཁ་མིག་ལྡན་པའི་གོང་བུ་ལས་གཞན་ལ་མས་འཕུལ་མི་བྱེད་ན་ཁྱ
ཁྲི་སེམས་དཔའི་སྙན་ངག་སྨག་རུམ་ཁྲོད་ཀྱི་དེ་དག་ཅེས་པར་གཟིགས་རོགས་ཞུ།
ཁྲི་སེམས་དཔའི་སྙན་ངག་གཤོག་པ་རྨས་མ་ཞེས་པར་གཟིགས་རོགས་ཞུ།
ངའི་ཕ་ཡུལ་ནི་མཚོ་སྔོན་པོའི་བོང་སྟག་ཅེས་པའི་འབྲོག་སྡེ་དེ་ཡིན། ངེད་ཀྱི་ཕ་ལགས་དེ་སྔ་རྫོང་གི་ལས་བྱེད་ཅིག་ཡིན་པས་ང་རང་ཧ་ཅང་ཆུང་ངུའི་དུས་སུ་ངེད་ཚང་གིས་དུས་ངེས་ཅན་ཞིག་ལ་རྫོང་ནས་འཚོ་བ་རོལ་མྱོང་བ་དྲན་པས་ཨེན་ཙམ་ཟིན་ཡོང་།
ང་ལ་མཚོན་ན་སྙན་ངག་ནི་ངའི་འཚོ་བ་དང་ཆོས་ལུགས་ཡིན།——སྙན་ངག་པ་སྐྱབས་ཆེན་བདེ་གྲོལ་ལ་བཅར་འདྲི་བྱས་པ།
རྩོམ་འདིར་མཛེས་རྟོག་དེང་རབས་རང་བཞིན་གྱི་མཐོང་སྣེ་སྤྱད་དེ་སྒོ་མེ་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་སྒྲུང་རིང«མར་ངོའི་ཟླ་བ»ལས་མངོན་པའི་ཟླ་བའི་མི་སྒེར་གྱི་ཁེར་རྐྱང་དང་དེའི་མཛེས་རྟོག་གི་རིན་ཐང་རགས་ཙམ་གླེང་ཡོད།