ཡི་དམ་དང་ཆོས་སྐྱོང་གི་ཁྱད་པར།
རྗེ་བཙུན་ལམ་རིམ་པ་ངག་དབང་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་རང་སེམས་ཆོས་ལ་བསྐུལ་བའི་བཀའ་སློབ།གང་མཚན་ལན་གཅིག་རྣ་བར་ལྷུང་བས་ཀྱང་། ། སྲིད་ཞིའི་དབུལ་བ་སེལ་དང་ཆབས་ཅིག་པར། ། ཅི་འདོད་རེ་བ་སྐོང་བ་ཡིད་བཞིན་ནོར། ། བླ་མ་མཆོག་གསུམ་གཙུག་གི་རྒྱན་དུ་རོལ། །
ལྷོ་བྲག་མཁན་ཆེན་ནམ་མཁའ་རྒྱལ་མཚན་ནི་ཡབ་སློབ་དཔོན་ནམ་མཁའ་བཟང་པོ་དང༌། ཡུམ་རིན་ཆེན་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བའི་སྲས་སུ་མེ་ཕོ་སྟག་གི་ལོ་ལ་ཤུད་ཕུའི་རིགས་སུ་སྐུ་བལྟམས། འཁྲུངས་ཙམ་ཉིད་ནས་སཾ་སྐྲྀ་ཏའི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་བརྗོད་པ་སོགས་སྨྲ་ཤེས་ཤིང༌། བསམ་བཞིན་དུ་བྱོན་པའི་ས
དགའ་ལྡན་དར་ཆེན་ནི་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་བར་སྐོར་བྱང་ཤར་མཚམས་སུ་གནས། རབ་བྱུང་བཅུ་གཅིག་པའི་ལྕགས་བྱ་སྤྱི་ལོ1681ལོར་བཙུགས། ད་བར་ལོ་ངོ་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད། དར་ཆེན་དེ་ནི་སོག་རིགས་ཀྱི་རྗེ་བོ་ད་ལས་ཧོང་ཐའི་ཇིར་གྲགས་པའི་བུ་དགའ་ལྡན་ཚེ་དབང་དཔལ་བཟང་མཆོག་གིས་ཏྭ་ལའི་
སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བཤད་སྲོལ་ལ། སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཁར་སྒྲ་གཅན་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་བཅུ་དྲག ༼ ༡. གནས་བརྟན་ཡན་ལག་འབྱུང་། ༢. མ་ཕམ་པ། ༣. ནགས་ན་གནས། ༤. དུས་ལྡན། ༥. རྡོ་རྗེ་མོའི་བུ། ༦. བཟང་བོ། ༧. གསེར་བེའུ། ༨. བྷ་ར་དྷྭ་ཛ་གསེར་ཅན།
མཁའ་དབྱིངས་སུ་བེད་མེད་དུ་བསྐྱུར་པའི་འཇིག་རྟེན་འཕུར་སྐྱོད་འཕྲུལ་ཆས་དང་དེའི་ལྷུ་ལག་མང་པོ་གཡེང་བཞིན་ཡོད་པས། ང་ཚོས་དེ་ལ་བར་སྣང་གི་གད་སྙིགས་སུ་འབོད།བར་སྣང་གི་གད་སྙིགས་ཁྲོད་མང་ཆེ་བ་ནི་ལྕགས་རིགས་དངོས་རྫས་ཡིན་ལ། དེ་དག་ནི་སྤྱིར་བཏང་གི“ཟངས་རུལ་ལྕགས་རུལ”མ་ཡིན་པར་རིན
ད་ལྟའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར། རིག་གནས་བཅས་ཉིན་རེ་བཞིན་འཕེལ་རྒྱས་སོང་བ་དང་བསྟུན་ནས་རོང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་ཆུ་ཚད་དང་སྤྱི་ཚོགས་ལ་བཅངས་པའི་ལྟ་ཚུལ། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་འདུ་ཤེས་བཅས་ལ་ཡང་འགྱུར་ལྡོག་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་པས། སྤྱི་ཡོངས་ནས་ཆ་འཕྲིན་གྱི་འདུ
སྤྱིར་བརྙན་འཕྲིན་ལེ་ཚན་གྱི་ནང་དོན་ཀྱི་ཐད་དུ་ཆུང་ཕྱོགས་ནས་དགར་ན་རིགས་དང་དབྱེ་བ་ཤིན་ཏུ་མང་མོད། ཆེ་ཐད་ནས་བརྙན་འཕྲིན་གསར་འགྱུར་རྩོམ་ཡིག་དང་བརྙན་འཕྲིན་ཆེད་སྒྲིག་རྩོམ་ཡིག བརྙན་འཕྲིན་རིག་རྩལ་རྩོམ་ཡིག་བཅས་གསུམ་དུ་བཀར་ན་འཚམ་སྙམ། དེ་ལས་བརྙན་འཕྲིན་གསར་འགྱུར་རྩོམ་ཡིག
བསམ་པའི་དཔལ་ཡོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ད་ལྟའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་འགྲོས་ཀྱིས་དབྱར་གཞུང་གི་དུས་ཚིགས་འདིར་ཡུལ་སྐོར་པ་སྐོར་དང་སྐོར་བྱས་ནས་རང་རྒྱལ་གྱི་ལྟ་སྐོར་མཛེས་ལྗོངས་ས་ཆ་དང་མཛེས་སྡུག་གི་ཡུལ་གྲུ། གནས་འགངས་ཆེན་བཅས་སུ་སྤྲོ་འཕྱན་ནམ་མཇལ་སྐོར་དུ་འགྲོ་བའི་ལུགས་སྲོལ་ཚ་ཚ
འུ་ཅག་གིས་ཨེ་དབྱིན་སི་ཐན་ལ་རྗེས་དྲན་ཞུ་བ་ནི། ཁོང་ཉིད་ནི་དུས་རབས20པའི་ནང་གི་ཆེས་རླབས་ཆེ་བའི་ཚན་རིག་པའི་ནང་གི་གཅིག་ཡིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡིན་ལ། འུ་ཅག་གིས་ཁོང་ཉིད་རྗེས་དྲན་ཞུ་བ་ནི། ཁོང་ཉིད་ཀྱི་ཚན་རིག་གི་གསར་རྙེད་ཁོ་ན་ཙམ་གྱི་ཆེད་དུ་མིན་པར། ད་རུང་ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱི་ག
མཁའ་དབུགས་བརྒྱུད་དེ་མཆེད་པ། དེ་ནི་དབུགས་ལམ་མ་ལག་གི་འགོས་ནད་མཆེད་པའི་ལམ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན་ལ། དེའི་ནང་མཆིལ་ཟེགས་བརྒྱུད་དེ་མཆེད་པ་དང་།མཆིལ་ཟེགས་ཉིང་རྡུལ་བརྒྱུད་དེ་མཆེད་པ། ས་རྡུལ་བརྒྱུད་དེ་མཆེད་པ་བཅས་མཆེད་ཚུལ་རིགས་གསུམ་ཡོད།དཔེར་ན།སྒོ་འབྱེད་རང་བཞིན་དང་འགུལ་སྐྱོད་
འགོས་ནད་ནི་མི་མང་འདུ་ས་ནས་མཆེད་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། ངེས་པར་དུ་འགོས་ནད་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་དང་འགོ་ལམ། འགོ་སླ་བའི་མི་ཚོགས་བཅས་གཞི་རྩའི་ལྷུ་ཚིགས་གསུམ་འཛོམ་དགོས། གལ་ཏེ་དེའི་ཁྲོད་ཀྱི་ལྷུ་ཚིགས་གཅིག་མ་འདང་ན་འགོས་ནད་མཆེད་ཐུབ་ཀྱིན་མེད་པ་རེད།
《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རིམས་ནད་འགོག་སེལ་བྱེད་ཕྱོགས་སྐོར་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས》ནང་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་ནད་ཕོག་ཚད་ཅུང་མཐོ་བ་དང་། ཁྱབ་རྒྱ་ཅུང་ཆེ་བ། གནོད་འཚེ་ཐེབས་ཚད་ཅུང་ཆེ་བའི་མྱུར་གཤིས་དང་དལ་གཤིས་འགོས་ནད་རིགས39ཁྲིམས་བཀོད་དོ་དམ་བྱེད་ཁོངས་སུ་བཞག་ཡོད་པར་མ་ཟད།
བསྙལ་བཟོས་ཟས་རིགས་མང་པོ་བསྟེན་མི་རུང་བ་སྟེ། དཔེར་ན། ཚྭ་ཚལ། ཚྭ་ཉ། ཤ་རྒྱུ་སོགས་ཚྭ་མང་དུ་འདུས་པའི་ཟས་རིགས་བསྟེན་ཚེ། ཕོ་བའི་འབྲས་སྐྲན་དང་མིད་པའི་འབྲས་སྐྲན་འབྱུང་སླ་བ་རེད། སྟབས་བདེ་ཟ་མའི་ཁྲོད་ཀྱི་སྦྱོར་རྟ་དང་རྫས་འགྱུར་དངོས་པོ་ནི་འབྲས་སྐྲན་སློང་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐ
མཆིན་པ་སྲ་འགྱུར་དང་མཆིན་པའི་འབྲས་སྐྲན་སློང་བ། མཆིན་པ་ཚིལ་འགྱུར་ནི་མཆིན་ཚིལ་རྙིང་ཚབ་གསར་བརྗེ་བྱེད་མ་ཐུབ་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་མཆིན་པ་དང་སྙིང་ལ་གནོད་པ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་རུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད།
ཨ་ཁུ་བཟོད་པ་ལོ་བརྒྱ་ལ་བུད་འདུག་ནའང་རྐང་ལག་བདེ་ཞིང་རྣམ་རིག་ཧ་ཅང་གསལ། མི་རྣམས་ཀྱིས་ཁོར་ཚེ་ཐག་རིང་པོ་ཡོང་བའི་མན་ངག་འདྲི་སྐབས།ཁོས་རྒྱུན་དུ་གླེང་རིན་ཡོད་པའི་མན་ངག་གམ་ཡང་ན་ཉམས་མྱོང་ཟེར་བ་ཞིག་མི་འདུག་མོད།འོན་ཀྱང་ང་རང་ཚེ་ཐག་རིང་པོ་ཡོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ངའི་དུས་རྒྱ
གཅིག ཞོགས་སྦྱོང་བྱེད་སྐབས་སྔ་མི་རུང་བ།དབྱར་ཁར་ནམ་ལངས་སྔ་བས། མི་མང་པོ་ཞིག་ནངས་སྔ་ལངས་ཀྱིས་སྤྱི་གླིང་དུ་སོང་ནས་ཞོགས་སྦྱོང་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་དབྱར་ཁའི་མཁའ་དབུགས་ནང་དུ་སྦགས་བཙོག་དངོས་པོ་མང་པོ་འདུས་པ་དང་།སྤྱིར་བཏང་གིས་སྔ་མོའི་དུས་ཚོད6གི་སྔོན་དུ་སྦགས་བ
ཚ་གདུག་ཆེ་བའི་དབྱར་ཁར་ལུས་ནས་རྔུལ་ཆུ་བཞུར་བ་ནི་ཧ་ཅང་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་ཡིན་མོད།འོན་ཀྱང་རྔུལ་ཆུ་བཞུར་སྟངས་ལ་མཉམ་འཇོག་ལེགས་པོ་བྱེད་དགོས།རྔུལ་ཆུ་བཞུར་མང་བ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་མིན་ལ་རྔུལ་ཆུ་མི་ཐོན་པ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་རྒྱུན་ལྡན་མིན་པས།ཀྲུང་ལུགས་སྨན་པས་དེའི་ཁྲོད་ནས
གནས་བབ་ག་འདྲ་ཞིག་དང་ཡང་ན་དོན་དག་ག་འདྲ་ཞིག་གིས་རང་ཉིད་ལ་མི་མངོན་པའི་འཇིགས་སྐུལ་ཐེབས་ཉེན་ཆེ་བའི་སྐབས་སུ།འུ་ཅག་གི་སེམས་ཁམས་སྟེང་རང་ཤུགས་ཀྱིས་གནོན་ཤུགས་འབྱུང་བ་རེད། སྐབས་དེར་ལུས་སྟེང་ནས་མཁལ་སྟེང་གཤེར་རྨེན་རྒྱུ་ཀ་པ་དང་མཁལ་སྟེང་གཤེར་རྨེན་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་གནོན་ཤུག
རྒྱགས་དྲགས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཟས་ཐུན་རེ་རེར་བཟའ་བཏུང་རྒྱགས་ཆོད་པ་བཟའ་བའི་དོན་ཡིན།དུས་རྒྱུན་རྒྱགས་ཆོད་པ་ཟོས་ན་ཐོག་མར་ཕོ་རྒྱུ་ལ་གནོད་པ་དང་།འཇུ་ནུས་ཇེ་ཞན་དུ་སོང་སྟེ།མ་ཞུ་བ་དང་གཞང་བ་འགག་པ།ཁ་དྲི་ལྡང་བ།ཕོ་བར་རྨ་བརྡོལ་བ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་འབྱུང་བ་དང་།རྒྱུན་དུ་རྒྱགས་ཆོད་པ་
གཤམ་གྱི་བརྡ་ཆད་འདི་དག་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་བོད་ཀྱི་བརྡ་ཆད་ཚད་ལྡན་ཞུས་བཤེར་གཏན་འབེབས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས༢༠༢༡ལོའི་ཟླ༦པར་ཞུས་བཤེར་གཏན་འབེབས་བགྱིས་ཏེ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པས། ཞིང་ཆེན་ནང་ཁུལ་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་སོ་སོས་འདི་ལྟར་བཀོལ་བར་བྱ།
༡ སྦུབ་ཆལ། 钹༢ ཏིང་ཤག 碰铃༣ སིལ་སྙན། 铙钹༤ ཌ་མ་རུ། 鼗鼓༥ ཅང་ཏེའུ། 长腰鼗鼓༦ འཁར་རྔ། 锣༧ ལག་རྔ། 长柄鼓༨ མཆོད་རྔ། 神鼓༩ དུང་ཆེན། 长号角༡༠ རྒྱ་གླིང་། 唢呐༡༡ དུང་དཀར་གཤོག་པ་ཅན། 镶翅法螺༡༢ རྐང་གླིང་། 胫骨号筒༡༣ དྲིལ་བུ། 铃铛༡༤ གཤང་། 单钹༡༥ རྒྱལ་མཚན། 幢༡༦ གན་ཇི་ར།
金刚石 རྡོ་རྗེ། རྡོ་རྗེ་ཕ་ལམ། 金沙石 གསེར་མེན། 舍利 རིང་བསྲེལ་ནོར་བུ།
高原田鼠 ཨབ་མ་ཙིག高原野猪 ཕག་རྒོད།猕猴 ར་སྤྲེལ།棕熊 དྲེད་མོང་།猞猁 གཡི狼 སྤྱང་ཀི赤狐
长尾山椒 སྤོས་བྱུར་འདོམས་དཀར།灰椋鸟 མགྲོན་བྱ།大斑逐木鸟 ཐང་རྐོ་ཁྲ་མེན།灰头绿逐木鸟 སྡོང་རྐོ་ཐ་མགོ།棕腹逐木鸟 ཐང་རྐོ་སྦོ་དམར།白眉鹟 གསེར་ཁྱེམ།白腹鹟 མཐིང་སྦོ་དཀར།蒙古沙鸻 བྱེ་མ་གཟི