ཡི་དམ་དང་ཆོས་སྐྱོང་གི་ཁྱད་པར།
རྗེ་བཙུན་ལམ་རིམ་པ་ངག་དབང་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་རང་སེམས་ཆོས་ལ་བསྐུལ་བའི་བཀའ་སློབ།གང་མཚན་ལན་གཅིག་རྣ་བར་ལྷུང་བས་ཀྱང་། ། སྲིད་ཞིའི་དབུལ་བ་སེལ་དང་ཆབས་ཅིག་པར། ། ཅི་འདོད་རེ་བ་སྐོང་བ་ཡིད་བཞིན་ནོར། ། བླ་མ་མཆོག་གསུམ་གཙུག་གི་རྒྱན་དུ་རོལ། །
ལྷོ་བྲག་མཁན་ཆེན་ནམ་མཁའ་རྒྱལ་མཚན་ནི་ཡབ་སློབ་དཔོན་ནམ་མཁའ་བཟང་པོ་དང༌། ཡུམ་རིན་ཆེན་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བའི་སྲས་སུ་མེ་ཕོ་སྟག་གི་ལོ་ལ་ཤུད་ཕུའི་རིགས་སུ་སྐུ་བལྟམས། འཁྲུངས་ཙམ་ཉིད་ནས་སཾ་སྐྲྀ་ཏའི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་བརྗོད་པ་སོགས་སྨྲ་ཤེས་ཤིང༌། བསམ་བཞིན་དུ་བྱོན་པའི་ས
དགའ་ལྡན་དར་ཆེན་ནི་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་བར་སྐོར་བྱང་ཤར་མཚམས་སུ་གནས། རབ་བྱུང་བཅུ་གཅིག་པའི་ལྕགས་བྱ་སྤྱི་ལོ1681ལོར་བཙུགས། ད་བར་ལོ་ངོ་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད། དར་ཆེན་དེ་ནི་སོག་རིགས་ཀྱི་རྗེ་བོ་ད་ལས་ཧོང་ཐའི་ཇིར་གྲགས་པའི་བུ་དགའ་ལྡན་ཚེ་དབང་དཔལ་བཟང་མཆོག་གིས་ཏྭ་ལའི་
སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བཤད་སྲོལ་ལ། སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཁར་སྒྲ་གཅན་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་བཅུ་དྲག ༼ ༡. གནས་བརྟན་ཡན་ལག་འབྱུང་། ༢. མ་ཕམ་པ། ༣. ནགས་ན་གནས། ༤. དུས་ལྡན། ༥. རྡོ་རྗེ་མོའི་བུ། ༦. བཟང་བོ། ༧. གསེར་བེའུ། ༨. བྷ་ར་དྷྭ་ཛ་གསེར་ཅན།
དབྱི་ཐ་ལིའི་ན་པུའུ་ལེ་སིའི་གྲུ་ཁའི་འགྲམ་ངོགས་སུ། རྒྱུན་ལྡན་མིན་པའི་རྡོ་ཀ་མ་རུའི་ཀ་བ་ཆེན་པོ་གསུམ་ཡོད། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་ཞིབ་བལྟ་བྱས་ཚེ་རྡོ་ཀ་མ་རུའི་ཀ་བ་རེ་རེའི་སྟེང་དུ། རྒྱ་མཚོའི་སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་གནོད་འཚེ་ཕོག་པའི་རྗེས་ཤུལ་མང་པོ་མཐོང་ཐུབ།
མཚོ་སྐར་ནི་ཁ་དོག་རྣམ་པར་བཀྲ་ལ་མཛེས་ཤིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་རྒྱ་མཚོའི་ནང་གི་སྐྱེ་དངོས་ཤིག་རེད། མཚོ་སྐར་ལ་སྤྱིར་བཏང་དུ་འགྱེད་འཕྲོ་དབྱིབས་ཀྱི་ཡན་ལག5ཡོད་ལ།ཡན་ལག14དང24ཅན་ཡང་ཡོད་པ་རེད།
དམངས་སྤྱོད་འགྲུལ་སྐྱེལ་གནམ་གྲུ་ལ་སྡོད་པའི་སྐབས་སུ། ཁྱོད་ཀྱིས་གནམ་གྲུའི་སྟེང་དུ་མཆོང་གདུགས་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས་མེད་པ་ཤེས་སྲིད། ཚང་མས་ཤེས་གསལ་ལྟར། མཆོང་གདུགས་ཀྱིས་མིའི་ཚེ་སྲོག་སྐྱོབ་ཐུབ་མོད། འོན་ཀྱང་འགྲུལ་སྐྱེལ་གནམ་གྲུའི་ནང་དུ་འགྲུལ་པ་དང་ཡང་ན་གནམ་གྲུའི་ཐོག་གི་ལ
ཉེ་ལམ། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་སྲིད་གཞུང་བར་གྱི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་ཆེད་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང(IPCC)གིས་དཔྱད་དཔོག་སྙན་ཞུ་ཐེངས་དྲུག་པའི་ཁག་དང་པོ《2021ལོའི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་སྟེ། རང་བྱུང་ཚན་རིག་གི་རྨང་གཞི》ཞེས་པ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས།
སའི་གོ་ལའི་སྟེང་དང་མཚུངས་པར། འཇིག་རྟེན་འཕུར་སྐྱོད་པ་ཚོས་ཀྱང་བར་སྣང་ཁམས་ནས་གཏན་འཁེལ་གྱི་དུས་ཚོད་ནང་།ཆུ་དང་ཟ་མ་བསྟེན་དགོས་པར་མ་ཟད། ད་དུང་དབུགས་འབྱིན་རྔུབ་བྱེད་པ་དང་གཉིད་ལོག་དགོས་པ་རེད། བར་སྣང་ཁམས་སུ་སའི་གོ་ལའི་འཐེན་ཤུགས་མེད་པས། དངོས་པོ་ཚང་མ་ལྗིད་ཤོར་གྱི་གནས
རང་ཞིང་གིས2008ལོར་ཁ་ལག་རྐང་ནད་དེ་ཁྲིམས་བཀོད་ཀྱི་འགོས་ནད་དོ་དམ་ཁྲོད་དུ་བཞག་པ་ནས་བཟུང་། ནད་འབྱུང་ཚད་བསྟུད་མར་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཅུང་དམའ་ཤོས་ཀྱི་ཆུ་ཚད་དུ་གནས་ཡོད་ལ། སྙན་ཞུ་བྱས་པའི་ནད་དཔེ་ཚང་མ་ནད་རྟགས་ཡང་མོ་ཅན་དུ་གྱུར་ཡོད། ལོ་རེའི་ཟླ5པ་ནས་ཟླ7པ་ནི་རང་ཞིང་དུ་ཁ་ལག་ར
ཤ་དུག་དབྱུག་སྲིན་གྱི་ཟས་དུག་ཕོག་པ་ལ་ཤ་དུག་ཕོག་པ་ཡང་ཟེར་ཞིང་། དེ་ནི་ཤ་དུག་དབྱུག་སྲིན་ལས་གཞན་པའི་དུག་རྒྱུ་འདུས་པའི་ཟས་རིགས་བསྟེན་པ་ལས་བྱུང་བའི་དུག་ཕོག་རང་བཞིན་གྱི་ནད་ཅིག་ཡིན། ནད་ཐོག་ཏུ་སྐྱུར་མེར་ལངས་པ་དང་སྐྱུག་པ། ལྟེ་བའི་དབང་རྩའི་མ་ལག་གི་ནད་རྟགས་ཏེ་དཔེར་ན་མ
རྒྱུ་མའི་འགོས་ནད་ནི་ནད་རྒྱུ་སྣ་ཚོགས་ཁ་ནང་བརྒྱུད་ནས་རྒྱུ་མར་འགོས་པར་མ་ཟད། བཤང་གཅི་དང་འདྲེས་ནས་ནད་རྒྱུ་ཕྱིར་ཕུད་ཐུབ་པའི་ནད་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་མིང་ཞིག་ཡིན། དེའི་ནད་རྒྱུ་མང་ཆེ་ཤོས་ནི་ནད་པའམ་ནད་དུག་ཅན་གྱི་བཤང་གཅིར་འགྲོགས་ནས་ཕྱིར་ཕུད་ཅིང་། གལ་ཏེ་བདག་གཙང་མ་ཞིག་མ་བྱས་
མིག་ཤེལ་གོན་ན་འཚོ་བའི་ཁྲོད་དུ་སྟབས་མི་བདེ་ས་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་ཞིབ་འཇུག་གསར་པ་ཞིག་གི་མཇུག་འབྲས་ལས་ཤེས་གསལ་ལྟར་ན། མིག་ཤེལ་གོན་ན་པྲོག་གསར་ནད་དུག་འགོ་བའི་ཉེན་ཁ15%ཇེ་དམའ་རུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
ཁྱིམ་ཚང་གི་ཁོངས་མིས་ནད་གཞི་དེའི་ཁྱད་ཆོས་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་པ་ད ང་།བདག་སྐྱོང་བྱེད་ཐབས་ཡང་དག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ།ནད་པ་སྤྱི་ཚོགས་དང་འབྲེལ་འདྲིས་བྱེད་པར་རམ་འདེགས་བྱེད་པ་བཅས་ཀྱིས། འཚོ་བའི་སྤུས་ཀ་ཇེ་མཐོར་གཏོང་དགོས།
ཚན་རྩལ་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་གློག་ལྟར་མྱུར་བའི་དེང་གི་དུས་འདིར།མི་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བའི་གོམ་འགྲོས་ཇེ་མགྱོགས་ནས་ཇེ་མགྱོགས་ཡིན་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་གནོན་ཤུགས་ཇེ་ཆེ་ནས་ཇེ་ཆེ་ཡིན་པས།“ངལ་དུབ་ཀྱི་དབང་གིས་ཚོ་རྒྱས་པ”དང“ངལ་དུབ་ཀྱི་དབང་གིས་ཤི་བ”སོགས་ཀྱི་བདེ་ཐང་གནད་དོན་མི་ཉུང་བ་འབྱུང
ཉེ་ལམ། ཀློག་པ་པོ་ཞའོ་ཀྲང་གིས་ཁོ་རང་སུའུ་ཀྲོའུ་རུ་སློབ་གྲྭར་འགྲིམ་བཞིན་ཡོད་ལ། སྟབས་མ་ལེགས་པར་ཐོབ་ཐང་ལག་ཁྱེར་བོར་སོང་། ཟི་ལིང་གི་གྲོང་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལག་ཁྱེར་ཞིང་ཆེན་ཕྱི་རུ་བོར་རྗེས་ས་ཆ་དེ་རུ་བསྐྱར་ལེན་བྱེད་ཐུབ་བམ་ཞེས་བློ་འདྲི་བྱས་དོན།ཟླ6པའི་ཚེས22ཉིན། གསར་འགོ
ཞིབ་འཇུག་ལས་མངོན་པ་ལྟར་ན།ཞོགས་ཟས་མི་བཟའ་བའི་མི་ལ་ཆམ་པ་དང་ཆམ་རིམས་འབྱུང་སླ་བར་མ་ཟད། རྒྱུན་དུ་ཞོགས་ཟས་མི་བཟའ་བར་ལས་ཀར་ཞུགས་ན། ལུས་པོར་ནུས་གྲོན་སྦྱིན་པའི་ཆེད་དུ་ཨོལ་རྨེན་དང་ཀླད་པའི་འཕྱང་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རྨེན་གཟུགས་ཀྱིས་སྐུལ་རྩི་ཟགས་ཐོན་བྱེད་དགོས་པས།དུས་ཡུན་རིང
དེ་ཡང་གསོ་རིག་དུས་དེབBrain Scencseསྟེང་སྤེལ་བའི་ཞིབ་འཇུག་མཇུག་འབྲས་ཤིག་ལས་མངོན་པ་ལྟར་ན། གཟའ་འཁོར་རེར་རོལ་དབྱངས་སྙན་མོ་ཞིག་དང་བསྡོངས་ནས་དུས་ཚོད1.25ལྷག་ལ་ཞབས་བྲོ་འཁྲབ་པ་དང་། ལོ་གསུམ་ལ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ན། རྒན་པའི་འདར་ནད་ཀྱི་ནད་རྟགས་ཇེ་ཡང་དུ་གཏོང་ཐུབ་ལ། དུས་
ཉེ་ཆར། ལྗར་པན་རྒྱལ་བཙུགས་འབྲས་སྐྲན་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་དང་རྒྱལ་བཙུགས་བདེ་ཐང་དང་འཚོ་བཅུད་ཞིབ་འཇུག་སུའོ་ཡི་ཞིབ་འཇུག་ཚན་ཆུང་གིས《ཨ་མེ་རི་ཁའི་ནད་ཐོག་ལག་ལེན་འཚོ་བཅུད་རིག་པའི་དུས་དེབ》ཀྱི་དྲ་རྒྱའི་པར་གཞི་སྟེང་དཔྱད་རྩོམ་སྤེལ་ཏེ།ཤའི་བཟའ་ཚད་དང་ཕོ་འབྲས་འབྱུང་བའི་ཉེན་ཁའ
མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་བོད་ཀྱི་བརྡ་ཆད་སྤྱི་བསྒྲགས་སྤྱི་ཨང་རེ་བརྒྱད་པ།.pd
༡.བད་གློའི་ནད། ༢.གློ་རྒྱས་ཀྱི་ནད།(
རིམས་ནད་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་འགའ་ཞིག (བོད་རྒྱ་ཤན་སྦྱར)
གཤམ་གྱི་བརྡ་ཆད་འདི་དག་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་བོད་ཀྱི་བརྡ་ཆད་ཚད་ལྡན་ཞུས་བཤེར་གཏན་འབེབས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས༢༠༢༡ལོའི་ཟླ༦པར་ཞུས་བཤེར་གཏན་འབེབས་བགྱིས་ཏེ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པས། ཞིང་ཆེན་ནང་ཁུལ་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་སོ་སོས་འདི་ལྟར་བཀོལ་བར་བྱ།
༡ སྦུབ་ཆལ། 钹༢ ཏིང་ཤག 碰铃༣ སིལ་སྙན། 铙钹༤ ཌ་མ་རུ། 鼗鼓༥ ཅང་ཏེའུ། 长腰鼗鼓༦ འཁར་རྔ། 锣༧ ལག་རྔ། 长柄鼓༨ མཆོད་རྔ། 神鼓༩ དུང་ཆེན། 长号角༡༠ རྒྱ་གླིང་། 唢呐༡༡ དུང་དཀར་གཤོག་པ་ཅན། 镶翅法螺༡༢ རྐང་གླིང་། 胫骨号筒༡༣ དྲིལ་བུ། 铃铛༡༤ གཤང་། 单钹༡༥ རྒྱལ་མཚན། 幢༡༦ གན་ཇི་ར།