【ནང་དོན་གནད་བསྡུས།】《ཅིག་ཅར་འཇུག་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་པ་ཡང་དག་པར་ངེས་པ》ཞེས་པའི་ཡིག་ཆ་འདི་ནི་སྤྱི་ལོ་བརྒྱད་པའི་དུས་མཇུག་གམ་དུས་རབས་དགུ་པའི་དུས་མགོ་ཙམ་ལ། ཧྭ་ཤང་མ་ཧཱ་ཡ་ནའི་གསུང་ལྟར་ཁོང་གི་སློབ་མ་ཝང་ཤི(王锡)ཟེར་བས་ཟིན་བྲིས་བཏབ་པ་ཞིག་ཡིན། དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་ནང་ད
རྒྱ་གར་གྱི་ནང་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིག་གནས་ནི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་དང་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་གཏིང་ཟབ་པར་འབྲེལ་འདུག་པས་དཔྱད་གཞི་གནད་ཆེ་ཞིང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཤིན་ཏུ་མང་མོད། དེའི་ཚུལ་ལ་དཔྱད་ཞིབ་ཀྱིས་འཇུག་པའི་སྐྱེ་བོ་རེ་གཉིས་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་ད་རེ་ཁོ་བོ་དུས་ཚོད་ཀྱིས་གཏུགས་ཏེ་མང་དུ་སྤ
འདིར་ད་ཕན་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་རིགས་ནང་མ་འཁོད་པའམ། ཡང་དག་པར་འཁོད་མ་མྱོང་བའི་བོད་ལྗོངས་ཆབ་མདོ་ས་ཁུལ་གྱི་ལྡན་མ་བྲག་རྩར་ཡོད་པའི་བོད་བཙན་པོའི་དུས་རབས་ཀྱི་བྲག་བརྐོས་ཡིག་རིས་འཁྲུལ་མེད་ཅིག་གི་སྐོར་ཐོག་མའི་མཚམས་སྦྱོར་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ལྷོ་ནུབ་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དགེ་རྒན་ཐུབ་བསྟན་ཕུན་ཚོགས་ལགས་ཀྱིས་ཡིག་བསྒྱུར་གླེང་བ།
དེ་ཡང་ཁམས་བི་རིའམ་བེ་རི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་འབོད་པ་དེ་ནི་སྔོན་དུས་བར་ཁམས་ཀྱི་ཡུལ་ཉི་ཚེ་བའི་ས་སྐྱོང་ངམ་རྒྱལ་པོ་ཞིག་ཡིན་ནའང་། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་བེ་རི་རྒྱལ་པོ་ནི་ས་སྐྱོང་གཞན་དག་རྣམས་ལས་སྐད་གྲགས་ཅུང་ཟད་ཆེ་བར་མ་ཟད། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དུས་རིམ་མི་འདྲ་བའི་ནང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱ
རྩོམ་འདིར་དགོས་དོན་གྱི་ཡན་ལག་དང་། བསྡུས་དོན་གྱི་ཡན་ལག་སོགས་ཡན་ལག་ལྔའི་འཆད་ཐབས་དང་། རྒྱུད་འདིའི་མིང་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྩིས་མགོ་རྣམ་པ་ལྔའི་འཆད་ཐབས་སམ་གླེང་བསླང་བ་ལྔའི་འཆད་ཐབས་བཅས་ཐབས་ལྔ་ཅན་གྱི་འཆད་ཐབས་ལ་འགྲེལ་བ་དང་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་ཡོད།
མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་གི་རྗེས་ནས་ཨ་མདོའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཆེད་དུ་བརྟག་དཔྱོད་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་མང་པོ་བྱུང་ཞིང་། མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་དུ་ཡང་གཙོ་བོ་ཨ་མདོའི་ཡུལ་གྱི་སྒོམ་སྡེའི་ལོ་རྒྱུས་དང་ཆོས་འཆད་ཉན། ལུང་མན་དག་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་འགོད་པ་གཙོ་བོར་བཟུང་བས།
ཉེ་ཆར། མཚོ་སྔོན་བོད་སྐད་དྲ་ལམ་བརྙན་འཕྲིན་གྱི་མདོ་འཛིན་པ་སྙིང་བྱམས་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས“འཛམ་གླིང་དཔེ་ཀློག་ཉིན་མོ”བསླེབ་ལ་ཉེ་བའི་གོ་སྐབས་དང་བསྟུན། དོན་གྲུབ་རྒྱལ་དང་ཁོང་གི《ལང་ཚོའི་རྦབ་ཆུའི》སྐོར་བརྗོད་གཞིར་བཟུང་སྟེ། མཚོ་སྔོན་དགེ་ཐོན་སློབ་ཆེན་གྱི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་མཚོ
རིག་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ནི་དེང་རབས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་སྟེགས་སུ་གྲུབ་འབྲས་གཡུར་དུ་ཟ་ཞིང་ཤུགས་རྐྱེན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡིན། ཁོང་ནི“དངོས་གནས་མི་ལོ་ཧྲིལ་བོ་སུམ་ཅུའི་དུས་ཡུན་ནང་དུ་སྒྲུང་གཏམ་འབྲི་བ་དང་ཀློག་པ། དཔྱད་པ་གཏོང་བ་སོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར”①གཉ
ལྕགས་ཐར་བྱམསཞང་ཞུང་ཆོས་དབང་གྲགས་པ་ནི་རྗེ་ཙོང་ཁ་བའི་སློབ་མ་ཡིན་ལ། ཁོང་དང་མུས་སད་པ་བློ་གྲོས་རིན་ཆེན་སེེངྒ་གཉིས་ནི་རྣམ་དཔྱོད་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་སློབ་མ་ཡང་ཡིན། རྒྱལ་པོ་རཱ་མ་ཎའི་གཏམ་རྒྱུད་ལས་བརྩམས་པའི་སྙན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་དྲི་ཟའི་བུ་མོའི་རྒྱུད་མང་གི་སྒྲ་དབྱངས་ཞེས་
དཔྱད་རྩོམ་འདིར་ཨ་མདོ་ས་ཁུལ་དུ་དར་ཁྱབ་ཆེ་བའི་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་གྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཐོན་པའི་ནུས་པ་དང་། འཕེལ་རྒྱས་ཁྲོད་ཀྱི་གནད་དོན། དེ་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་བཅས་གཙོ་བོར་བཟུང་ནས་དཔྱད་ཡོད།
རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ནང་སྤྱིར་གླིང་སྒྲུང་དུ་བོད་ཀྱི་ཡ་ཐོག་སྲིད་པའི་ལྷ་འདྲེའི་སྡེ་ཚོགས་ནས་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་ལྷ་ཚོགས་དང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་ནས་དམ་ཅན་བསྟན་སྲུང་རྒྱ་མཚོའི་ལྷ་ཚོགས་སོགས་ཀྱི་བར་ཕལ་ཆེར་མ་འདུས་པ་ཞིག་མེད་ཅེས་བརྗོད་ཆོག་ཚུལ་དང་། གླིང་ས
གནད་བསྡུས། རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ནང་དུ་རྔོག་ལོ་ཙཱ་བ་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རགས་བསྡུས་སུ་བརྗོད་པ་བརྒྱུད་ནས་ཁོང་གིས་བརྩམས་པའི《དག་ཡིག་ཉེར་མཁོ་བསྡུས་པའི》པར་གཞི་དང་། ནང་དོན། སྒྲིག་གཞི་བཅས་གསེད་བཀྲོལ་བྱས་ཏེ་མིང་བརྡ་ཞིབ་བརྗོད་རིག་པ་དང་ཡིག་ཚང་ཞིབ་བསྡུར་རིག་པའི་
1. གནམ་གྱི་ཁྲི་བདུན་གྱི་རིང་ལ་བོན་ཆོས་དར་ཚུལ་ནི། རྒྱལ་པོ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་རིང་ལ་བོན་ཤེས་པ་ཅན་བཅུ་གཉིས་ཞེས་པའི་སྡེ་ཚན་བྱུང་བ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་རང་རང་གིས་ཆེད་ལས་ལ་བརྩོན་གྱིན་ཡོད་སྟབས། སྐབས་དེར་ལྷ་གསོལ་བ་དང༌། གཡང་ལེན་ས། གླུད་གཏོང་བ། གྲི་སྲི་འདུར་བ། ཁྲུས་དང་བསྐངས
མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་དང་མི་དམངས་ཀྱི་བརྩེ་དུང་སྙན་པའི་དབྱངས་སུ་གྱེར་བའི་ལས་ནི་སྙན་ངག་པའི་སྙིང་རྩའི་ནུས་པ་ཡིན་ལ། སྐུལ་སློང་བྱེད་ཡུལ་དུས་རབས་ཧྲིལ་པོའི་བསམ་བློའང་ཡིན།
དཔྱད་རྩོམ་འདིར་གཙོ་བོ་བོད་རྒྱལ་གྲི་གུམ་བཙན་པོ་ཉིད་ཇི་ལྟར་བཀྲོངས་པ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅི་འདྲ་ཞིག་གི་འོག་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་མི་སྣ་སུ་ཞིག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་བཀྲོངས་པ། དེའི་སྐབས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་དང་སྟོབས་ཤུགས་གང་འདྲའི་འོག་བཙན་པོ་ཉིད་བཀྲོངས་དགོས་པའ
གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོའི་བཀའི་གསུང་རབ་རྣམས་ཞང་སྐད་ནས་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་ཞིང་དེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལ་བཀའ་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་བ་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའམ་དེའི་དགོངས་སྙིང་རྣམ་པར་བཀྲལ་བའི་བསྟན་བཅོས་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལ་བརྟེན་འགྱུར་ཞེས་ཟེ
མི་སྣའི་སྣང་བརྙན་གསར་སློང་བྱེད་པ་དང་བྱུང་རིམ་དང་ཁོར་ཡུག་བཀོད་འབྲི་བྱས་པ་བརྒྱུད་ནས་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་འགལ་བ་དང་འབྲེལ་བ་སྣ་ཚོགས་མཚོན་པའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རྩོམ་ལུས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་ལ་སྒྲུང་གཏམ་ཟེར།
མ་ཧཱ་ཙི་ན་ཞེས་ཤིན་ཏུ་གྲགས་ཆེ་བའི་རྒྱལ་ཁམས། ལོ་ངོ་སྟོང་དུ་མའི་རིག་གཞུང་གི་བགྲོད་ཤུལ་ཡོད་པ་སྨྲ་བའི་སྡེ་ཆེན་མོ། སྟོབས་ཆེན་ཤར་གྱི་སྟོང་ཁུན་དང་མཐའ་ཡས་པའི་རིག་གནས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མཐར་རྒྱན་པར་བསྔགས་པའི་བཟོ་གནས་ཀུན་ཏུ་དགའ་བའི་ཟུར་དུ། ཤེས་རབ་ལྷ་ཡིས་གདུལ་བྱ་ལ་ངོས་འཛིན
འདིར་དམའ་འབྲིང་སློབ་མའི་རྩོམ་འབྲིའི་ནུས་པ་གོང་མཐོར་གཏོང་ཐབས་སྐོར་གྱི་ལྟ་མྱོང་སྟེ། རྩོམ་འབྲིའི་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་སྤྲོས་བརྗོད་དང་། རྩོམ་འབྲིའི་དུངས་ཞེན་བསླང་ཚུལ། རྩོམ་འབྲིའི་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར་ཚུལ། རྩོམ་འབྲིའི་དཔྱད་བརྗོད་སྤེལ་ཚུལ་སོགས་ཕྱོགས་བཞི་ནས་ཅུང་ཞིབ་འཐེམས་ས
བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྣམས་ལས་སྲོང་བཙན་གྱི་སྔོན་དུ་བོད་ལ་ཡི་གེ་མེད་པས་ཆབ་སྲིད་སྒྲུང་ལྡེའུ་བོན་གསུམ་གྱིས་བསྐྱངས་ཞེས་པ་ལས་ཡང་སྙིང་སྒྲུང་ལྡེའུ་བོན་གསུམ་ག་འདྲ་ཡིན་པ་དང་དེས་ཆབ་སྲིད་ཇི་ལྟར་བསྐྱངས་པའི་སྐོར་གསལ་བོར་བཤད་མེད་སྟབས་བོད་རིག་པར་ཞིབ་འཇུག་གི་ཁྲོད་དུ་ད་ལྟའང་དེ
འདིར་རྨེའུ་ཞེས་པའི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་རུས་མིང་འདི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་བརྗེད་མི་སྲིད་ཀྱང་། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱུར་མིད་དུ་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་པའི་ངང་ཚུལ་ལ་བསམ་ནས་ཟུར་ལྟས་ལེབ་མཐོང་གི་ཚུལ་དུ་ཅུང་ཙམ་བརྗོད་འདོད་པ་ལས། རྗེས་སུ་དཔྱད་པ་ཅུང་རྒྱས་པ་ཞིག་བྱ་བརྩིས་ཡོ
རླུང་འཕྲིན་ནི་སྐད་ཆར་བརྟེན་ནས་བརྡ་འཕྲིན་བརྒྱུད་སྒྲོག་བྱེད་པའི་ཐུན་མིན་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་ཞིག་ཡིན་ལ། རང་གཤིས་སུ་གྲུབ་པའི་སྤུས་ཚད་ནི་རླུང་འཕྲིན་གཙོ་སྐྱོང་བར་མཚོན་ན་གལ་ཆེའི་ནང་གི་འགངས་ཆེན་ཡིན།
ང་ཚོས་ནམ་རྒྱུན་སྐད་ཆ་བཤད་སྐབས་དང་། གཞན་ལ་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་སྐབས། རྩོམ་ཡིག་འབྲི་སྐབས་བཅས་སུ་མིང་དང་ཚིག་གིས་མ་འདང་བའི་དཀའ་ངལ་དང་། ཁ་སྐད་དང་ཡིག་སྐད་གཉིས་ལ་བར་ཁྱད་ཆེ་བའི་དབང་གིས་དཀའ་ངལ་མང་བོ་ཞིག་ཡང་ཡང་འཕྲད་ཀྱིན་འདུག
སྔར་དབུས་ལྷ་ས་ནས་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཉིན་ལམ་བཅུ་ཕྲག་དགུ་ལྷག་ཙམ་གྱིས་ཆོད་པའི་ས་ཆ། དབུས་འགྱུར་ལྷ་ས་ནས་རི་བོ་ཆེ་ཆུང་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་གསུམ་དང་། ཆུ་བོ་ཆེ་ཆུང་བདུན་ཅུ་དོན་གཉིས་ཙམ་གྱིས་ཆོད་པའི་ཡུལ་གྲུ་ཤར་རྒྱལ་མོ་ཚབ་རོང་སྟེ། བསྡུས་མིང་ལ་རྒྱལ་མོ་རོང་ངམ་རྒྱལ་རོང་ཞེས་འབོད་པ