སྙན་ངག་གི་ཁྲོད་དུ་སྐད་ཆའི་རྣམ་པའི་སྟེང་གི་སྒྲའི་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་གནད་དོན་ཁྱད་པར་བ་ཡིན་པ། གོང་གསལ་སྙན་ངག་གི་འཕེལ་འགྱུར་མདོར་བསྡུས་སྐབས་བརྗོད་ཚར་ཞིང་། མཁས་པ་ཁ་ཅིག་གིས་ཡིད་བརྙན་དང་། མཚོན་བྱེད། གཟུགས་རྒྱན་བཅས་སྙིང་བསྡུས་ཀྱིས་ཁོངས་གཅིག་ལ་བསྡུ། གོ་དོན་འདི་དག་ལ་དབ
དཔྱད་རྩོམ་འདིར་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཟིན་ཐོ་དང་དབྱངས་གསལ་རྣམས་བརྗོད་པ་གང་བདེར་འབྲི་བའི་ཆོས་ཉིད་གཞིར་བཟུང་ནས་སྟོད་ཀྱི་སྟེང་གཉིས་དང་བར་གྱི་སྟེང་གཉིས་ཀྱི་མཚན་དོན་དང་དེའི་འབྲི་སྟངས་ལ་དཔྱད་པ་བཏང་ཡོད།
དཔྱད་རྩོམ་འདིར་ཆབ་འགག་རྟ་མགྲིན་ལགས་ཀྱི《བོད་ཡིག་རྡོ་རིང་ཞིབ་འཇུག》ལ་གཞི་བཅོལ་ཏེ། རྡོ་རིང་གི་བོད་ཡིག་དང་རྒྱ་ཡིག་གཉིས་དཔྱད་བསྡུར་བྱས་ན། སྔོན་ཆད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྡོ་རིང་ཡིག་སྒྱུར་བྱེད་དུས། དེའི་ཁྱད་ཆོས་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། སྒྱུར་ཐབས་ག་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་སོགས
རྩོམ་རིག་གི་བརྩམས་ཆོས་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་།ཚང་མར་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱིས་ཕྱུག་ཡོད། ལྷག་པར་དམངས་ཁྲོད་གཏམ་རྒྱུད་ནི་བརྩམས་ཆོས་གཞན་དང་མི་འདྲ་བར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བདེན་དོན་ལ་དམངས་ཁྲོད་དུ་རྟོག་བཟོ་དང་འུད་བརྗོད་བྱས་ནས་གྲུབ་པའི་བརྩམས་ཆོས་ཤིག་ཡིན་ཕྱིར། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བདེ
དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་ནང་དུ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་དང་མགར་སྟོང་བཙན་ཡུལ་བཟུང་གཉིས་ཀྱིས་བཞེངས་པའི་མགུར་ལས་གནའ་བོའི་ས་མིང་དང་དངོས་མིང་འགའ་དང་། མགུར་དང་འབྲེལ་བའི་མནའ་ཡི་རིག་གནས་བཅས་ལ་དམ་པ་སྔོན་མའི་དཔྱད་འབྲས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་ཐོག བཞེད་ཚུལ་མི་འདྲ་ཁག་གཅིག་ཕན་ཚུན་དཔྱད་བསྡུར་བརྒྱ
དཔྱད་རྩོམ་འདིར་མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་སྐད་གཉིས་ལོ་ཙཱའི་ཐད་ལ་གནང་བའི་གཞུང་དཔྱད་རྣམས་ཁོལ་དུ་ཕྱུང་ཞིང་ཕན་ཚུན་གུང་བསྒྲིགས་པའི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས། ཁོང་གིས་ལོ་ཙཱ་བྱ་བའི་ཐད་ལ་བཅངས་པའི་དགོངས་པ་སྤྱི་དང་། གཞན་སྔ་འགྱུར་ལས་བྱུང་བའི་སྐྱོན་རྣམས་བསྟན་པའི་ཞོར་དུ་
དཔྱད་རྩོམ་འདིར་གནའ་བོའི་རྡོ་རིང་ཡི་གེ་དང་ཡིག་རྙིང་ལག་བྲིས་མ། མཁས་པའི་གསུང་སོགས་གཞིར་བཟུང་ནས་གི་གུ་ཕྱིར་ལོག་གི་འབྲི་སྲོལ་དུས་ནམ་ཞིག་ནས་བྱུང་བ་དང་དེ་ལྟར་འབྲི་བའི་རྒྱུ་མཚན། གི་གུ་ཕྱིར་ལོག་པ་དང་མ་ལོག་པ་ལ་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་མེད། ད་ལྟ་བྲིས་རྒྱུན་དེ་ཉམས་ཚུལ་སོགས
གཏམ་དཔེ་མང་པོ་ཞིག་ངལ་རྩོལ་མི་དམངས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་ངལ་རྩོལ་ཁྲོད་དུ་བྱུང་སྟེ། རྒྱ་རིགས་ཀྱིས་ཞིང་ལས་གཙོ་བོ་གཉེར་བས། དཔྱིད་ཀ་ལོ་ཏོག་འདེབས་པ་དང་སྟོན་ཁ་འབྲུ་རིགས་བསྡུ་བ་སོགས་ཞིང་ལས་རིག་གནས་མཚོན་པའི་གཏམ་དཔེ་ཡང་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད།
སྙན་རྩོམ<<སྤྲིན་གྱི་ཕོ་ཉ>>ནི་སྤྱི་ལོ་ཚུགས་ཏེ་ཅང་མ་འགོར་བའི་དུས་སུ།རྒྱ་གར་གྱི་སློབ་དཔོན་ནག་མོ་ཁོལ་གྱིས་བརྩམས་པ་དང<<ཕོ་ཉ་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ>>ནི་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་སྟོད་ཀྱི་ཆར་སྒིས་སྟེང་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན་གྱིས་མཛད་པ་ཞིག་ཡིན།
དེ་ཡང་བོད་ཆེན་པོའི་ཡུལ་འདི་གདོད་མ་ནས། སྟོད་ན་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་རྫིང་གི་ཚུལ། །བར་དུ་དབུས་གཙང་རུ་བཞི་ཡུར་བ་འདྲ། །སྨད་དུ་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་ཞིང་ལྟ་བུ། །ཞེས་ཀུན་ཀྱང་ཆུའི་རྒྱ་མཚོ་རུ་གནས་པ་རིམ་གྱིས་བྲི་ནས་རྩི་ཤིང་གི་ཚལ་ཆེན་པོ་བྱུང་། དེ་ལ་སྐམ་གནས་ཀྱི་སྲོག་ཆགས་སྣ་ཚ
དཔྱད་རྩོམ་འདིར་གཙོ་བོ་ཆོས་ལུགས་རིག་པ་དང་མིའི་རིགས་རིག་པའི་དཔྱད་སྟངས་ལྟར། རུས་བླའི་དད་མོས་ཀྱི་བྱུང་འཕེལ་གླེང་བ་བརྒྱུད་དེ། རང་རིགས་ཞང་ཞུང་དམུ་རྒྱུད་དང་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་རུས་བླ་བྱ་རྒྱལ་ཁྱུང་ཆེན་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་དང་། ཁྱུང་ཆེན་རུས་བླར་བཀུར་པའི་སྤྱི་ཚོགས་གནས་བབ།
ལྷ་ཆེན་དེ་ནི་ཡུལ་ཡར་སྟོད་ཀྱི་ས་ན་གནས་ཤིང་དེའི་བྱུང་བའི་སྐོར་ལ་ཆོས་འབྱུང་དང་མཁས་དབང་མང་པོའི་བཞེད་པ་མི་མཐུན་པ་མང་ཞིང་། དེའི་ནང་བཞེད་པ་གྲགས་ཆེ་བ་གཉིས་ལས། མཁས་པ་ཁ་ཅིག་གིས་འདི་ནི་འོ་དེ་གུང་རྒྱལ་གྱི་སྲས་ཡིན་ཚུལ་དང་། ཁ་ཅིག་གིས་འདི་ཉིད་ནི་སྔོན་གྱི་དུས་སུ་ཡུལ་ཡར་ཀ
རྗེ་ཙོང་ཁ་བ་འཁྲུངས་པའི་གནས་ནི། མདོ་སྨད་ཀྱི་ཙོང་ཁའི་ཡུལ་ད་ལྟའི་སྐུ་འབུམ་བྱམས་པ་གླིང་གི་གསེར་སྡོང་ཆེན་མོའི་ལྷ་ཁང་གི་ཤུལ་དུ་རབ་བྱུང་དྲུག་པའི་མེ་བྱ་སྟེ། སྤྱི་ལོ་༡༣༥༧ལོའི་ཟླ་བཅུ་བའི་ཚེས་བཅུའི་ཉིན་བལྟམས།
ལྷ་ཆེན་དེ་ནི་ཡུལ་ཡར་སྟོད་ཀྱི་ས་ན་གནས་ཤིང་དེའི་བྱུང་བའི་སྐོར་ལ་ཆོས་འབྱུང་དང་མཁས་དབང་མང་པོའི་བཞེད་པ་མི་མཐུན་པ་མང་ཞིང་། དེའི་ནང་བཞེད་པ་གྲགས་ཆེ་བ་གཉིས་ལས། མཁས་པ་ཁ་ཅིག་གིས་འདི་ནི་འོ་དེ་གུང་རྒྱལ་གྱི་སྲས་ཡིན་ཚུལ་དང་། ཁ་ཅིག་གིས་འདི་ཉིད་ནི་སྔོན་གྱི་དུས་སུ་ཡུལ་ཡར་ཀ
མིང་མཐའི་པ་པོའི་སྐོར་གྱི་བསམ་ཚུལ་འདི་ལོ་མང་པོ་ཞིག་གི་གོང་ནས་གླེང་མྱོང་ནའང་། མི་ཆུང་ཆུང་གི་གཏམ་ཟེར་བ་ནང་བཞིན་གནས་ལུགས་ཡོད་མེད་གང་ལྟར་ཡང་ཆ་འཇོག་མི་བྱེད་པ་ནི་བོད་ཀྱི་མཁས་རློམ་རྣམས་ཀྱི་གཤིས་སུ་གྲུབ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན། ད་ནི་ཕོ་ངན་ཚིག་ལ་བསྐྱར་ཟློས་སུ་འགྲོ་ནའང་བསྐྱར་
བླ་མ་ཆོས་ཀྱི་དཔལ་བ་ནི་(ཕྱི་ལོ1316~1397)ཉང་སྟོད་སྐྱལ་ཆ་དཀར་རུ་འཁྲུངས། སྤྱིར་མདོ་སྔགས་རིག་གནས་ཀུན་དང༌། ལྷག་པར་དུས་འཁོར་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པའི་བླ་ཆེན་ཞིག་དང་། མྱང་སྟོད་པ་སྣམ་ནོར་བུ་ཁྱུང་རྩེའི་རི་ལྡེབས་སུ་ཆགས་པའི་དགོན་པ་གོང་གསུམ་བདེ་ཆེན་དུ་རྒྱུན་བཞུགས་གནང་བས་གོང་གས
དེ་ལྟར་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་དཔོན་སློབ་ཕན་ཚུན་ཤིན་ཏུ་ཐུགས་གཅུགས་པར་གྱུར་ནས། ཕྱིས་བླ་མ་རྗེ་བཙུན་པ་ཉིད་ཀྱི་གསུང་ལས། སྦྱངས་པའི་མཆོག་གྱུར་ཀུན་མཁྱེན་ཤེར་འོད་དང་།། སྲས་ཀྱི་མཆོག་གྱུར་བློ་བཟང་གྲགས་པའི་དཔལ།། ཉམས་ལེན་མཆོག་གྱུར་ཀུན་དགའ་དཔལ་བཟང་བོ།། ཤེས་རབ་མཆོག་གྱུར་ཉི་མ་དཔལ་
བསྟན་དོན་གནད་བསྡུས།(1)མདོ་སྨད་དུ་ཐོག་མའི་གསན་བསམ་གནང་ཡུལ་གང་ཡིན་དང་། བར་དུ་རྒྱ་ཆེན་ཐོས་པ་མང་དུ་བཙལ་པའི་དབུ་བརྙེས་ཚུལ། ཐ་མར་གཞི་ཆེ་བའི་ཐོས་པ་འཚོལ་བ་ལ་ལུས་སྲོག་ལྟོས་མེད་ཀྱི་དཔའ་སྟོབས་བདག་གིར་བཞེས་པ། (2)དོན་ངོ་མར་དབུས་ཕེབས་ཀྱི་ལམ་ཁ་གང་ཡིན་དང་། དེའི་ལེ་བར་ཉིས
དཔྱད་རྩོམ་འདིར་སྒོ་མེ་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་སྒྲུང་གཏམ《གདགས་སྲིབ》ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གཙོ་བོ་གནད་དུ་བཟུང་ནས་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་རྩོམ་རིག་རང་བཞིན་དང་། མཐོང་སྣེའི་སྤྲོས་བརྗོད་བྱེད་སྟངས། སྐྱེ་འཆིའི་བར་གྱི་ཚེ་སྲོག་གི་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་གནད་དོན་སོགས་ལ་དབྱེ་ཞིབ་བགྱིས་པར་མ་ཟད། རྩོམ་ག
བོད་ལྗོངས་ནི་ས་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་མཚོ་དང་མཚེའུ་མང་ལ་རང་བྱུང་གི་ཐོན་ཁུངས་ཧ་ཅང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་གནས་མཆོག་ཞིག་ཡིན། ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་རིང་གནས་འདིར་སྐྱེ་འཕེལ་བྱེད་པའི་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་ནི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་གལ་ཆེའི་ཁོངས་མི་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཁོ
མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་གྱི་རིག་རྩལ་ལས་ཀ་བ་དང་ལྷག་པར་དུ་བོད་རིགས་དམངས་ཁྲོད་རིག་རྩལ་ལས་ཀ་བ་ཚོས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་བསྔོག་འདོན་དང་།འཚོལ་སྡུད།དག་སྒྲིགཞིབ་འཇུག་བཅས་བགྱིད་པའི་ཐད་ལས་ཀ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བསྒྲུབས་པ་དང་།དེ་བཞིན་གྲུབ་འབྲས་ཀྱང་དགའ་འོས་པ་ཞིག་འཐོབ་ཡོད
ཉེ་བའི་ཆར་ཁོ་བོ་རྒས་པའི་སྒྲ་འཛིན་ཡུལ་དུ། འགའ་ཞིག་ནས་འགོ་ཁྲིད་ལ་དབུ་ཁྲིད་ཅེས་ཕྱིས་དར་འགོ་ཁྲིད་ལ་ཞེ་ཚིག་གམ་ཆེ་བརྗོད་ལྟ་བུར་ཁ་སྐད་བརྗོད་སྲོལ་དེ་དག་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན་ཁུལ་གྱིས་སྔར་ནས་ད་བར་འགོ་ཁྲིད་ལ་སྔོན་འཇུག་འ་ཡིག་གི་བརྡ་དག་བཀོད་དང་འགོད་བཞིན་པ་དེ་དག་མ་དག་ལྟ་བུར་
སྒྱུ་རྩལ་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་ནི་རིག་གནས་འབྱུང་ཁུངས་ལ་གཏུག་ཡོད་པ་དང་།སྐབས་འདིའི་རིག་གནས་ནི་ cultre ཞེས་པའི་དོན་དང་མཚུངས་ལ།དེའི་ཁུངས་ལཱ་ཏིན་ཡི་གེ་ cultura ཞེས་པ་ཡིན།
ལོ་ཙཱ་བས་གཞུང་ཡིག་སྒྱུར་སྐབས་ཐ་སྙད་ཚད་ལྡན་བཀོལ་རྒྱུར་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་ཤིང་དེའི་བསྟན་དོན་ཇི་བཞིན་མཚོན་པར་བྱེད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་འགངས་ཆེན་པོ་ཡིན། མིག་སྔར་མིང་བརྡ་དང་ཚིག་ལས་བྱུང་བའི་འགྱུར་སྐྱོན་ཡོད་པ་དེ་དག་སེལ་ཐབས་སྐོར་ལ་རྩོམ་པ་པོ་རང་གི་ལྟ་ཚུལ་བརྗོད་པ་དང་སྦྲགས་དཔ
མི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནི་ཡུལ་དངོས་རྟོག་དཔྱོད་རྒྱབ་རྟེན་དུ་བྱེད་པ་དང་། དེར་ཞུགས་པའི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་ལྟ་ཞིབ་དང་བཅར་འདྲི་གཏིང་ཟབ་བྱས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པའི་ཡུལ་དངོས་ཀྱི་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་ཐབས་ཤིག་རེད། མིའི་རིགས་རིག་པ་བས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ལག་ལེན་