དེང་བོད་ཡིག་སློབ་གྲྭ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་ཕལ་མོ་ཆེས་བརྡ་སྤྲོད་སློབ་པར་སུམ་རྟགས་དག་གསུམ་གྱི་རྟེན་གཞིར་གྱུར་བའི་རྟགས་འཇུག་མི་འཁྲིད་པ། ཡང་ན་ཆེས་རགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་ཧ་ཅང་ཕངས་པར་མཐོང་ནས། འདིར་རྟགས་འཇུག་ཤེས་པ་གལ་ཆེ་རབ། ཕོ་མོ་མ་ནིང་གི་འབྲེལ་བ་ལས་འཇུག་པ་བཞི་དང་། སྤྱི་ཚ
བོད་ལ་ནང་བསྟན་རིག་གནས་མ་དར་བའི་ཡར་སྔོན་ཆེས་སྔ་བའི་དུས་སྐབས་ཤིག་ཏུ་གླང་དཀར་པོ་བླ་ཟོག་ཏུ་བཀུར་བའི་རིག་གནས་ཤིག་དར་མྱོང་།
འཛམ་གླིང་སྟེང་མིང་དུ་གྲགས་པའི་ས་གདན་རིགས་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ་བོད་རུམ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་འབྱུང་ཁུངས་ལ་སོགས་པའི་སྐོར་རགས་ཙམ་གླེང་ཡོད་པ་དང་། དེ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་ཐད་རང་གི་བསམ་ཚུལ་ཅུང་ཙམ་བརྗོད་ཡོད།
དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་ནང་དུ་ཁམས་དགེ་འབྲོང་རྫ་སྟོད་ཡུལ་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་འཚོ་བའི་ཁྲོད་བཀོལ་བཞིན་པའི་ངན་མཐུ་སྐོར་ལས་ཚབ་མཚོན་ཅན་བརྒྱད་ལོགས་སུ་བཀལ་ནས་དེའི་བསམ་བློའི་ཁྱད་ཆོས་དང་རིག་གནས་རྒྱབ་ལྗོངས། མཐུའི་རིགས་མི་འདྲ་བར་ཕོ་མོས་བཀོལ་སྟངས་མི་འདྲ་བའི་སྒོར་ཅུང་ཟད་
ཁོ་བོས་དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་ནང་དུ་གནའ་རབས་རྩོམ་རིག་གི་ཚབ་མཚོན་མི་སྣ་མྱང་ཚ་དཀར་རྒྱན་དང་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་ལས་རོང་ཚ་བཀྲ་ཤིས་འཚོ་གནད་དུ་བཟུང་ནས་བུད་མེད་ཀྱི་སྣང་བརྙན་འབྲི་བཞེངས་ལས་བོད་རང་གི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་བོད་མོའི་སྣང་བརྙན་འབྲི་བཞེངས་བྱེད་ལུགས་སྐོར་ལ་ཅུང་ཟད་དཔྱད་ཁ
སྟག་འབུམ་རྒྱལ་གྱི་སྒྲུང་གཏམ་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་བཟའ་ཟླའི་འབྲེལ་བ་འབུར་དུ་ཐོན་ཡོད་དེ། ལྷག་པར་ལོ་རབས་དགུ་བཅུའི་སྟོད་དུ་བྲིས་པའི་སྒྲུང་གཏམ་ནང་དུ་བཟའ་འཁོན་ལངས་པ་དང་བཟའ་འཐོར་བྱུང་བའི་སྣང་ཚུལ་མང་པོ་བྱུང་འདུག དེ་རྒྱུ་རྐྱེན་གང་འདྲ་ཞིག་ལ་རག་ལས་ཡོད་དམ།
ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ལས་གང་འདྲ་ཞིག་ལ་འཇུག་ནའང་། དེའི་ཁྲོད་དུ་ཧ་ལམ་སྒྲ་སྒྱུར་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་མ་ཚུད་པ་མེད་ལ། དེ་བཞིན་སྐད་རིགས་ཐ་དད་པའི་མི་གཉིས་ཀྱིས་གླེང་མོལ་བྱེད་དུས་ཀྱང་སྒྲ་སྒྱུར་གྱི་ཐབས་དང་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད། ལྷག་པར་དུ་མི་རིགས་གཞན་པའི་མིང་དང་དམིགས་བསལ་གྱི་ཡུལ་སྲོལ་ག
དཔྱད་རྩོམ་འདིར་རྩོམ་པ་པོ་བཀྲ་བྷའི་སྒྲུང་གཏམ《རླུང》གི་རྩོམ་རིག་གི་སྐད་ཆ་དང་སྒྲིག་གཞི། “ཕོ་མོའི་ལུས་འབྲེལ”གྱི་ཞིབ་འབྲི་དང་སྤྲོས་བརྗོད་སོགས་ལ་ཕྱོགས་དུ་མ་ནས་དབྱེ་ཞིབ་བགྱིས་ཏེ། སྒྲུང་གཏམ་དེའི་སྒྱུ་རྩལ་དང་བརྗོད་དོན་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་འགར་རང་གི་ལྟ་ཚུལ་གླེང་བ་དང་།
དཔྱད་རྩོམ་འདིར་ཞང་ཞུང་ཞེས་པའི་མིང་གི་གོ་བ་དང་། ཞང་ཞུང་སྒོ་ཕུག་བར་གསུམ། ཞང་ཞུང་སྒོ་བའི་སྒོ་ཕུག་བར་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱབ་ཁུངས་བཅས་པ་རྒྱ་བོད་ཡིག་ཆ་ཁུངས་བཙུན་མང་པོ་གཞིར་བྱས་ཏེ་དཔྱད་ཞིབ་བྱས་ཡོད།
རྩོམ་ཡིག་འདིར་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས་ནང་བསྟན་གཞུང་ལུགས་ལ་སློབ་གཉེར་བྱེད་པའི་གོ་རིམ་ཁྲོད་སྐབས་དེའི་དབུས་གཙང་གི་གདན་ས་ཆེ་ཁག་རྣམས་སུ་གྲྭ་སྐོར་ལན་གཉིས་ཇི་ལྟར་མཛད་ཡོད་པ་ལས་འཕྲོས་ཏེ། གྲྭ་སྐོར་ལ་ཕེབས་པའི་གདན་ས་དག་ལ་ཡུལ་དངོས་བརྟག་དཔྱད་དང་། འབྲེལ་ཡོད་རྒྱུ་ཆ་ལ་གཞི་བྱས
[ནང་དོན་གནད་བསྡུས།] དཔྱད་རྩོམ་འདིར་བོད་རྒྱ་བཀའ་བསྟན་དུ་ཡོད་པའི་ཚད་མ་རིག་པའི་སྐོར་གྱི་བསྟན་བཅོས་དང་དེའི་རིགས། བམ་ཚད་ལོ་ཚིགས།མཛད་པ་པོ་དང་ལོ་ཙཱ་བ། ད་ལྟ་གང་དུ་ཡོད་པ། ལེགས་སྦྱར་སྐད་ཀྱི་མ་ཡིག་གི་གནས་ཚུལ་སོགས་ལ་རྟོག་ཞིབ་བགྱིས་ཡོད་ལ། ཁྱད་པར་དུ་བོད་རྒྱའི་བཀའ་བསྟ
ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་པའི་ཚུན་ཆད་དུ་བོད་ཀྱི་ལྷུག་རྩོམ་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་ལ། ལྷག་པར་ལྷུག་རྩོམ་གྱི་གོ་དོན་དང་རིགས་དབྱེ། བརྗོད་བྱ་སོགས་ཀྱི་ཐད་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད། བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ལྟར་གྱི་གོ་བ་ལེན་སྟངས་སམ་སྙན་ངག་མེ་ལོང་མའི་རྗེས་འབྲངས་པའི་བོད་ཀྱི་ལྷ
དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་ནང་དུ་གཙོ་བོ་གེ་སར་སྐུ་ན་ཕྲ་དུས་མཚོ་ལྷོའི་ཁྲི་ཀ་ནས་བཞུགས་མྱོང་ཟེར་བ་དེ་བདེན་མིན་ཐད་དུ་དོན་ཚན་གསུམ་བགོས་ཏེ་ལུང་དང་རིགས་པས་བསྒྲུབས་པ་སྟེ།གཅིག་ནི་སྔོན་བྱོན་མཁས་པའི་གེ་སར་མཆོག་འཁྲུངས་ཡུལ་བཅས་པའི་སྐོར་གྱི་གསུང་སྒྲོས།གཉིས་ནི་དེང་རབས་གེ་སར་ཆེད་མཁ
དཔྱད་རྩོམ་འདིར་དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་དུས་ཀྱི་དབའ་བཞེད་བྱ་བའི་ཡིག་རྙིང་གི་ཕྱི་མོ་གང་ཡིན་ལ་དཔྱད་ཞིབ་ནན་ཏན་བྱས་པ་བརྒྱུད་ཡིག་རྙིང་དེ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་མྱང་དང་དབའ་ཡི་རུས་རྒྱུད་རྙིང་བ་གཉིས་ཀྱི་འགལ་འདུ་དང་། དེ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་མི་མཐུན་པའི་གྱེས་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་དབ
[གནད་བཏུས]དགེ་བཤེས་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོས་ཞོལ་བཀའ་འགྱུར་ལ་ཞུས་དག་མཛད་པའི་ཡིག་ཆ་གལ་ཆེན་མང་པོ་ལས་ཞུས་དག་གི་དུས་ཡུན་དང་ལོ་ཚིགས། མི་སྣ་སོགས་གཅིག་མཐུན་མིན་པ་མ་ཟད། ཞོལ་བཀའ་འགྱུར་དཀར་ཆག་ཏུ་དགེ་བཤེས་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོའི་མཚན་གྱི་ཟུར་ཙམ་ཡང་གླེང་མེད། དོན་ལ་སྤྱི་ལོ1920ནས་བཟུང་
སྒྲུང་ཐུང《ལྷམ་ཆུང》ནི་བྱིས་པ་ཞིག་གི་ནང་སེམས་ཀྱི་རྙོག་འཛིང་གི་ཆ་དེ་ལྷུར་ལེན་བྱས་པ་བརྒྱུད་དེ། མིའི་སེམས་ཁམས་ཀྱི་ཐག་སྣེ་དེད་ནས་མི་སྣའི་ནང་སེམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་སྙོབས་པ་ཅན་ཞིག་དང་། རྩོམ་པ་པོའི་འཚོ་བའི་ཉམས་མྱོང་གི་རིན་ཐང་ལས་བར་སྐབས་འདིའི་བྱིས་པའི་བརྩེ་དུང་ངམ་སྒྲ
དེང་རབས་རྒྱང་བསྟེན་སློབ་གསོ་ནི་མིག་སྔར་རང་རྒྱལ་གྱི་སློབ་གསོའི་རྣམ་པ་གསར་ཤོས་ཤིག་ཡིན། དེ་ནི་དྲ་རྒྱའི་ཆ་འཕྲིན་ལག་རྩལ་དང་། སྨྱན་མང་ལག་རྩལ་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྟེང་དར་རྒྱས་བྱུང་བའི་སློབ་གསོའི་རྣམ་པ་ཞིག་རེད། དེང་རབས་རྒྱང་བསྟེན་སློབ་གསོའི་ལས་ཀ་བྱེད་སྟངས་ནི་དྲ་རྒྱའི་ཆ
གངས་ལྗོངས་སྐྱེ་དགུའི་མགོན་སྐྱབས་ཆེན་པོ་སྟེ་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་རིན་པོ་ཆེས་གཙུག་ལག་གཉིས་ཆར་གྱི་བགྱི་བ་ཐམས་ཅད་རྒྱལ་དབང་རང་ཉིད་དང་ཁྱད་མེད་པར་གསུངས་ཤིང་། རྒྱལ་ཐབས་ཀྱི་ཚངས་པ་ཆེན་པོར་དབང་བསྐུར་བའི་གངས་ལྗོངས་ཀྱི་སའི་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་དང་
བདག་གིས་སྐབས་སུ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ནི་བོད་ཀྱི་དུས་རབས་རིམ་བྱུང་གི་ལོ་ཙཱ་པ་བཀའ་དྲིན་ཅན་དག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་ནང་པའི་གསུང་རབ་གཙོ་བྱས་པའི་བསྟན་བཅོས་སྣ་ཚོགས་བོད་དུ་བསྒྱུར་པའི་ལག་ལེན་ཁྲོད་སྔ་མའི་ལག་ལེན་གྱི་ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་སྡོམ་མཛད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལོ་ཙཱའི་གཞུང་ལུགས་ཚུལ་ཇ
དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་ནང་སྟག་ཚང་ཤེས་རབ་རིན་ཆེན་དེ་མཁས་པ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཡུལ་གང་ནས་ཡིན་པ།སློབ་གཉེར་ཇི་འདྲ་བྱས་པ། འགྱུར་དང་བརྩམས་ཆོས་ཅི་འདྲ་ཡོད་པ། ཁོང་ལ་གང་ཟག་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་ཆོས་ཅི་ཡོད་པ། ཁྱད་པར་ཁོང་ལ་ལོ་ཙཱ་བའི་མཚན་སྙན་ཇི་ལྟར་བྱུང་ཚུལ་དང་གྲུབ་འབྲས་ཅི
རྩོམ་འདིར་བོད་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་ངག་རྒྱུན་དང་། གནམ་རིག་སྐར་རྩིས་ཀྱི་གཞུང་། བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་གཞུང་། གྲུབ་མཐའི་གཞུང་། ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་སོགས་ལ་གཞི་བཅོལ་ཏེ། རིག་གཞུང་དེ་དག་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་ཏུ་བཤད་པའི་དུས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་སྐོར་གླེང་ཡོད།
རྩོམ་འདིར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་གསང་བ་ཆོས་ལུགས་དང་འབྲེལ་བའི་རུ་པ་ཏིའི་གཏམ་དེ་ཉིད་ཐོག་མར་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་དང་བར་དུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གང་དག་ལ་བརྟེན་ནས་འཕེལ་འགྲིབ་ཇི་འདྲར་གྱུར་བའི་དོན་ལ་དཔྱད་ཡོད་ཅིང་། བོད་དུ་གྲགས་དང་མ་གྲགས་པའི་《མ་ཧཱ་བྷ་ར་ཏ་》ཡི་འབྲེལ་ཡོད་གཏམ་རྒྱུད་དག་གི་
ངག་རྒྱུན་ལྟར་ན་ཁྭ་ཏི་ཁའི་དགོན་གྱི་རྟེན་གཙོ་རྗེ་རྩ་ཐང་གཞན་ཕན་ཆེན་མོ་ནི། རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་དགུང་ལོ་ཉེར་གཉིས་པའི་སྐབས་ཤིག་ན། རྗེ་ཉིད་ཆུང་དུས་ནས་མ་ཡུམ་དང་རིང་དུ་བྲལ་བས་ཤིན་ཏུ་དྲན་པའི་ཁར། ད་ལྟ་མ་ཡུམ་ཀྱང་ལོ་ན་རྒས་པས་ཐེངས་གཅིག་མཇལ་འདོད་པའི་འདུན་པ་དྲག་པོ་མཚོན་བྱེད་དུ་ད
ཀླུ་རྒྱལ་དོན་འགྲུབ་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་སྐྱོ་གར་གྱི་བསམ་བློས་ཕྱུག་པའི“གྲོ་ཞིང་ཁ”ཞེས་པར་གཟིགས་རོགས་ཞུ།
བརྟག་ཐབས་ཀྱི་ལས་ལ་བསྙེག་པ་ནི་ཚན་རིག་གི་འཇུག་སྒོ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་སྔོན་བྱོན་མཁས་པ་ཚོས་ཀྱང་བརྟག་ཐབས་ཀྱི་ལས་རིགས་འདི་ལ་ཧ་ཅང་གིས་དོ་སྣང་དང་གདེང་འཇོག་མཐོན་པོ་བྱས་ཏེ་འདིའི་སྐོར་གྱི་གཞུང་ལུགས་འདྲ་མིན་མང་དུ་མཛད་ཡོད། བསྟན་འགྱུར་ནང་དུའང་བརྟག་ཐབས་ཀྱི་སྐོར་འཁོད་ཡོད་པ་དཔ