དོན་ཚན་དང་པོ། 《མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་རྒྱས་ལས་དོན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་སྲོལ་ཡིག》ལག་ལེན་དོན་འཁྱོལ་བྱ་ཕྱིར། (གཤམ་ནས《སྲོལ་ཡིག》ཅེས་བསྡུས་ཡོད།)རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་དོན་དངོས་དང་སྦྲེལ་ཏེ་ཞིབ་ཕྲའི་ལག་བསྟར་འདི་གཏན་འབེབས་བྱས་
(ཚོད་ལྟའི་ཡི་གེ)དོན་ཚན་དང་པོ། སྔར་ལས་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱ་ཆེ་བའི་མི་དམངས་མང་ཚོགས་རྣམས་ལ་སྐུལ་སློང་བྱས་ཏེ་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་བརྟན་འཇགས་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་བའི་ཁྲོད་དུ་ཞུགས་པ་དང་།གང་ལེགས་སྒོས་བརྟན་སྲུང་གསང་འཕྲིན་ཐེར་འདོན་དང་གོང་ཞུ་བྱེད་པ། བརྟན་འཇགས་གསང་འཕྲིན་དང་འབྲེལ་
དོན་ཚན་དང་པོ། ཏང་གི་ཕྱོགས་ཡོངས་མགོ་ཁྲིད་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་དེར་ཤུགས་སྣོན་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ།“ཀྲི་པུའུ་སྦྲེལ་ཐག་སྟེང་དུ་འཛུགས”པའི་གཟི་བརྗིད་ལྡན་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་དར་སྤེལ་གཏོང་དགོས་པར་མ་ཟད།ཏང་གིས་ཏང་ལ་དོ་དམ་བྱེད་པ་དང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཏང་གཟབ་ནན་གྱིས་སྐྱོང་བའི་བླང་བྱ་མཐའ
《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་འགྲོ་ལམ་འགྲིམ་འགྲུལ་གྱི་བདེ་འཇགས་བཅའ་ཁྲིམས》ཀྱི་དོན་ཚན་70ཡི་གཏན་འབེབས་གཞིར་བཟུང་། འགྲོ་ལམ་ཐོག་འགྲིམ་འགྲུལ་ལས་འཛོལ་ཐོན་ཚེ། འཁོར་རིགས་ཀྱི་ཁ་ལོ་བས་འཕྲལ་དུ་འཁོར་རིགས་ཁ་བཀག་ནས་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡུལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་དགོས། མི་སྣ་ཤི་
(1995ལོའི་ཟླ6པའི་ཚེས1ཉིན་ཀན་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་མི་དམངས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པའི་ཐོག་ཏུ་གྲོས་འཆམ་བྱུང་། 1996ལོའི་ཟླ6པའི་ཚེས1ཉིན་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་སྐབས་བརྒྱད་པའི་དམངས་ཆེན་རྒྱུན་ཨུ་ཁང་གི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་ཉེར་གཅིག་པའ
༢༠༡༤ལོའི་ཟླ་དང་བོའི་ཚེས་༩ཉིན་རྔ་བ་བོད་རིགས་ཆའང་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་མི་དམངས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པའི་ཐོག་གྲོས་འཆམས་བྱུང་བ་དང་། ༢༠༡༤ལོའི་ཟླ༣ཚེས་༢༠ཉིན་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་རྒྱུན་ལས་ཨ
༢༠༡༥ལོའི་ཟླ་༢ཚེས་༡༦ཉིན་རྔ་བ་བོད་རིགས་ཆའང་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་མི་དམངས་འཐུས་མིའི་ ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་བཞི་བའི་ཐོག་གྲོས་འཆམས་བྱུང་བ་དང་། ༢༠༡༥ལོའི་ཟླ༥ཚེས་༢༡ཉིན་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡ
《རྔ་བ་བོད་རིགས་ཆའང་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་བོད་ཀྱི་སྐད་དང་ཡི་གེའི་སྲོལ་ཡིག》ལ་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་ལྔ་བ་བརྒྱུད༢༠༡༨ལོའི་ཟླ༧པའི་ཚེས༢༦ཉིན་ཆོག་མཆན་ཐོབ་ཅིང་། ད་ལྟ་སྤྱི་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན
ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་མ་དངུལ་རུབ་སྡུད་ཅེས་པ་ནི་སྤྱི་གཉེར་ཁང་དང་ཁེ་ལས། མི་སྒེར་དང་ཡང་ན་དེ་མིན་གྱི་རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་ཆོག་མཆན་མ་ཐོབ་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་ལས་འགལ་ནས་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཐབས་ལམ་བརྒྱུད་ནས་སྤྱི་ཚོགས་དང་མང་ཚོགས། ཡང་ན་ཐུན་མོང་ལ་མ་དངུལ་བསྡུ་རུབ་བྱས་པའི་བྱ
རོགས་སྒྲུབ་མི་སྣས་གཤམ་གྱི་འོས་འགན་འདི་དག་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས། རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་ཐོབ་པའི་དོན་དངོས་ཀྱི་དངོས་ཡོད་བདེན་དཔང་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཡིག་ཆ་བཅས་ཀྱིས་དཔལ་འབྱོར་ལ་དཀའ་ཁག་ཡོད་པ་བདེན་དཔང་བྱས་ནས། རིན་དངུལ་ཉུང་འཕྲི་བྱས་ཆོག བཅའ་ཁྲིམས་ཞབས་ཞུའི
ཏང་ཡོན་གྱིས་ངེས་པར་རང་འགུལ་སྒོས་དྲ་བར་སློབ་སྦྱོང་དང་དྲ་བ་བཀོལ་སྤྱོད་བཏང་ནས། རིགས་མི་འདྲ་བའི་ཏང་ཡོན་སློབ་གསོའི་དོ་དམ་ཆ་འཕྲིན་ཅན་གྱི་ལས་སྟེགས་ལ་རྒྱབ་རྟེན་བཅོལ་དགོས་པ་དང་། དྲ་ཐོག་གི་སློབ་སྦྱོང་གསོ་སྦྱོང་ལ་ཧུར་ཐག་གིས་ཞུགས་དགོས་ཤིང་། ནན་ཏན་གྱིས་ཏང་རྩ་འཛུགས་ཀྱི
ལེའུ་ལྔ་པ། ཏང་ཁོངས་དང་ཏང་ཡོན་རྩ་འཛུགས་འབྲེལ་བའི་དོ་དམ། དོན་ཚན་ཉེར་བཞི་པ། ཏང་ཀྲི་པུའུ་ཡི་ཏང་ཡོན་ཚོགས་ཆེན་གྱིས་གྲོས་འཆམ་བྱུང་བ་དང་གཞི་རིམ་ཏང་ཨུ་ཡིས་ཞིབ་བཤེར་ཆོག་མཆན་བཀོད་པ་བརྒྱུད་ནས་སྡུད་ལེན་བྱས་པའི་གྲ་སྒྲིག་ཏང་ཡོན་རྣམས། གྲོས་འཆམ་བྱུང་བའི་ཉིན་ནས་བཟུང་ས
ཉེ་ཆར། ཀྲུང་གུང་ཀྲུང་དབྱང་གིས《ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་ཏང་ཡོན་སློབ་གསོ་དོ་དམ་བྱ་བའི་སྲོལ་ཡིག》(གཤམ་དུ་བསྡུས་མིང་ལ《སྲོལ་ཡིག》ཅེས་འབྲི་རྒྱུ)དཔར་འགྲེམ་བྱས་པར་མ་ཟད། བརྡ་སྦྱོར་ཡི་གེ་བཏང་ནས་ས་ཁུལ་སོ་སོ་དང་སྡེ་ཁག་སོ་སོས་ནན་ཏན་གྱིས་བརྩི་སྲུང་དང་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་པའི་
གཏུམ་སྤྱོད་དང་འཇིགས་སྐུལ། མགོ་སྐོར། ལྐོག་རྔན། འདེམས་བསྐོའི་འདེམས་ཤོག་རྫུན་བཟོ། འདེམས་བསྐོའི་འདེམས་ཤོག་ཁ་གྲངས་རྫུན་མ་སྙན་གསེང་བྱེད་པ་སོགས་བྱེད་ཐབས་མི་ལེགས་པའི་འདེམས་བསྐོའི་ཁྲོད་ཟབ་ཞུགས་དང་ངན་སྐུལ་བྱས་ཏེ། བྱེད་ཐབས་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་འདེམས་བསྐོ་ལ་ཚོད
རིམ་པ་སོ་སོའི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གི་འགན་ཁུར་བློ་མཐུན་གཙོ་བོ་ནི་འགན་ཁུར་མི་སྣ་དང་པོ་ཡིན་ལ། རིམ་པ་སོ་སོའི་ཁྲིམས་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འགན་ཁུར་བློ་མཐུན་གཙོ་བོ་ནི་ཐད་ཀའི་འགན་ཁུར་མི་སྣ་ཡིན། རིམ་པ་སོ་སོའི་ལས་རིགས་ལྟ་སྐུལ་བདག་དོམ་སྡེ་ཁག་གི་འགན་ཁུར་བློ་མཐུན་ནི་ལས་རིགས
གཏུམ་སྤྱོད་དང་འཇིགས་སྐུལ། ཡང་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་བྱེད་ཐབས་ལ་རྩ་འཛུགས་དང་འགོ་ཁྲིད། ཟབ་ཞུགས་བྱེད་པ། ད་རུང་རྩ་འཛུགས་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཁྲིམས་འགལ་ནག་ཉེས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་པའི་བཙན་བདག་གིས་ཁྲིམས་མེད་ལུགས་མེད་སྒོས་མང་ཚོགས་ལ་བཙན་གནོན་དང་གནོད་འཚེ་བཟོས་ཤིང་། དཔལ་འབྱོར་དང་ས
རྡུང་རྡེག་བྱེད་ཡུལ་གཙོ་བོ་གཉིས་པ་ནི་ལྐོག་རྔན་དང་གཏུམ་སྤྱོད། མགོ་སྐོར། འཇིགས་སྐུལ་སོགས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་གཞི་རིམ་སྲིད་དབང་བདག་འཛིན་བྱེད་པ། གཞི་རིམ་གྱི་འདེམས་བསྐོ་ལ་ཚོད་འཛིན་དང་གནོད་སྐྱོན་བཟོ་བ། ཞིང་འབྲོག་ས་ཁུལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་ཐོན་ཁུངས་སྒེར་སྡོམ་བྱེད་པ།
ནག་ཚོགས་དང་ངན་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་འགལ་ནག་ཉེས་ཁྲོད་ཟབ་ཞུགས་བྱེད་པ། ཡང་ན་ཉེས་ཅན་འགེབས་སྲུང་དང་ནག་ཚོགས་ཀྱི་ངན་ཕྱོགས་ནག་ཉེས་ཀུ་ཡངས་ལ་གཏོང་པ། གྱོད་དོན་ཐོ་འགོད་མི་བྱེད་པ། ཐོ་འགོད་གྱོད་དོན་རྩད་གཅོད་མི་བྱེད་པ། གྱོད་དོན་རྩད་གཅོད་ཐད་ནུས་པ་མི་འདོན་པ་བཅས་ཀྱིས་ནག་ཕྱོགས་སྟ
2018ལོའི་ཟླ1ཚེས23ཉིན། ཀྲུང་དབྱང་སྲིད་ཁྲིམས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ནག་འཇོམས་ངན་སེལ་ཆེད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་ཁ་པར་གྲོས་ཚོགས་བསྡུས་ཏེ། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ནག་འཇོམས་ངན་སེལ་ཆེད་དོན་འཐབ་རྩོད་དངོས་སུ་འགོ་བརྩམས་པ་རེད།
ས་ཁུལ་རེ་འགའ་དང་སྡེ་ཁག་རེ་འགས་ཆེད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་གོ་དོན་གལ་ཆེན་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་ལངས་ཕྱོགས་བརྟན་པོ་མིན་ལ། ཆེད་དོན་འཐབ་རྩོད་སོགས་ནི་ཆེས་སྤྱིར་བཏང་གི་ཆེད་དོན་བྱ་བའི་ཚད་ལ་བཞག་ཡོད། ལ་ལས་ཆེད་དོན་འཐབ་རྩོད་ནི་ཁྲིམས་འཛིན་སྡེ་ཁག་གི་ལས་དོན་ཡིན་པར་སེམས་ནས་རང་ཉིད་
ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་འབུར་དུ་ཐོན་པར་བྱེད་པ། རིམ་པ་སོ་སོའི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་མཛུབ་སྟོན་གལ་ཆེན་གྱི་གནས་ཚུལ་ལག་ལེན་མཐར་ཕྱིན་བྱེད་པ་ལྟ་སྐུལ་གཙོ་བོར་བཟུང་ནས། ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་དུས་ལྟར་དྲིལ་སྒྲོག་དང་སློབ་སྦྱོང་།
ལས་ཞུགས་མི་སྣ་ལ་དོན་རྐྱེན་བྱུང་ནས་གནོད་འཚེ་ཐེབས་པ་དང་ཡང་ན་ལས་རིགས་ནད་འགོག་སྨན་བཅོས་ཀྱི་གཏན་ཁེལ་ལྟར་ནད་རྟགས་ངོས་འཛིན་ལས་ལས་རིགས་ནད་དུ་གསལ་འབྱེད་བྱས་པ་ན། རང་ཉིད་སྡོད་སའི་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བབ་བསྟུན་སྒོས་དོན་རྐྱེན་བྱུང་བའི་ཉིན་དང་ནད་རྟགས་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་ཉིན་དེ་ནས
ངལ་རྩོལ་གན་རྒྱ་ནི་ངལ་རྩོལ་མཁན་དང་མི་བཀོལ་ལས་ཁུངས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀའི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་གི་གཞི་འཛིན་ས་ཡིན། ངལ་རྩོལ་མཁན་གྱིས་ལས་ཀ་རྙེད་པ་ན་ཐོག་མར་མི་བཀོལ་ལས་ཁུངས་དང་ལས་བདག་བར་ལ་ཡིག་ཐོག་ངལ་རྩོལ་གན་རྒྱ་འཇོག་དགོས།
《བུད་མེད་ཀྱི་བདག་དབང་འགན་སྲུང་བཅའ་ཁྲིམས》ཀྱི་དོན་ཚན53པའི་ནང་གི་གཏན་འབེབས་ལྟར་ན། “བུད་མེད་དག་གི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་ལ་གནོད་འཚེ་ཐེབས་པ་ན་བུད་མེད་རྩ་འཛུགས་བྱས་ཏེ་ཞུ་གཏུག་བྱས་ཆོག་ལ། བུད་མེད་རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་གནོད་འཚེ་ཐེབས་པའི་བུད་མེད་དག་གི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་ལ་སྲུང་ས
ཞིང་ལས་པུའུ་ཡི《ཞིང་སྡེའི་ས་ཞིང་འགན་གཙང་ལེན་བྱེད་པའི་བདག་གཉེར་བདག་དབང་གི་ཐོ་འགོད་ཚོད་ལྟ་བྱ་བའི་བསམ་འཆར་གྱི་སྐོར》ལས་གཏན་འབེབས་ལྟར་ན། ས་ཞིང་གི་འགན་གཙང་ལེན་བྱེད་པའི་བདག་གཉེར་བདག་དབང་གི་ཐོ་འགོད་ཡིག་ཆ་ནི་ས་ཞིང་གི་འགན་གཙང་ལེན་བདག་གཉེར་བདག་དབང་གི་རྩོད་གླེང་བར་འདུ