ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བ།

རྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་ངག་དབང་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ།

ཡོང་ཁུངས། : ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བ།     སྤེལ་དུས། : 2019-04-22
ཡིག་གཟུགས། :ཆུང་། འབྲིང་། ཆེ།

微信图片_20190419100041.jpg

རྗེ་འདི་ཉིད་ནི་རྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱི་ནང་ནས་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀའི་ཐོག་མཛད་རྗེས་དང་མཚན་སྙན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་གྲས་ཡིན། ཁོང་ནི་ལྷོ་ཁ་འཕྱོངས་རྒྱས་འཕྱིང་དབར་སྟག་རྩེར་ཡབ་བདུད་འདུལ་རབ་བརྟན་དང་ཡུམ་ཁྲི་ལྕམ་ཀུན་དགའ་ལྷ་མཛེས་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་པའི་མེ་སྦྲུལ1617ལོར་སྐུ་འཁྲུངས། རབ་བྱུང་བཅུ་གཅིག་པའི་ཆུ་ཁྱི1682ལོར་སྐུ་གཤེགས། དགུང་ལོ་རེ་དྲུག་བཞུགས། པན་ཆེན་བློ་བཟང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་དང་དགའ་ལྡན་ཁྲི་ཆེན་དཀོན་མཆོག་ཆོས་འཕེལ་གཉིས་ཀྱིས་རྭ་སྒྲེང་གི་ཇོ་བོ་འཇམ་དཔལ་རྡོ་རྗེ་དང་ལྷ་སའི་ཇོ་བོ་ཤཱཀྱ་མུ་ནེའི་སྐུ་མདུན་ཟན་རིལ་བརྟག་པ་མཛད་པ་དང་། ཆོས་སྐྱོང་ཁག་གི་བཀའ་ལུང་རྣམས་གཅིག་མཐུན་བྱུང་བ་ལྟར་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཞི་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོའི་ཡང་སྲིད་དུ་ངོས་འཛིན་ཞུས་ཀྱང་སྐབས་དེར་གཙང་པ་རྒྱལ་པོའི་དབང་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་འབྲས་སྤུངས་ཕོ་བྲང་དུ་གདན་ཞུ་མ་ཐུབ་པར་ལོ་ཤས་ལུས་ཤིང་། པཎ་ཆེན་བློ་བཟང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་ནས་གཙང་པ་རྒྱལ་པོར་ཐབས་མཁས་དུ་མའི་སྒོ་ནས་ཞུ་བསྐུལ་གནང་བར་བརྟེན་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱི་གདན་ས་འབྲས་སྤུངས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་དུ་གདན་ཞུ་ཐུབ་ཙམ་བྱུང་། དགུང་ལོ་དགུ་པར་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་མཁན་པོ་དང། ཁྲི་ཆེན་དཀོན་མཆོག་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་ལས་སློབ་མཛད་དེ་དགེ་ཚུལ་གྱི་བསླབ་སྡོམ་བཞེས། མཚན་ངག་དབང་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་གསོལ་ཞིང་། དགེ་ལུགས་ཀྱི་དབང་ལུང་ཁྲིད་སོགས་མན་ངག་མང་པོ་གསན། ཁྲི་ཆེན་དཀོན་མཆོག་ཆོས་འཕེལ་གྱི་དྲུང་ནས་གཞུང་ཆེན་བཀའ་པོད་ལྔའི་སློབ་ཁྲིད་ཆ་ཚང་དང་། སྨོན་འགྲོ་འཇམ་དབྱངས་དབང་རྒྱལ་རྡོ་རྗེའི་དྲུང་ནས་སྒྲ་རིག་པ་དང་སྙན་ངག ཁྱབ་བདག་དབང་ཕྱུག་རབ་བརྟན་གྱི་དྲུང་ནས་ས་སྐྱའི་ཆོས་སྐོར། འཁོན་སྟོན་དཔལ་འབྱོར་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་དྲུང་ནས་གསང་སྔགས་རྙིང་མའི་ཆོས་སྐོར་སོགས་གསན་ཏེ་གྲུབ་མཐའ་རིས་མེད་དང་། རིག་གནས་སྐོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གསན་བསམ་མཛད། དགུང་ལོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པ་ས་སྟག་ལོར་ལྷ་སའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ཇོ་བོ་ཤཱཀྱ་མུ་ནེའི་དྲུང་དུ་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་མཁན་པོ་དང་། དགའ་ལྡན་ཁྲི་ཆེན་དཀོན་མཆོག་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་ལས་སློབ་མཛད་དེ་གྲངས་ཚང་བའི་དགེ་འདུན་གྱི་དབུས་སུ་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་བཞེས། བསྙེན་རྫོགས་བཞེས་ནས་ལོ་གྲངས་ལྔ་སོང་བ་ནས་སྐུ་ཚེ་མ་རྫོགས་བར་བསྒྲུབ་བྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོར་དགེ་ཚུལ་དང་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་བསྩལ་ཞིང་བསླབ་ཁྲིམས་གཙང་མར་བསྲུང་བར་མཛད། དགུང་ལོ་ཉེར་ལྔ་བཞེས་པ་བོད་ལྕགས་སྦྲུལ1641ལོར་གཽ་ཤྲི་བསྟན་འཛིན་ཆོས་རྒྱལ་གྱི་དམག་དཔུང་དབུས་སུ་འོང་ཏེ་གཙང་པ་རྒྱལ་པོའི་སྲིད་གཞུང་གཏོར་ཕམ་བཏང་རྗེས། དེའི་ཕྱི་ལོར་གཞིས་ཀ་རྩེར་གདན་དྲངས་ཐོག་དངོས་འབུལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་བཅས་བོད་ས་གནས་ཀྱི་སྲིད་དབང་ཡོངས་རྫོགས་ཕྱག་ཏུ་ཕུལ་བ་ལྟར་བོད་ས་གནས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་དབང་འཛུགས་པ་གནང་ཞིང་། ཐོག་མའི་སྡེ་སྲིད་དུ་ཕྱག་མཛོད་བསོད་ནམས་ཆོས་འཕེལ་བསྐོ་གཞག་མཛད། 

དགུང་ལོ་ཉེར་དགུ་པ་ཤིང་བྱ1645ལོར་པོ་ཏ་ལའི་ཕོ་བྲང་རྙིང་པའི་ཤུལ་སྔོན་ཡོད་ཀྱི་ཤར་ངོས་སུ་རྒྱ་བསྐྱེད་ཐོག་ཕོ་བྲང་དཀར་པོ་གསར་བཞེངས་མཛད་ཅིང་། ཕོ་བྲང་གྲུབ་རྗེས་བཞུགས་ཡུལ་འབྲས་སྤུངས་ཕོ་བྲང་ནས་པོ་ཏ་ལར་སྤོ་བ་གནང་སྟེ་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀའི་མཛད་སྒོ་གལ་ཆེན་ཁག་དེར་སྤེལ་བ་གནང་། ཕོ་བྲང་དཀར་པོ་གྲུབ་པའི་ལོ་དེ་ནས་བཟུང་འགའ་ཤས་རིང་མན་ཆིང་སྲིད་གཞུང་གི་གོང་མ་ཐོག་མ་ཧྲུན་ཀྲིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིན་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུ་ཡིག་ཐེངས་མང་འབྱོར་བ་བཞིན་དགུང་ལོ་སོ་དྲུག་པ་ཆུ་འབྲུག1652ལོར་སྐུ་འཁོར་སུམ་སྟོང་ལྷག་ཙམ་དང་བཅས་བྱང་ལམ་དང་། མཚོ་སྔོན་བརྒྱུད་ལམ་བར་ཕེབས་བསུ་བའི་བཀོད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་སྣ་དྲངས་ཏེ་རིམ་གྱིས་ཕེབས་པ་ན། གོང་མས་དངོས་སུ་བསུ་བར་མ་ཕེབས་ཀྱང་རི་དྭགས་བརྔོན་པར་ནན་ཡོན་སྐྱེད་ཚལ་དུ་ཕེབས་པ་དང་ལམ་བར་དུ་སྟབས་ལེགས་ཀྱིས་མཇལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ས་གནས་དེར་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཞིང་། གོང་མ་ཉིད་ཁྲི་ལས་བབས་ཏེ་ཕན་ཚུན་གཉིས་ཀ་མཉམ་བཞེངས་ཐོག་འཚམས་འདྲི་གནང་ཟིན་རྗེས་སོ་སོའི་ཁྲི་ལ་མཉམ་བཞུགས་དང་། གསོལ་ཇ། གསོལ་ཚིགས་བཅས་མཉམ་བཞེས་མཛད། དེ་རྗེས་ཉིན་མང་པོར་གཞིས་ལེན་གྱི་སྟོན་མོ་དང་། དངོས་འབུལ་ཟམ་མི་ཆད་པར་ཕུལ་ཞིང་། གོང་མས་ཆེད་གཉེར་གྱིས་བསྐྲུན་པའི་ཕོ་བྲང་ཏའི་ཁར་ཉིན་ཤས་བཞུགས། གོང་མ་པེ་ཅིན་དུ་ཕེབས་གྲུབ་རྗེས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་རིན་པོ་ཆེ་ཉིད་ཀྱང་པེ་ཅིན་དུ་ཕེབས་ཏེ་གོང་མའི་མཛོད་ནས་དངུལ་སྲང་ཁྲི་ཕྲག་དགུའི་གྲོན་དངུལ་བཏང་སྟེ་ཆེད་གཉེར་གྱི་བསྐྲུན་པའི་བཞུགས་ཡུལ་ལྷ་ཁང་སེར་པོར་གྲགས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེར་བཞུགས་ཤིང་། ལོ་གསར་མ་ཤར་གོང་དེར་གོང་མས་ནང་བློན་ཀ་པ་ལ་ཨ་མ་དང་། ཨ་ས་ཁན་ཨ་མ་གཉིས་ཆེད་གཉེར་གྱིས་མངགས་པའི་མདུན། གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན། བ་དན། འཕན། སྤོས་ཕོར། ཉི་ཡོལ། དུང་དང་རྒྱ་གླིང་སོགས་གོང་མའི་ཏི་ཤྲིར་འོས་པའི་ཆས་རྣམས་ཆ་ཚང་བ་གནང་། ཆུ་སྦྲུལ་ལོའི་ལོ་གསར་སྐབས་གོང་མ་ཆེན་པོ་དང་། བཙུན་མོ། ཆིང་ཝང་། ཕྱི་ནང་གི་བློན་ཆེན་སོགས་ཚང་མས་ཉིན་གྲངས་མང་པོའི་བར་དགའ་སྟོན་དངོས་འབུལ་རྒྱས་པར་ཕུལ་ཞིང་། པེ་ཅིན་ནས་ཞལ་གྱེས་ཁར་གོང་མས་ཕེབས་རྫོངས་སུ་གསེར་སྲང་ལྔ་བརྒྱ་དང་། གསེར་གྱི་སྡེར་མ་མང་པོ། དངུལ་སྲང་ཁྲི། གོས་ཆེན་ཡུག་ཆིག་སྟོང་སོགས་རྣམ་གྲངས་ཤིན་ཏུ་མང་བ་ཕུལ། གོང་མ་ཧྲུན་ཀྲི་རང་ཉིད་ནས་ཀྱང་ནན་ཡོན་སྐྱེད་ཚལ་དུ་ཕེབས་ནས་དགའ་སྐྱེལ་གསོལ་སྟོན་རྒྱས་པར་བཤམས། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་པེ་ཅིན་ནས་ཞལ་གྱེས་ཏེ་ཏའི་ཕོ་བྲང་དུ་བཞུགས་སྐབས། གོང་མས་ལི་པུ་ཧྲང་ཧྲུའུ་ལུའོ་ལང་ཆིའུ་སོགས་མངགས་པའི་མདུན་གསེར་སྲང་ལྔ་བཅུ་ཐམ་པ་ལས་བཟོས་པའི་གསེར་གྱི་ཐམ་ཀའི་ངོས་སུ། ནུབ་ཀྱི་ལྷ་གནས་ཆེས་དགེ་བར་བདེ་བར་གནས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ལུང་། གནམ་འོག་གི་སྐྱེ་འགྲོ་ཐམས་ཅད་བསྟན་པ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ། འགྱུར་མེད་རྡོ་རྗེ་འཆང་རྒྱ་མཚོའི་བླ་མ་ཞེས་རྒྱ་སོག་བོད་གསུམ་གྱི་ཡི་གེ་གསུམ་གཤིབས་བྱས་པའི་གསེར་ཐམ་དང་གསེར་གྱི་བྱང་བུ་ཚོས་ཤོག་འཐུག་ཤོས་དང་མཉམ་པ། ཞེང་ལ་སོར་བཞི་དང་དཀྱུས་སུ་མཐོ་གང་ཡོད་པ་ངོ་གྲངས་བཅོ་ལྔ་འཕྲུལ་མིག་ཏུ་སྦྲེལ་ནས་ལྡེབས་ཆོག་པའི་ངོས་སུ་བསྟོད་བསྔགས་རྒྱ་ཆེར་བཀོད་པའི་མཇུག་ཏུ། ཁྱེད་ལ་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕུལ་བྱུང་ཞི་བ་སངས་རྒྱས་རྒྱ་ཆེན་ཁྱོན་ལ་སངས་རྒྱས་བསྟན་པའི་མངའ་བདག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ཞེས་པའི་མཚན་གནས་ཕུལ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་སོགས་འཁོད་ཡོད་པ་རེད། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་པས་སྡེ་སྲིད་བསོད་ནམས་ཆོས་འཕེལ་འདས་རྗེས་ལོ་ངོ་གསུམ་རིང་སྐུ་ངོ་མས་སྲིད་དབང་བསྐྱངས། དེ་ནས་སྡེ་སྲིད་ཟུར་དུ་བསྐོ་གཞག་གནང་བ་ནི་ཛའི་སང་སྡེ་པ་འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོ། མཆོད་དཔོན་བློ་བཟང་མཐུ་སྟོབས། རྣམ་རྒྱལ་གྲྭ་ཚང་གི་གཉེར་པ་བློ་བཟང་སྦྱིན་པ། སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་བཅས་ཡིན་ཞིང་། སྲིད་གཞུང་གི་ལས་དོན་གལ་ཆེའི་རིགས་དགོངས་སྐོར་ཞུ་རྒྱུ་ཙམ་མ་གཏོགས། གཙོ་བོར་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་འཆད་རྩོད་རྩོམ་གསུམ་གྱི་ངང་དུ་བཞུགས་ཏེ་པོ་ཏ་ལ་དང་གཙུག་ལག་ཁང་ཡས་མས། མཐའ་འདུལ་ཡང་འདུལ་གྱི་ལྷ་ཁང་། གདན་ས་གསུམ་དང་། ཆོས་འཁོར་རྒྱལ་སོགས་སྔར་ཡོད་རྣམས་ལ་ཉམས་གསོ་དང་། མཆོད་རྒྱུན་གོང་འཕེལ་གཏོང་བ་གནང་ཞིང་། དགོན་པ་ཁག་གཅིག་ལ་ཆོས་གཞིས་གསར་བ་བསྩལ་ཐོག གཞན་ཁག་གཅིག་ལ་ཕོགས་ཐེབས་སྦྱོར་འཇགས་མཛད། དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་སྲིད་གཞུང་ལ་ངོ་ལོག་བྱེད་མཁན་གྱི་ཀརྨ་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་དགོན་སྡེ་ཁག་གཅིག་ཕུད། དེ་བྱིངས་བོན་པོ་ཚུད་པའི་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་གྲུབ་མཐའ་ཁག་རིས་མེད་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱོང་བར་མཛད་ཅིང་། དགོན་པ་གསར་འདེབས་གྲས་དགེ་ལུགས་དགོན་པ་བཅུ་དང་། རྙིང་མ་དགོན་པ་གསུམ་བཅས་ཡོད། དཔེ་རྒྱུན་དཀོན་རིགས་དཔར་འདེབས་བྱེད་རྒྱུ་ཁྱབ་བརྡལ་གཏོང་ཆེད་འབྲས་སྤུངས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་དཔར་ཁང་། རྩེ་པོ་ཏ་ལའི་ལྟག་སྒོའི་རྒྱབ་ཀྱི་དཔར་ཁང་བཅས་གསར་འཛུགས་གནང་། དགོན་པ་ཁག་གི་ཆོས་ཁྲིམས་དང་ནང་བསྟན་སློབ་སྦྱོང་གི་བཅའ་ཁྲིམས་མང་པོ་འགྲེམ་སྤེལ་ཐོག མངོན་སུམ་དོད་པོའི་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་པ་རྣམས་ལ་བྱ་དགའ་གཟེངས་བསྟོད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་འཛུགས་གནང་མཛད་པ་སོགས། ཆོས་སྲིད་གང་གི་ཐད་ཀྱང་སྤྱན་རྒྱང་རིང་བའི་མཛད་ཕྱོགས་ནུས་པ་ཐོན་ངེས་བྱུང་ཡོད། 

གསུང་རྩོམ་སྐོར་ལ། རང་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་རང་རྩོམ་དང་། རྩ་བའི་བླ་མ་ཁག་གི་རྣམ་ཐར། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས། སྙན་ངག མཚན་ཉིད་རིག་པ། ཁྲིམས་ཡིག གནས་དགོན་མང་པོའི་དཀར་ཆག ས་སྐྱའི་ཆོས་སྐོར། རྙིང་མའི་སྐོར། དཔར་བསྐྲུན་མི་ཆོག་པའི་བཀའ་རྒྱ་མ་བཅས་པོད་གྲངས་སུམ་ཅུ་ལྷག་ཙམ་ཡོད། སྐུ་གཤེགས་ཁར་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོར་སྐབས་དེའི་མན་ཆིང་སྲིད་གཞུང་གི་གནས་བབས་དང་། བྱེད་ཕྱོགས། སོག་པོ་ཕྱི་ནང་གི་མཐུན་སྒྲིལ་དང་ཁ་འཐོར་གྱི་ཉེན་ཁ། གསར་དུ་བཙུགས་ནས་ཡུན་རིང་མ་སོང་བའི་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་སྲིད་གཞུང་གི་ཉེན་ཁའི་གནས་ཚུལ་བཅས་རྒྱུ་མཚན་དང་དགོས་པ་མང་པོ་གསུངས་པའི་མཇུག་བསྡོམས་སུ་སྐུ་གཤེགས་ནས་ལོ་ཁ་ཤས་རིང་གསང་བ་ཤིན་ཏུ་དམ་པོ་བྱེད་དགོས་པ་བཅས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་ནན་ཏན་བསྩལ་ཏེ་དགོངས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །

རྩོམ་སྒྲིག་པ། : ཀླུ་འབུམ་ཚེ་རིང་།