སྟོད་ན་གངས་དཀར་ལྷུན་པོའི་དབུ་རྩེ་མཐོ་ཞིང་།བར་ན་རྫ་སྤང་འདྲེས་མའི་བང་རིམ་ཡངས་པ། སྨད་ན་ལྗོན་པའི་དགའ་ཚལ་ལྟ་ན་སྡུག་ཅིང་། མཐའ་ན་རྫ་ཆུ་སྔོན་མོ་དལ་གྱིས་འབབ་པ། མ་བཅོས་རང་བྱུང་གི་མཚོ་དང་།མཚེའུ་ཡི་བཀོད་པ་མཛེས་ཤིང་ཡིད་དུ་འོང་བ། གཡས་གཡོན་ན་རི་དྭགས་སྣ་ཚོགས་རྩེ་དགའ་
སྡེ་དགེ་དགོན་ཆེན་ནི་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་སྡེ་དགེ་རྫོང་ཁོངས་སུ་ཆགས་ཡོད་ཅིང་། སྡེ་དགེ་རྒྱལ་པོའི་གདུང་རབས་སོ་ལྔ་པ་བོ་ཐར་བཀྲ་ཤིས་སེང་གེས་གྲུབ་ཆེན་ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོ་སྤྱན་དྲངས་ཏེ། རབ་བྱུང་བརྒྱད་པའི་ས་ཕོ་འབྲུག(1448)ལོར་གཙུག་ལག་ཁང་གི་རྨང་བ
ང་རང་ཆུང་དུས་ནས་བཟུང་རིག་ཚན་སོ་སོའི་ཁྲོད་ནས་ལོ་རྒྱུས་ལ་སྤྲོ་བ་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ལ། སློབ་ཆུང་གི་དུས་ནས་བཟུང་སློབ་ཕྱིའི་དཔེ་ཀློག་གི་ཕྱོགས་ནས་ལོ་རྒྱུས་དང་ཡང་ན་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་བརྩམས་སྒྲུང་ལ་ལྟ་རྒྱུར་ཤིན་ཏུ་དགའ། དེ་མ་ཟད་ལོ་ན་ཡར་སོན་པ་དང་བསྟུན་ནས་ལོ་རྒྱུས་
དབེན་གནས་སེང་གེ་རི་ཁྲོད་དམ་སེང་གེ་མཁར་གྱི་སྒྲུབ་སྡེ་དགེ་འཕེལ་ཆོས་འཁོར་གླིང་ཞེས་གྲགས་པ་འདི་ནི་མདོ་སྨད་ཙོང་ཁའི་ཡུལ་གྲུ་སྐུ་འབུམ་བྱམས་པ་གླིང་དང་ཐག་མི་རིང་བའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཁང་ཆེན་ཞེས་འབོད་པའི་སར་ཡོད།
ཁྲི་ཀའི་ཡུལ་ལྷ་ཁང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་མཁར་གྱི་ནུབ་འདབས་སུ་སྤྱི་ལེ6ཙམ་གྱི་མཚམས་ཏེ། ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་སྲང་གཞུག་སྡེ་བའི་ནུབ་རྒྱུད་ཀྱི་ཤ་འབུམ་གདོང་སྣའི་ཤར་ངོས་སུ་བཞེངས་ཡོད། འདིའི་ཤར་ཕྱོགས་ནི་ལུང་ཆེན་གྲམ་པའི་ཆུ་དང་། ལྷོ
ཀེ་རི་སེ་ནི་པིན་ཀན་ཕྱེད་གླིང་གི་ཆེས་ལྷོ་སྣེ་རུ་གནས་པ་དང་། ལྷོ་མཚམས་ས་ཁུལ་དེ་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁའི་སྐམ་ས་ཆེ་མོ་དང་ཁ་གཏད་དུ་གནས། ། སྐམ་ས་དེར་ཕྱོགས་གསུམ་རྒྱ་མཚོ་དང་འབྲེལ་ཡོད། མངའ་ཁོངས་སུ་གླིང་ཕྲན་མང་བོ་ཡོད།
མདོ་བ་དགོན་དགའ་ལྡན་ཆོས་འཁོར་གླིང་ནི་པེ་ཅིན་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནུབ་རིའི་བྱང་ངོས་སུ་ཆགས་ཡོད་ལ། པེ་ཅིན་གྲོང་ཁྱེར་ནས་སྤྱི་ལེ་ཉི་ཤུ་ཙམ་ལ་སོང་ན་གནས་དེར་ཐོན་ཐུབ། དེ་ནི་ཐང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ཀྲིན་ཀོན་ཁྲི་ལོའི་དུས་སུ་གསར་དུ་བཞེངས་ཤིང་། དགོན་མིང་ལ་དགའ་ལྡན་གླིང་（兜率寺）ཞེས་ལེགས་ས
ཤོ་བ་དགོན་པ་ནི་ཨ་མདོའི་ས་ཁུལ་གྱི་དགེ་ལུགས་པའི་དགོན་པ་ཞིག་ཡིན། ཆུན་ཁང་ཞའུ（བདེ་སྐྱིད་རྒྱལ་བོ）ལོ་ཉེར་བཞི（སྤྱི་ལོ1685）པར་ཤོ་བར་སྐུ་འཁྲུངས་པའི་ཨ་ལགས་བློ་བཟང་རྣམ་རྒྱལ་རིན་པོ་ཆེ་ཡིས་ཨ་མདོ་ས་ཁུལ་གྱི་དད་ལྡན་སེར་སྐྱ་མང་ཚོགས་ལྷ་སར་མཇལ་སྐོར་ལ་འགྲོ་བའི་འདོད་བློ་སྐོང་ཆ
དགེ་ལྡན་བསྟན་པའི་མ་དགོན་བྱ་ཁྱུང་ཐེག་ཆེན་ཡོན་ཏན་དར་རྒྱས་གླིང་ནི། མདོ་སྨད་ཙོང་ཁ་བདེ་ཁམས་ཀྱི་ས་འཛིན་ཙོང་ལ་རིང་མོར་ཉིན་སྲིབ་ཀྱིས་ཕྱེ་བའི་ཡུལ་ཁམས་ལ་ལྷོ་བྱང་གི་ཆ་གཉིས་ལས། ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆར་རྨ་ཀླུང་དལ་གྱིས་འབབ་པའི་ཉེ་འགྲམ། ད་ལྟ་ཧྭ་ལུང་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་བྲག་ཁྱུ
རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་སྙན་གྲགས་ཕྱོགས་བཞིར་ཁྱབ་པའི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན། དེ་ཡང་ཁོང་གིས་ལྷ་སར་འགྲོ་དོན་མང་པོ་མཛད་ནས་བཞུགས་པས། སྐུ་ཚེའི་ཧྲིལ་པོར་ཕ་ཡུལ་ཨ་མདོ་ཙོང་ཁའི་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ཐུབ་མེད། དེར་བརྟེན་ཁོང་གི་ཡུམ་གྱིས་རང་གི་བུ་ཆུ
བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་བང་སོ་ནི་གཏེར་ལམ་རྫོང་གི་མངའ་ཁོངས་སུ་ཡོད་ལ། རང་རྒྱལ་གྱི་ཆེས་ཐོག་མར་གསར་ཪྙེད་བྱུང་བའི་བོད་བཙན་པོའི་བང་སོ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། ད་ལྟ་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་ལས་ཁུངས་སུ་འདེམས་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་བང་སོ་ཆེན་པོ་བཅུའི་ནང་གི་གྲས་གཅི
གཙང་འགྲམ་ལྷ་ཁང་ནི་བོད་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་བཙན་གྱི་སྐབས་སུ་བཞེངས་ཤིང་། དེ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རླུང་ལྟར་གྲགས་པའི་མཐའ་འདུལ་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ངམ་རུ་གནོན་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་བཞིའི་ཡ་གྱལ་ཡིན་ཏེ། དུས་རབས་བཅུ་གཉིས་པར་ཉང་ཉི་མ་འོད་ཟེར་（1124-1192）གྱིས་བརྩམས་གནང་བའི་ཆོས་འབྱུང་མེ་ཏོག་
གྲྭ་ཚང་དེ་ནི་རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་དངོས་སློབ་ཧོར་སྟོན་ནམ་མཁའ་དཔལ་བཟང་པོས་བཏབ་སྟེ་བླ་ས་བཟུང་ནས་ཆོས་ཟུར་འཆད་མཛད་པས་རྗེ་དགེ་འདུན་གྲུབ་པ་སོགས་མཁས་གྲུབ་མང་པོས་ཆོས་ཞུས་པ་སོགས་བྱུང༌། གྲྭ་ཁང་རྒྱབ་ངོས་ཐོག་བརྩེགས་བཞི་དང༌། མདུན་ངོས་ཉིས་ཐོག སྒོ་འཕྱོར་ཀ་བ་བརྒྱད། འདུ་ཁང་ཀ་རིང་
མཚོ་ཁའི་སྒོམ་ཁང་ནི་ཧོར་གཙང་མར་ཐང་ཡུལ་ཚོའི་མངའ་ཁོངས་མཚོ་ཁ་སྡེ་བའི་གོང་དུ་ཡོད།བླ་བྲང་ནས་མར་ཐང་བར་དུ་སྤྱི་ལེ་བཞི་བཅུ་ཙམ་དང་དེ་ནས་རི་ཁྲོད་དུ་སྤྱི་ལེ་བཅུ་ཙམ་ཡོད། རི་ཁྲོད་འདིར་རྗེ་འཇིགས་མེད་འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོས་ཉམས་བཞེས་མཛད། རྗེ་བཙུན་འཇིགས་མེད་འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོ་དཔ
དེ་ཡང་གྲུབ་དབང་ཤར་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོས། ཕྱོགས་ཕྱོགས་མཚམས་བཀྲ་ཤིས་རྟགས་ཀྱིས་བསྐོར། །ཕུ་དཀར་ཕྱོགས་ལྷ་ཡི་ཕོ་བྲང་མཛེས། །མདའ་དད་ལྡན་ཡོན་བདག་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར། །དབུས་མཁས་དང་རབ་བྱུང་བསྟི་གནས་མཆོག །མཚན་སྙན་གྲགས་དགེ་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་གླིང་། །ཞེས་བསྔགས་པའི་མདོ་སྨད་རྨ་ཆུའི་ལྷ
དེ་ཡང་སྐུ་མཁར་མ་རུ་ཞེས་པའི་མིང་ལ་ཕ་བོང་ཁ་ཡང་ཟེར། དེ་ནི་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བྱང་གི་ཉེ་འགྲམ་ཉང་རུ་ཁུལ་དུ་ཡོད་ཅིང་། དུས་རབས་བདུན་པའི་ནང་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་རི་བོ་གྲུ་དམར་ཐོག་བཞེངས་པ་དང་། དུས་མཚུམས་ཉང་རར་ཕོ་བྲང་གཞན་ཞིག་བཏབ་གནང་ཞིང་། དེ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་སྐ
རྒྱལ་རོང་རྒྱལ་ཁག་བཅོ་བརྒྱད་ནི། ལྕགས་ལ་དང་། རྟའུ། བྲག་མགོ། དགེ་ཤེས་རྩ། པ་བམ། བྲག་སྟེང་། མུ་ཕྱི། ཡིན་ཅི། བཙན་ལྷ། འོག་གཞི། ལུང་དགུ། རྒྱ་ཁ། སོ་མང་། ཅོག་ཙེ། གཟི་འགག(དེང་སང་རྫི་འགག་ཟེར) དམ་པ། ཁྲོ་སྐྱབས། ཆུ་ཆེན་བཅས་སོ།།
ཤ་རྫོང་རི་ཁྲོད་ནི་ཙོང་ཆའི་ལྷོ་རྒྱུད་དེ་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྲོང་ཁྱེར་ཟི་ལིང་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕེན་ཨན་གྲོང་ཁྱེར་ཕེན་ཨན་ཆུས་ཀྱི་ལྷོ་ནུབ་ཏུ་ལེ་དབར་ཉེར་བརྒྱད་ཀྱི་སར་རྒྱབ་རི་བྲག་ལ་བརྟེན་ནས་ཆགས་ཡོད་ཅིང་། རྫོང་ཆེན་འདིའི་མདུན་རི་དང་ལུང་བར་ནགས་ཀྱིས་ཁེངས་ལ་གནའ་སྔ་མོར་གནས་ཕ
སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་རྔ་བ་བོད་རིགས་ཆའང་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་ཁོངས་གཏོགས་ཆུ་ཆེན་རྫོང་ཨ་ཉིན་ཞང་དུ་ཆགས་པའི་གཡུང་དྲུང་ལྷ་སྟེང་དགོན་ནི། རྒྱལ་བ་མཉམ་མེད་པ་ཆེན་པོའི་འཁྲུངས་གཞིས་ཀྱི་དགོན་གནས་ཡིན་པས་གཡུང་དྲུང་བོན་ཕྱོགས་སུ་གྲགས་པ་ཆེ་ཞིང་། རྒྱལ་རོང་རྒྱལ་ཁག་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ད
དགོན་དེ་ནི་སྤྱི་ལོ་1193ལོར་འགྲོ་མགོན་གཙང་པ་རྒྱ་རས་ཀྱིས་ཕྱག་བཏབ་གནང་མཛད། ར་ལུང་ཞེས་པ་ནི་ཁུལ་དེའི་འབྲོག་པ་ཞིག་ལ་ར་མོ་ དཀར་ པོ་ཞིག་ཡོད་པ་རྟག་ཏུ་བོར་བརླགས་སོང་ཡང་སླར་རང་ལོག་ཡོང་ཚུལ་སྒྲུབ་ཆེན་གླིང་ རས་པ་དང་། འགྲོ་མགོན་གཙང་པ་རྒྱ་རས་ལ་ཞུས་པར་ཁོང་རྣམས་ལྷན་དུ་ད་ལྟ
ཏུན་ཧོང་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱིའི་མཁས་པ་ཁ་ཅིག་གིས་བོད་སྐད་ཡིན་པར་བཤད་དེ། རྒྱུ་མཚན་ཏུན་ཧོང་རྒྱུད་དུ་དེ་སྔ་བོད་གཏོགས་ཚོ་སྡེ་ཁག་ཅིག་གནས་བཅས་ཏེ་འཚོ་བ་རོལ་ཞིང་། ཁོ་ཚོས་བོས་པའི་བརྡ་འགྱུར་བ་ལས་ཏུན་ཧོང་ཞེས་པ་བྱུང་བར་འདོད།
བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཆེན་པོ་ལྔའི་ཡ་གྱལ་ཏེ་བཟོ་རིག་པ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱུན་རིང་ཞིང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། རྣམ་གྲངས་དང་རིགས་དབྱེ་མཐའ་ཡས་པའི་ཤེས་བྱ་གཏོས་ཆེ་བ་ཞིག་རེད་ཅེས་ཀུན་གྱིས་མགྲིན་གཅིག་དབྱངས་གཅིག་ཏུ་བསྔགས་པའི་བདེན་ཚིག་བརྗོད་པ་ནི་སྨོས་ཅི
ལྷ་མོའི་བླ་མཚོ་དང་བླ་མཚོའི་གནས་ཁང་གཉིས་ནི་རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཧི་ནན་སོག་རིགས་རང་སྐྱོང་རྫོང་གི་ཁོངས་སུ་ཡོད་ལ།ལྷ་མོའི་བླ་མཚོ་ནི་མཐོ་ཡུལ་མ་ཞང་ཐོག་ནས་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་སྤྱི་ལེ35བསྐྱོད་པའི་མཚམས་སུ་གནས། ལྷ་མོ་གནས་ཁང་ནི་མདོ་གསུམ་ཞང་ཐོག་ནས་ཤར་ཏུ་སྤྱི་ལེ30ལྷག་
ཕོ་བྲང་ཡུམ་བུ་བླ་སྒང་ནི་ལྷོ་ཁའི་རྩེད་ཐང་གྲོང་རྡལ་ནས་ཁྲ་འབྲུག་བརྒྱུད་ན་སྣེ་གདོང་རྫོང་གི་ཇོ་མོ་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་ཞེས་པའི་རི་ནུབ་ཏུ་ཟུར་གཉིས་བརྐྱངས་པའི་གཡོན་གྱི་རི་ཟུར་བྲག་རིའི་སྟེང་ཏོག་ལྟ་བུར་གནས་ཡོད། དེ་ནི་སྤྱི་ལོའི་སྔོན་གྱི་དུས་རབས་གཉིས་པའི་ནང་བོད་རྗེ་ཐོག་མ་
ཁྲི་ཀ་ནི་མཚོ་སྔོན་ཁྲི་ཤོར་རྒྱལ་མོའི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་གནས་པའི་མཚོ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཤིང་། ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་གསེར་གྱི་མངལ་ལྡན་ཏེ་རྨ་ཀླུང་རིང་མོ་ས་དབྱིབས་ནོར་བུ་དགའ་འཁྱིལ་ལྟ་བུ་ལ་གཡས་སུ་ཕྱི་སྐོར་ནང་སྐོར་དུ་འབབ་པའི་ཁུགས་པའི་ནང་ངོས་སུ་ཆགས་ཡོད་