མདུན་ཤོག- ཆེད་སྒྲིག

བོད་དུ་དམངས་གཙོའི་བཅོས་བསྒྱུར་བྱས་རྗེས་ཀྱི་ལོ་ངོ50།

  ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་དྲ་བ།  2009-03-11 10:28

     
བོད་
མི་
དམངས་
ཀྱི་
ཆོས་
དད་
རང་
མོས་
དང་
རྒྱུན་
གཏན་
གྱི་
ཆོས་
ལུགས་
ཀྱི་
བྱེད་
སྒོར་
སྲུང་
སྐྱོབ་
ཐོབ་
ཡོད་
ཅིང༌།
མིག་
སྔར་
བོད་
དུ་
ཁྱོན་
ཆོས་
ལུགས་
ཀྱི་
བྱེད་
སྒོ་
སྤེལ་
ཡུལ་
སྣ་
ཚོགས་
ཁག་
1700
ལྷག་
ཙམ་
དང་
དགོན་
སྡོད་
གྲྭ་
བཙུན་
ཁྲི་
4.6
ཙམ་
ཡོད་
པས་
ཆོས་
དད་
མང་
ཚོགས་
ཀྱི་
དགོས་
མཁོ་
གང་
ལེགས་
བསྐངས་
ཡོད།
དགོན་
པའི་
དཔེ་
ཆ་
སྦྱོང་
བ་
དང༌།
མཚན་
ཉིད་
རྩོད་
པ།
སྡོམ་
པ་
བཞེས་
པ།
དབང་
སྐུར་
བ།
སྒོམ་
སྒྲུབ་
བྱེད་
པ་
སོགས་
སྲོལ་
རྒྱུན་
ཆོས་
ལུགས་
ཀྱི་
བྱེད་
སྒོ་
དང་
དགོན་
པའི་
དཔེ་
སྦྱོང་
རྒྱུགས་
ལེན་
གྱི་
མཚན་
གནས་
སྤྲོད་
པའི་
བྱེད་
སྒོ་
རྒྱུན་
གཏན་
བཞིན་
སྤེལ་
གྱི་
ཡོད།
རགས་
རྩིས་
ལྟར་
ན།
བོད་
དུ་
ད་
ལྟ་
དཔེ་
སྦྱོང་
འཛིན་
གྲྭ་
60
ལྷག་
ཙམ་
དང་
དཔེ་
ཆ་
སྦྱོང་
མཁན་
གྲྭ་
པ་
6000
ཙམ་
ཡོད།
བླ་
སྤྲུལ་
གྱི་
ཡང་
སྲིད་
དེ་
བོད་
བརྒྱུད་
ནང་
བསྟན་
ལ་
དམིགས་
སུ་
ཡོད་
པའི་
རྒྱུན་
འཛིན་
བྱེད་
སྟངས་
ཤིག་
ཡིན་
པ་
དེར་
རྒྱལ་
ཁབ་
ཀྱི་
བརྩི་
བཀུར་
ཐོབ་
ཡོད།
བོད་
དུ་
ཆོས་
ལུགས་
བྱེད་
སྒོ་
སྣ་
ཚོགས་
ཡོད་
པ་
དང་
ཆོས་
ལུགས་
དུས་
ཆེན་
མང་
པོ་
ཡོད།
དུས་
རབས་
20
པའི་
ལོ་
རབས་
80
པ་
ནས་
བཟུང་
བོད་
ཀྱིས་
གྲུབ་
མཐའ་
ཁག་
དང་
རིགས་
ཁག་
གི་
ཆོས་
ལུགས་
དུས་
ཆེན་
40
ལྷག་
ཙམ་
སྔ་
རྗེས་
སུ་
སླར་
གསོ་
བྱས་
ཡོད།
སེར་
སྐྱ་
ཆོས་
དད་
མང་
ཚོགས་
ཀྱིས་
ལོ་
ལྟར་
ས་
ག་
ཟླ་
བ་
དང་
ཞོ་
སྟོན་
སོགས་
ཆོས་
ལུགས་
དང་
སྲོལ་
རྒྱུན་
གྱི་
བྱེད་
སྒོ་
སྣ་
ཚོགས་
སྒྲིག་
འཛུགས་
བྱེད་
པ་
དང་
ཞུགས་
ཀྱི་
ཡོད།

        ——
དེང་
རབས་
སློབ་
གསོ་
དང་
གསར་
འགྱུར་
རིག་
གནས་
བྱ་
གཞག་
ཕྱོགས་
ཡོངས་
ནས་
འཕེལ་
རྒྱས་
བྱུང་
ནས་
མི་
དམངས་
ཀྱི་
རིག་
གནས་
སློབ་
གསོའི་
ཆུ་
ཚད་
རྒྱུན་
ཆད་
མེད་
པར་
མཐོ་
རུ་
ཕྱིན་
ཡོད་
ཅིང༌།
བོད་
རྙིང་
པར་
དེང་
རབས་
ཀྱི་
དོན་
སྙིང་
ལྡན་
པའི་
སློབ་
གྲྭ་
གཅིག་
ཀྱང་
མེད་
པ་
དང་
སློབ་
ལོ་
ལོན་
པའི་
བྱིས་
པ་
སློབ་
གྲྭར་
ཞུགས་
ཚད་
2%
ཡང་
ཟིན་
གྱི་
མེད་
པ་
དང་
ཡིག་
རྨོངས་
བ་
95%
ཟིན་
གྱི་
ཡོད།
ལོ་
50
ཡི་
རིང་
རྒྱལ་
ཁབ་
ཀྱིས་
མ་
དངུལ་
འབོར་
ཆེན་
བཏང་
སྟེ་
བོད་
ཀྱི་
སློབ་
གསོའི་
བྱ་
གཞག་
འཕེལ་
རྒྱས་
བཏང་
བས་
བོད་
དུ་
གྲོང་
ཁྱེར་
དང་
གྲོང་
གསེབ་
ཀྱི་
རིན་
མེད་
འོས་
འགན་
སློབ་
གསོ་
རྒྱལ་
ཡོངས་
ཀྱི་
སྔོན་
དུ་
མངོན་
འགྱུར་
བྱུང་
ཡོད།
1985
ལོ་
ནས་
བཟུང་
ཞིང་
འབྲོག་
ཁུལ་
དུ་
ཞག་
སྡོད་
ལམ་
ལུགས་
ཀྱིས་
གཙོ་
བོ་
བྱེད་
པའི་
སློབ་
གྲྭ་
འབྲིང་
ཆུང་
གི་
སློབ་
གཉེར་
བྱེད་
སྟངས་
ལག་
བསྟར་
བྱས་
པ་
དང་
འབྲེལ་
འོས་
འགན་
སློབ་
གསོའི་
དུས་
རིམ་
གྱི་
ཞིང་
འབྲོག་
པའི་
བུ་
ཕྲུག་
ལ་
ཟ་
གོས་
དང་
སློབ་
སྦྱོང་
གི་
འགྲོ་
གྲོན་
འགན་
ལེན་
བྱེད་
པའི
འགན་
ལེན་
གསུམ
གྱི་
སྲིད་
ཇུས་
ལག་
བསྟར་
བྱས་
ཡོད།
2008
ལོར་
བོད་
ཀྱི་
རྫོང
གྲོང་
ཁྱེར་
དང་
ཆུས
)73
ཚང་
མར་
ལོ་
དྲུག་
གི་
འོས་
འགན་
སློབ་
གསོ་
ཁྱབ་
གདལ་
གཏོང་
རྒྱུ་
མངོན་
འགྱུར་
བྱུང་
བ་
དང་
ཡིག་
རྨོངས་
སྤྱིར་
ན་
བསལ་
བ་
དེའི་
ནང་
རྫོང་
70
ལོ་
དགུའི་
འོས་
འགན་
སློབ་
གསོ་
ཁྱབ་
གདལ་
གཏོང་
རྒྱུ་
ལེགས་
གྲུབ་
བྱུང་
བ་
དང་
ཡིག་
རྨོངས་
བ་
2.4%
བར་
ཆག་
ཡོད།
སློབ་
ཆུང་
དུ་
སློབ་
ལོ་
ལོན་
པའི་
བྱིས་
པ་
སློབ་
གྲྭར་
ཞུགས་
ཚད་
98.5%
དང༌།
དམའ་
རིམ་
སློབ་
འབྲིང་
དུ་
སློབ་
གྲྭར་
ཞུགས་
ཚད་
92.2%
མཐོ་
རིམ་
སློབ་
འབྲིང་
དུ་
སློབ་
གྲྭར་
ཞུགས་
ཚད་
51.2%
བཅས་
ལོན་
གྱི་
ཡོད།
བསྡོམས་
རྩིས་
ལྟར་
ན།
ད་
ལྟ་
བོད་
དུ་
སློབ་
ཆུང་
884
དང༌།
སྤྱིར་
བཏང་
སློབ་
འབྲིང་
117
སློབ་
ཁྲིད་
ས་
ཚིགས་
1237
བཅས་
ཡོད།
2008
ལོར་
བོད་
དུ་
ཆ་
སྙོམས་
མི་
རེར་
སློབ་
གསོ་
དང་
ལེན་
བྱེད་
པའི་
ལོ་
ཚད་
ལོ་
6.3
ནས་
ཡིན།
2008
ལོར་
བོད་
དུ་
དངོས་
གཞིའི་
ཚན་
ཁག་
དང་
ཆེད་
ལས་
ཚན་
ཁག་
གི་
སློབ་
གྲྭ་
ཆེ་
ཁག་
6
དང་
སློབ་
གྲྭར་
ཡོད་
མུས་
ཀྱི་
སློབ་
མ་
ཁྲི་
3
ཙམ་
ཡོད་
པ་
དང་
མཐོ་
རིམ་
སློབ་
གསོར་
སློབ་
མ་
ཞུགས་
ཚད་
19.7%
ཟིན་
གྱི་
ཡོད།
ད་
དུང་
འབྲིང་
རིམ་
ཆེད་
ལས་
ལས་
རིགས
སློབ་
གྲྭ་
10
དང་
སློབ་
གྲྭར་
ཡོད་
མུས་
སློབ་
མ་
ཁྲི་
2.1
ཟིན་
གྱི་
ཡོད།
ལོ་
20
ལྷག་
ཙམ་
རིང་
རྒྱལ་
ཡོངས་
ཀྱི་
ཞིང་
ཆེན་
དང་
གྲོང་
ཁྱེར་
20
ཡི་
སློབ་
གྲྭ་
28
ཀྱིས་
ནང་
སའི་
བོད་
ལྗོངས་
འཛིན་
གྲྭ
སློབ་
གྲྭ
གཉེར་
བ་
དང་
ནང་
སའི་
གཙོ་
གནད་
མཐོ་
རིམ་
སློབ་
འབྲིང་
53
དང་
མཐོ་
རིམ་
སློབ་
གྲྭ་
90
ལྷག་
ཙམ་
གྱིས་
བོད་
ལྗོངས་
འཛིན་
གྲྭའི་
སློབ་
མ་
བསྡུ་
བ་
དང་
རིམ་
བསགས་
ཀྱིས་
བརྩིས་
ན་
དམའ་
རིམ་
སློབ་
འབྲིང་
གི་
སློབ་
མ་
36727
དང༌།
མཐོ་
རིམ་
སློབ་
འབྲིང
འབྲིང་
རིམ་
ཆེད་
ལས
གི་
སློབ་
མ་
30370
སློབ་
གྲྭ་
ཆེ་
ཁག་
གི་
དངོས་
གཞིའི་
ཚན་
ཁག་
དང་
ཆེད་
ལས་
ཚན་
ཁག་
གི་
སློབ་
མ་
ཁྲི་
1.2
བཅས་
བསྡུས་
ཏེ་
བོད་
ལ་
རིམ་
པ་
ཁག་
དང་
རིགས་
ཁག་
གི་
འཛུགས་
སྐྲུན་
གྱི་
ཤེས་
ལྡན་
མི་
སྣ་
ཁྲི་
1.8
གསོ་
སྐྱོང་
དང་
འདེམས་
སྐྱེལ་
བྱས་
ཡོད།
མིག་
སྔར་
ནང་
སའི་
བོད་
ལྗོངས་
འཛིན་
གྲྭར་
སློབ་
གྲྭར་
ཡོད་
མུས་
ཀྱི་
སློབ་
མ་
བསྡོམས་
འབོར་
18640
ཟིན་
ཡོད།
དེང་
དུས་
ཚན་
རིག་
ལག་
རྩལ་
མྱུར་
དུ་
འཕེལ་
རྒྱས་
འགྲོ་
བ་
དང་
ཚན་
རྩལ་
དཔུང་
ཁག་
རྒྱུན་
ཆད་
མེད་
པར་
ཆེ་
རུ་
སོང་
སྟེ་
2007
ལོར་
ཆེད་
ལས་
ལག་
རྩལ་
ཁག་
གི་
མི་
སྣ་
46508
ཟིན་
པ་
དེའི་
ནང་
བོད་
རིགས་
ཀྱིས་
གཙོ་
བོར་
བྱེད་
པའི་
གྲངས་
ཉུང་
མི་
རིགས་
ཀྱི་
ལག་
རྩལ་
མི་
སྣ་
31487
ཟིན་
ཡོད།
འབུམ་
རམས་
པ་
དང༌།
རབ་
འབྱམས་
པ།
ཚན་
རིག་
མཁས་
ཅན།
ལག་
རྩལ་
ཆེ་
མོ་
བ་
སོགས་
མཐོ་
རིམ་
ཤེས་
ལྡན་
མི་
སྣ་
ཁག་
གཅིག་
འབུར་
དུ་
ཐོན་
ཏེ་
བོད་
ཀྱི་
འཕེལ་
རྒྱས་
ལ་
སྐུལ་
མ་
གཏོང་
བའི་
སྟོབས་
གསར་
དམག་
དུ་
གྱུར་
ཡོད།

      
དེང་
རབས་
གསར་
འགྱུར་
རིག་
གནས་
ཀྱི་
བྱ་
གཞག་
མེད་
པ་
ནས་
ཡོད་
པའི་
བར་
མྱུར་
དུ་
འཕེལ་
རྒྱས་
ཕྱིན་
ཡོད་
ཅིང༌།
ད་
ལྟ་
བོད་
དུ་
དཔེ་
དེབ་
དཔེ་
སྐྲུན་
ཁང་
2
དང་
སྒྲ་
བརྙན་
དཔེ་
སྐྲུན་
ཁང་
2
དང༌།
པར་
འདེབས་
བཟོ་
གྲྭ་
སྣ་
ཚོགས་
35
ཡོངས་
བསྒྲགས་
སུ་
འགྲེམས་
སྤེལ་
བྱེད་
པའི་
ཚགས་
པར་
ཁག་
23
དུས་
དེབ་
ཁག་
34
བཅས་
ཡོད་
པ་
དང་
ལྗོངས་
ཡོངས་
ཀྱི་
ས་
ཁུལ་
དང་
གྲོང་
ཁྱེར་
བདུན་
པོ་
ཚང་
མར་
བོད་
རྒྱ་
ཡིག་
རིགས་
གཉིས་
ཀྱི་
ཚགས་
པར་
ཡོད།
བོད་
དུ་
རྒྱང་
བསྒྲགས་
བརྙན་
འཕྲིན་
ལས་
ཁུངས་
9
དང༌།
རླབས་
འབྲིང་
རྒྱང་
བསྒྲགས་
བརྒྱུད་
གཏོང་
ཁང་
39
རྫོང་
རིམ་
པ་
ཡན་
གྱི་
འཕྲིན་
ལམ་
ལེགས་
སྒྲིག་
རྒྱང་
བསྒྲགས་
བརྒྱུད་
གཏོང་
ཁང་
76
རྫོང་
རིམ་
པ་
ཡན་
གྱི
འགག་
སྒོ་
ཚུད
བརྙན་
འཕྲིན་
བརྒྱུད་
གཏོང་
ཁང་
80
སྐུད་
ཡོད་
བརྙན་
འཕྲིན་
བརྒྱུད་
གཏོང་
ཁང་
76
ཤང
གྲོང་
རྡལ
གི་
རྒྱང་
བསྒྲགས་
བརྙན་
འཕྲིན
གྲོང་
ཚོ་
ཀུན་
ཁྱབ
ཀྱི་
ས་
ཚིགས་
9111
བཅས་
ཡོད།
རྒྱང་
བསྒྲགས་
དང་
བརྙན་
འཕྲིན་
མི་
འབོར་
ལ་
ཁྱབ་
ཚད་
1978
ལོའི་
18%
དང་
2%
ནས་
2008
ལོའི་
88.8%
དང་
89.9%
བར་
མཐོ་
རུ་
སོང་
སྟེ་
ལྗོངས་
ཡོངས་
ཀྱི་
ཤང
གྲོང་
རྡལ
དང་
སྲིད་
འཛིན་
གྲོང་
ཚོར་
རྒྱང་
བསྒྲགས་
དང་
བརྙན་
འཕྲིན་
ཁྱབ་
པའི་
དམིགས་
ཚད་
མངོན་
འགྱུར་
བྱུང་
ཡོད།
ད་
ལྟ་
བོད་
དུ་
གློག་
བརྙན་
སྟོན་
པའི་
སྒྲིག་
གཞི་
564
དང༌།
དོ་
དམ་
སྒྲིག་
གཞི་
82
ཞིང་
འབྲོག་
ཁུལ་
གྱི་
གློག་
བརྙན་
སྟོན་
མཁན་
རུ་
ཁག་
478
གློག་
བརྙན་
སྟོན་
ཡུལ་
7697
བཅས་
ཡོད་
པས་
གློག་
བརྙན་
སྟོན་
རྒྱུ་
དེ་
སྲིད་
འཛིན་
གྲོང་
ཚོ་
98%
ལ་
ཁྱབ་
པ་
དང་
ལྗོངས་
ཡོངས་
ཀྱི་
ཞིང་
འབྲོག་
མང་
ཚོགས་
ལ་
ཟླ་
རེར་
ཆ་
སྙོམས་
མི་
རེར་
གློག་
བརྙན་
ཐེངས་
1.64
ལྟ་
རྒྱུ་
ཡོད།
མིག་
སྔར་
བོད་
དུ་
ཁྱོན་
བསྡོམས་
རིམ་
ཁག་
མང་
ཚོགས་
སྒྱུ་
རྩལ་
ཁང་
དང་
རིག་
གནས་
ཁང
ས་
ཚིགས
)257
དང༌།
རིགས་
ཁག་
གི་
ཆེད་
ལས་
རིག་
རྩལ་
འཁྲབ་
སྟོན་
ཚོགས་
པ་
10
དམངས་
ཁྲོད་
ཀྱི་
སྒྱུ་
རྩལ་
ཚོགས་
པ་
18
མང་
ཚོགས་
རང་
བཞིན་
གྱི་
ལས་
ཞོར་
འཁྲབ་
སྟོན་
ཚོགས་
པ་
660
བཅས་
ཡོད་
པ་
རེད།
གསར་
འགྱུར་
དང་
རིག་
གནས་
བྱ་
གཞག་
འཕེལ་
རྒྱས་
ཕྱིན་
ཏེ་
མི་
དམངས་
མང་
ཚོགས་
ཚོས་
གསར་
འགྱུར་
དང་
ཆ་
འཕྲིན་
ཤེས་
རྟོགས་
དང་
ཐོབ་
ཐབས་
བྱེད་
པ་
དང་
རོལ་
རྩེད་
བྱ་
རྒྱུར་
ཆ་
རྐྱེན་
བྱུང་
ནས་
བོད་
མི་
དམངས་
ཀྱི་
བསམ་
པའི་
རིག་
གནས་
འཚོ་
བ་
ཕུན་
སུམ་
ཚོགས་
སུ་
ཕྱིན་
ཡོད།

    
མཇུག་
བྱང༌།

    
ལོ་
50
ཡི་
འཕོ་
འགྱུར་
ཆེན་
པོའི་
ཁྲོད་
བོད་
འདི་
ཉིད་
མུན་
ནག་
ནས་
འོད་
ཟེར་
གྱི་
ཕྱོགས་
སུ་
སྐྱོད་
པ་
དང༌།
རྗེས་
ལུས་
ནས་
ཡར་
ཐོན་
གྱི་
ཕྱོགས་
སུ་
སྐྱོད་
པ།
དབུལ་
ཕོངས་
ནས་
འབྱོར་
ཕྱུག་
ཕྱོགས་
སུ་
སྐྱོད་
པ།
སྲིད་
དབང་
སྒེར་
སྤྱོད་
ནས་
དམངས་
གཙོའི་
ཕྱོགས་
སུ་
སྐྱོད་
པ།
སྒོ་
སྡོམ་
ནས་
སྒོ་
དབྱེའི་
ཕྱོགས་
སུ་
སྐྱོད་
པ་
བཅས་
ཀྱི་
འོད་
སྟོང་
འཕྲོ་
བའི་
ལོ་
རྒྱུས་
ཀྱི་
འཕེལ་
རིམ་
བརྒྱུད་
ཡོད་
ཅིང༌།
མིག་
སྔར་
བོད་
ཀྱི་
དཔལ་
འབྱོར་
འཕེལ་
རྒྱས་
དང༌།
སྤྱི་
ཚོགས་
ཡར་
ཐོན།
རིག་
གནས་
དར་
རྒྱས།
དམངས་
འཚོ་
ལེགས་
སུ་
ཕྱིན་
པ།
མི་
རིགས་
མཐུན་
སྒྲིལ།
ཆབ་
སྲིད་
དར་
ཞིང་
དམངས་
རྣམས་
སེམས་
པ་
མཐུན་
པ་
བཅས་
བྱུང་
ནས་
ལོ་
རྒྱུས་
ཐོག་
འཕེལ་
རྒྱས་
ཀྱི་
དུས་
སྐབས་
ཡག་
ཤོས་
སུ་
སླེབས་
ཡོད།

        
སྤྱི་
ལེ་
གྲུ་
བཞི་
མ་
ཁྲི་
120
ཡི་
ས་
ཆའི་
ཐོག་
དམངས་
གཙོའི་
བཅོས་
སྒྱུར་
བྱས་
ནས་
དུས་
རབས་
ཁ་
ཤས་
རྒྱུན་
མཐུད་
བྱས་
པའི་
ཆོས་
སྲིད་
ཟུང་
འབྲེལ་
གྱི་
བཀས་
བཀོད་
རྒྱུད་
འཛིན་
ཞིང་
བྲན་
ལམ་
ལུགས་
མེད་
པ་
བཟོས་
པས་
ཞིང་
བྲན་
དང་
བྲན་
གཡོག་
ཁྲི་
ཚོ་
བརྒྱར་
ཡར་
ལངས་
བྱུང་
བ་
དེ་
ནི་
ཀྲུང་
གོའི་
འགྲོ་
བ་
མིའི་
ཐོབ་
ཐང་
འཕེལ་
རྒྱས་
ལོ་
རྒྱུས་
ཐོག་
གི་
ཧ་
ཅང་
གལ་
ཆེ་
བའི་
ལེའུ་
ཞིག་
ཡིན་
པ་
མ་
ཟད།
རྒྱལ་
སྤྱིའི་
བྲན་
གཡོག་
ལམ་
ལུགས་
བཀག་
འགོག་
བྱེད་
པའི་
ལོ་
རྒྱུས་
ཐོག་
ངོ་
མཚར་
ཆེ་
བའི་
ལེའུ་
གསར་
པ་
ཞིག་
བརྩམས་
པ་
དེ་
ནི་
མིའི་
རིགས་
ཤེས་
དཔལ་
ཡར་
ཐོན་
གྱི་
ཕྱོགས་
སུ་
སྐྱོད་
པའི་
ལོ་
རྒྱུས་
ཀྱི་
འཕེལ་
རིམ་
ཁྲོད་
མཛེས་
མདངས་
ཡུན་
བརྟན་
གྱི་
རླབས་
ཆེན་
གྱི་
བྱེད་
ཐབས་
ཤིག་
ཡིན་
པ་
སྨོས་
མེད་
ཡིན།
དམངས་
གཙོའི་
བཅོས་
སྒྱུར་
མེད་
ཚེ་
བོད་
ཀྱི་
མི་
འབོར་
གྱི་
95%
བཟུང་
བའི་
རྒྱ་
ཆེའི་
ངལ་
རྩོལ་
མི་
དམངས་
ལ་
ཡར་
ལངས་
བཅིངས་
འགྲོལ་
ཐོབ་
མི་
ཐུབ་
པ་
དང༌།
བོད་
ཀྱི་
སྤྱི་
ཚོགས་
མཆོང་
སྐྱོད་
ལྟ་
བུའི་
འཕེལ་
རྒྱས་
ཡོང་
མི་
ཐུབ་
པ།
བོད་
ཀྱི་
འགྲོ་
བ་
མིའི་
ཐོབ་
ཐང་
གི་
བྱ་
གཞག་
འཕེལ་
རྒྱས་
དང་
ཡར་
ཐོན་
ཡོང་
མི་
ཐུབ་
པ།
བོད་
ཀྱི་
མི་
རིགས་
ཁག་
གི་
མི་
དམངས་
ཀྱི་
ད་
ཆའི་
མཛེས་
སྡུག་
ལྡན་
པའི་
འཚོ་
བ་
ཡོང་
མི་
ཐུབ་
པ་
བཅས་
ལོ་
རྒྱུས་
ཀྱིས་
རྩོད་
ཐབས་
བྲལ་
བའི་
ར་
སྤྲོད་
བྱས་
ཡོད།

     
ཏཱ་
ལ་
སྐྱེ་
ཕྲེང་
བཅུ་
བཞི་
པ་
དང་
ཁོ་
པའི་
ཆབ་
སྲིད་
རུ་
ཚོགས་
ནི་
བོད་
རྙིང་
པའི་
ཆོས་
སྲིད་
ཟུང་
འབྲེལ་
བཀས་
བཀོད་
རྒྱུན་
འཛིན་
ཞིང་
བྲན་
ལམ་
ལུགས་
དང་
ཞིང་
བྲན་
བདག་
པོའི་
གྲལ་
རིམ་
ཆེས་
ཉུང་
ཤས་
ཤིག་
གི་
སྤྱིའི་
ཚབ་
བྱེད་
ཅིག་
དང་
བོད་
རྙིང་
པའི་
ཆབ་
སྲིད་
དང༌།
དཔལ་
འབྱོར།
རིག་
གནས་
བཅས་
ཀྱི་
ཐོན་
ཁུངས་
སྒེར་
སྡེམ་
བྱེད་
མཁན་
དང་
དེའི་
ཁྲོད་
ཀྱི་
ཕན་
པ་
ཐོབ་
མཁན་
ཞིག་
ཡིན་
པ་
ལོ་
རྒྱུས་
ཀྱིས་
རྩོད་
ཐབས་
བྲལ་
བའི་
སྒོ་
ནས་
ར་
སྤྲོད་
བྱས་
ཡོད་
ཅིང༌།
ཁོ་
པ་
ཚོ་
དང་
བོད་
ཀྱི་
མི་
འབོར་
གྱི་
ཆེས་
མང་
ཆེ་
བ་
བཟུང་
བའི་
རྒྱ་
ཆེའི་
ངལ་
རྩོལ་
མི་
དམངས་
དབར་
རྩ་
བའི་
ཁེ་
གྱོང་
གི་
འགལ་
ཟླ་
གནས་
པ་
དང་
བོད་
ཀྱི་
སྤྱི་
ཚོགས་
འཕེལ་
རྒྱས་
དང་
ཡར་
ཐོན་
གྱི་
བླང་
བྱ་
དང་
མིའི་
རིགས་
ཀྱི་
སྤྱི་
ཚོགས་
འཕེལ་
རྒྱས་
ཀྱི་
ཆོས་
ཉིད་
དབར་
འདུམ་
ཐབས་
མེད་
པའི་
འགལ་
ཟླ་
ཟབ་
མོ་
གནས་
ཡོད།
དེས་
ན་
ཏཱ་
ལའི་
རུ་
ཚོགས་
ཀྱི་
ཀླད་
རྙིང་
མཁྲེགས་
བཟུང་
གིས་
དམངས་
གཙོའི་
བཅོས་
སྒྱུར་
ལ་
ངོ་
རྒོལ་
བྱེད་
པའི་
ལྡོག་
མེད་
རང་
བཞིན་
གཏན་
འཁེལ་
བྱུང་
བ་
དང་
ཁོ་
པ་
ཚོས་
རང་
འགུལ་
ངང་
ལོ་
རྒྱུས་
ཀྱི་
གར་
སྟེགས་
ཐོག་
ནས་
ཕྱིར་
བཤོལ་
གཏན་
ནས་
བྱེད་
མི་
སྲིད་
པ་
དང་
རང་
འགུལ་
ངང་
རང་
ཉིད་
ཀྱི་
དམིགས་
བསལ་
དབང་
ཆ་
གཏན་
ནས་
དོར་
མི་
སྲིད་
ལ།
རང་
ཉིད་
ཕམ་
ཉེས་
བྱུང་
བར་
སྡུག་
ནད་
གཏན་
ནས་
ཐེག་
མི་
སྲིད་
པ་
ཡང་
གཏན་
འཁེལ་
བྱུང་
ཡོད།

      
ལོ་
50
ཡི་
གོང་
དུ་
ཆོས་
སྲིད་
ཟུང་
འབྲེལ་
གྱི་
བཀས་
བཀོད་
རྒྱུད་
འཛིན་
གྱི་
ཞིང་
བྲན་
ལམ་
ལུགས་
དང་
དེའི་
དམིགས་
བསལ་
དབང་
ནམ་
ཡང་
མི་
འགྱུར་
སྲུང་
སྐྱོང་
བྱ་
ཆེད་
ཏཱ་
ལའི་
རུ་
ཚོགས་
ཀྱིས་
མེས་
རྒྱལ་
ཁ་
ཕྲལ་
གཏོང་
རྒྱུ་
དམིགས་
ཡུལ་
དུ་
བྱས་
པའི་
དྲག་
པོའི་
ངོ་
ལོག་
ཟིང་
འཁྲུག་
འཛེམ་
བག་
མེད་
པར་
བསླངས་
ཡོད།
མེས་
རྒྱལ་
ལ་
རྒྱབ་
གཏོད་
བྱས་
ནས་
ཕྱི་
རྒྱལ་
དུ་
བྲོས་
ཏེ་
ལོ་
50
སོང་
རིང་
ཁོ་
པ་
ཚོས་
ཆོས་
སྲིད་
ཟུང་
འབྲེལ་
གྱི་
བཀས་
བཀོད་
རྒྱུད་
འཛིན་
ཞིང་
བྲན་
ལམ་
ལུགས་
རོ་
ལངས་
རྒྱག་
རྒྱུའི་
ལྐོག་
གཡོ་
གཏན་
ནས་
དོར་
མེད།
ཁོ་
པ་
ཚོས་
ས་
ཁོངས་
ཕྱིར་
ཏཱ་
ལ་
སྐྱེ་
ཕྲེང་
བཅུ་
བཞི་
པས་
ཆོས་
སྲིད་
ཀྱི་
འགོ་
གཙོ་
བྱས་
པའི་
ཆོས་
སྲིད་
ཟུང་
འབྲེལ་
གྱི
བོད་
ཡུལ་
གྱར་
སྲིད་
གཞུང
ཟེར་
བ་
བཙུགས་
པ་
དང་
རྒྱུན་
འཁྱོངས་
བྱས་
ཁར་
ནུབ་
ཕྱོགས་
དགྲ་
ཡའི་
ཕྱོགས་
གཏོགས་
ཀྱི་
རྒྱབ་
སྐྱོར་
འོག་
བོད་
ཀྱི་
འཕེལ་
རྒྱས་
དང་
བརྟན་
ལྷིང་
ལ་
གཏོར་
བཤིག་
གཏོང་
བ་
དང་
མེས་
རྒྱལ་
ཁ་
ཕྲལ་
གཏོང་
བའི་
བྱེད་
སྤྱོད་
མཚམས་
འཇོག་
གཏན་
ནས་
བྱས་
མེད།
ཁོ་
པ་
ཚོས་
རྒྱལ་
སྤྱིའི་
ཐོག་
དཀར་
ནག་
ཕྱིན་
ཅི་
སློག་
པ་
དང་
གླེང་
ཕྱོགས་
ཤུགས་
ཆེན་
བཟོས་
ཏེ་
རང་
ཉིད
བོད་
མི་
དམངས
ཀྱི་
མགྲིན་
ཚབ་
པ་
ཡིན་
མདོག་
བྱས་
ཏེ་
བོད་
རྙིང་
པའི་
ཆོས་
སྲིད་
ཟུང་
འབྲེལ་
གྱི་
བཀས་
བཀོད་
རྒྱུད་
འཛིན་
ཞིང་
བྲན་
ལམ་
ལུགས་
ཀྱི་
སྤྱི་
ཚོགས་
དེ་
ལྷ་
ཡུལ་
ལྟར་
གྱི
ཤམ་
བྷ་
ལྟ་
བུར་
མཛེས་
བཟོ་
བྱས་
ནས་
དམངས་
གཙོའི་
བཅོས་
སྒྱུར་
བྱས་
པ་
དང་
བོད་
ཀྱི་
འཕེལ་
རྒྱས་
དང་
ཡར་
ཐོན་
ལ་
སྐུལ་
འདེད་
བཏང་
བ་
དེ
བོད་
ཀྱི་
རིག་
གནས་
རྨེག་
མེད་
དུ་
གཏོང་
དང
ཆོས་
ལུགས་
མེད་
པ་
བཟོ་
”“
འགྲོ་
བ་
མིའི་
ཐོབ་
ཐང་
ལ་
བཙན་
གནོད་
བྱེད་
བཅས་
བྱེད་
ཀྱི་
འདུག་
ཅེས་
སྐྱོན་
འདོན་
གྱི་
ཡོད།
དེའི་
ཐོག་
ནས་
ཏཱ་
ལ་
སྐྱེ་
ཕྲེང་
བཅུ་
བཞི་
པ་
དང་
ཁོ་
པའི་
ཆབ་
སྲིད་
རུ་
ཚོགས་
ཀྱིས་
ཆོས་
སྲིད་
ཟུང་
འབྲེལ་
གྱི་
བཀས་
བཀོད་
རྒྱུད་
འཛིན་
ཞིང་
བྲན་
ལམ་
ལུགས་
མེད་
པར་
གྱུར་
པ་
དང་
བོད་
ཀྱི་
མི་
རིགས་
ཁག་
གི་
མི་
དམངས་
རྣམས་
མི་
དམངས་
དམངས་
གཙོའི་
སྤྱི་
ཚོགས་
རིང་
ལུགས་
ཀྱི་
ལམ་
ལུགས་
འོག་
རང་
ཐག་
རང་
གཅོད་
བྱུང་
བ་
མཐོང་
འདོད་
རྩ་
བ་
ནས་
མེད་
པ་
དང་
ཞིང་
བྲན་
བདག་
པོའི་
གྲལ་
རིམ་
གྱི་
དམིགས་
བསལ་
དབང་
ཆ་
ཤོར་
བ་
དང་
བོད་
ཀྱི་
མི་
རིགས་
ཁག་
གི་
མི་
དམངས་
རྣམས་
བདེ་
སྐྱིད་
ལྡན་
པའི་
འཚོ་
བ་
སྐྱེལ་
རྒྱུ་
བྱུང་
བ་
མཐོང་
འདོད་
རྩ་
བ་
ནས་
མི་
བྱེད་
ལ།
ལོ་
རྒྱུས་
ཀྱི་
གད་
སྙིགས་
ཕུང་
པོའི་
ནང་
དོར་
ཟིན་
པའི་
ཆོས་
སྲིད་
ཟུང་
འབྲེལ་
གྱི་
བཀས་
བཀོད་
རྒྱུད་
འཛིན་
ཞིང་
བྲན་
ལམ་
ལུགས་
རོ་
ལངས་
རྒྱག་
འདོད་
ཆེན་
པོ་
བྱེད་
པ་
དང་
ཁོ་
པ་
ཚོའི་
ཤོར་
ཟིན་
པའི་
བཀས་
བཀོད་
རྒྱུད་
འཛིན་
ཞིང་
བྲན་
བདག་
པོའི་
གྲལ་
རིམ་
དབང་
སྒྱུར་
གྱི
ལྷ་
ཡུལ
སླར་
གསོ་
བྱེད་
འདོད་
ཆེན་
པོ་
བྱེད་
པ་
གསལ་
བཤད་
ཐུབ་
ལ།
ང་
ཚོ་
དང་
ཏཱ་
ལའི་
རུ་
ཚོགས་
དབར་
གྱི་
འགལ་
ཟླ་
དང་
འཐབ་
རྩོད་
ཀྱི་
ངོ་
བོ་
ནི་
རང་
སྐྱོང་
བྱེད་
དང་
མི་
བྱེད་
པའི་
གནད་
དོན་
ཞིག་
རྩ་
བ་
ནས་
མ་
ཡིན་
པར་
ཐོག་
མཐའ་
བར་
གསུམ་
དུ་
ཡར་
ཐོན་
དང་
ཕྱིར་
བཤོལ་
དང་
གཅིག་
གྱུར་
དང་
ཁ་
ཕྲལ་
གྱི་
འཐབ་
རྩོད་
ཅིག་
ཡིན་
པའི་
གསལ་
བཤད་
ཡང་
བྱས་
ཡོད།

      
ཞིང་
བྲན་
ལམ་
ལུགས་
མེད་
པ་
བཟོས་
ཏེ་
ཞིང་
བྲན་
དང་
བྲན་
གཡོག་
ལ་
བཅིངས་
འགྲོལ་
བཏང་
ནས་
རྒྱལ་
ཁབ་
གཅིག་
གྱུར་
སྲུང་
སྐྱོང་
དང་
མི་
རིགས་
ཁ་
ཕྲལ་
ལ་
ངོ་
རྒོལ་
བྱེད་
པ་
དེ་
ནི་
འགྲོ་
བ་
མིའི་
ཐོབ་
ཐང་
དང་
རྒྱལ་
ཁབ་
ཀྱི་
བདག་
དབང་
སྲུང་
སྐྱོང་
བྱེད་
པའི་
ཡར་
ཐོན་
དང་
དྲང་
བདེན་
གྱི་
བྱ་
གཞག་
ཡིན་
པ་
ལོ་
རྒྱུས་
ཀྱིས་
རྩོད་
ཐབས་
བྲལ་
བའི་
སྒོ་
ནས་
ར་
སྤྲོད་
བྱས་
ཡོད།
ལོ་
རྒྱུས་
ཐོག་
ཨ་
རི་
སྲིད་
གཞུང་
གིས་
དེ་
སྔ་
ལྷོ་
རྒྱུད་
ཁ་
ཕྲལ་
རིང་
ལུགས་
དང་
བྲན་
གཡོག་
ལམ་
ལུགས་
ལ་
ངོ་
རྒོལ་
དང་
མི་
རིགས་
ནག་
པོའི་
བྲན་
གཡོག་
བཅིངས་
འགྲོལ་
གཏོང་
ཆེད་
དུས་
ཡུན་
ལོ་
བཞི་
ཙམ་
གྱི་
གཞི་
ཁྱོན་
ཆེ་
བའི་
རྒྱལ་
ནང་
དམག་
འཁྲུག་
བརྒྱབ་
པར་
འགྲོ་
གྲོན་
ཨ་
སྒོར་
དུང་
ཕྱུར་
150
ལྷག་
ཙམ་
བཏང་
བ་
དང་
མི་
ཁྲི་
110
ལྷག་
ཙམ་
རྨས་
པ་
དང་
གཞལ་
དུ་
མེད་
པའི་
གྱོང་
གུན་
སྣ་
ཚོགས་
བཟོས་
ཡོད།
དམག་
འཁྲུག་
དེར་
འགོ་
ཁྲིད་
བྱེད་
མཁན་
ཙུང་
ཐུང་
ལིན་
ཁེན་
གྱི་
གྲགས་
པ་
ཡང་
བསྐལ་
བརྒྱར་
ཁྱབ་
ནས་
ད་
བར་
ཨ་
རིའི་
མི་
དམངས་
དང་
འཛམ་
གླིང་
ཡོངས་
ཀྱི་
མི་
དམངས་
ཚོས་
བསྔགས་
བརྗོད་
བྱེད་
ཀྱི་
ཡོད།
ཏཱ་
ལའི་
རུ་
ཚོགས་
ཀྱིས་
ཆོས་
སྲིད་
ཟུང་
འབྲེལ་
གྱི་
བཀས་
བཀོད་
རྒྱུད་
འཛིན་
ཞིང་
བྲན་
ལམ་
ལུགས་
སྲུང་
ཆེད་
མངོན་
སུམ་
འཛེམ་
མེད་
ངང་
མེས་
རྒྱལ་
ཁ་
ཕྲལ་
གཏོང་
བའི་
གཞི་
ཁྱོན་
ཆེ་
བའི་
དྲག་
པོའི་
ངོ་
ལོག་
ཟིང་
འཁྲུག་
བསླངས་
པར་
བརྟེན་
ཀྲུང་
གོ་
སྲིད་
གཞུང་
གིས་
བྱེད་
ཐབས་
སྤྱད་
ནས་
ཟིང་
འཁྲུག་
ཞོད་
འཇགས་
བཏང་
སྟེ་
རྒྱལ་
ཁབ་
ཀྱི་
གཅིག་
གྱུར་
སྲུང་
སྐྱོང་
དང་
ཞིང་
བྲན་
དང་
བྲན་
གཡོག་
ཁྲི་
ཚོ་
བརྒྱར་
བཅིངས་
འགྲོལ་
བཏང་
བ་
དེའི་
མིའི་
རིགས་
ཀྱི་
ལོ་
རྒྱུས་
ཐོག་
གི་
ཡར་
ཐོན་
གྱི་
དོན་
སྙིང་
དེ་
ཨ་
རིའི་
རྒྱལ་
ནང་
དམག་
འཁྲུག་
དང་
མི་
རིགས་
ནག་
པོའི་
བྲན་
གཡོག་
བཅིངས་
འགྲོལ་
བཏང་
བ་
དེ་
དང་
བསྡུར་
ན་
ལེགས་
པ་
ལས་
ཞན་
པ་
མེད།
འོན་
ཀྱང་
ནུབ་
ཕྱོགས་
དགྲ་
ཡའི་
ཕྱོགས་
གཏོགས་
ཀྱིས་
དོན་
དངོས་
ལ་
མི་
བལྟོས་
པར་
ཡིན་
མིན་
གོ་
ལྡོག་
བྱས་
ཏེ་
ཆོས་
སྲིད་
ཟུང་
འབྲེལ་
གྱི་
བཀས་
བཀོད་
རྒྱུད་
འཛིན་
ཞིང་
བྲན་
ལམ་
ལུགས་
དང་
བོད་
ཀྱི་
བཀས་
བཀོད་
རྒྱུད་
འཛིན་
ཞིང་
བྲན་
བདག་
པོའི་
གཏེ་
པོ་
ཡིན་
པའི་
ཏཱ་
ལ་
སྐྱེ་
ཕྲེང་
བཅུ་
བཞི་
པ་
ནི
འགྲོ་
བ་
མིའི་
ཐོབ་
ཐང་
གི་
སྲུང་
དམག
དང༌།
ཞི་
བདེའི་
ཕོ་
”“
བསམ་
བློའི་
གཙོ་
འཛིན
བཅས་
སུ་
འུད་
བསྟོད་
བྱེད་
པ་
མ་
ཟད།
བཀས་
བཀོད་
རྒྱུད་
འཛིན་
ཞིང་
བྲན་
ལམ་
ལུགས་
མེད་
པ་
བཟོས་
ནས་
ཞིང་
བྲན་
དང་
བྲན་
གཡོག་
ཁྲི་
ཚོ་
བརྒྱར་
བཅིངས་
འགྲོལ་
གཏོང་
མཁན་
གྱི་
ཀྲུང་
གོ་
སྲིད་
གཞུང
འགྲོ་
བ་
མིའི་
ཐོབ་
ཐང་
ལ་
བཙན་
གནོད་
བྱེད་
མཁན
རེད་
ཅེས་
སྐྱོན་
འདོགས་
བྱས་
ཡོད།
དེ་
ནི་
ཧ་
ཅང་
དགོད་
བྲོ་
བ་
ཞིག་
རེད་
ལ་
མི་
རྣམས་
ཀྱིས་
བསམ་
བློ་
གཏིང་
ཟབ་
གཏོང་
དགོས་
པ་
ཞིག་
ཀྱང་
ཡིན།
དོན་
དངོས་
ཐོག
བོད་
ཀྱི་
གནད་
དོན
ཟེར་
བ་
དེ་
བཙན་
རྒྱལ་
རིང་
ལུགས་
ཀྱིས་
ཀྲུང་
གོ་
དུམ་
བུར་
བགོ་
རྒྱུའི་
རེ་
སྟོང་
འཆང་
བའི་
ཐོན་
དངོས་
ཤིག་
དང་
ཉེ་
རབས་
བཙན་
རྒྱལ་
རིང་
ལུགས་
ཀྱི་
བཙན་
དབང་
རྒྱལ་
ཁབ་
ཀྱིས་
ཀྲུང་
གོ་
འདི་
ཉིད་
ཁོ་
པ་
ཚོའི་
མི་
སེར་
སྤེལ་
ཡུལ་
དང་
ཕྱེད་
མི་
སེར་
སྤེལ་
ཡུལ་
དུ་
འགྱུར་
རྒྱུའི་
རེ་
སྟོང་
འཆང་
བའི་
ཆ་
ཤས་
ཤིག་
ཡིན།
1959
ལོར་
ཏཱ་
ལའི་
རུ་
ཚོགས་
ཀྱིས་
རྒྱལ་
ཁབ་
ཁ་
ཕྲལ་
གཏོང་
བའི་
དྲག་
པོའི་
ངོ་
ལོག་
ཟིང་
འཁྲུག་
བསླངས་
པ་
དེ་
ནི་
བཙན་
རྒྱལ་
རིང་
ལུགས་
ཕྱོགས་
གཏོགས་
ཀྱིས་
རྒྱབ་
སྐྱོར་
དང་
ངན་
སློང་
བྱས་
པའི་
འོག་
ཐོན་
པ་
ཞིག་
ཡིན།
ཏཱ་
ལའི་
རུ་
ཚོགས་
མེས་
རྒྱལ་
ལ་
རྒྱབ་
གཏོད་
བྱས་
ནས་
བྲོས་
བྱོལ་
དུ་
སོང་
རྗེས་
ནུབ་
ཕྱོགས་
དགྲ་
ཡའི་
ཕྱོགས་
གཏོགས་
ཀྱིས་
ཏཱ་
ལའི་
རུ་
ཚོགས་
ཀྱི
བོད་
རང་
བཙན
གྱི་
ཁ་
ཕྲལ་
བྱེད་
སྤྱོད་
ལ་
ངན་
སྐུལ་
དང༌།
རྒྱབ་
སྐྱོར།
སྦྱོང་
བརྡར་
བཅས་
བྱེད་
མཚམས་
འཇོག་
མྱོང་
མེད།
དེ་
ཐོག་
ནས
བོད་
ཀྱི་
གནད་
དོན
ཟེར་
བ་
དེ་
མི་
རིགས་
ཀྱི་
གནད་
དོན་
དང༌།
ཆོས་
ལུགས་
ཀྱི་
གནད་
དོན།
འགྲོ་
བ་
མིའི་
ཐོབ་
ཐང་
གི་
གནད་
དོན་
བཅས་
རྩ་
བ་
ནས་
མ་
ཡིན་
པར་
དེ་
ནི་
ནུབ་
ཕྱོགས་
དགྲ་
ཡའི་
ཕྱོགས་
གཏོགས་
ཀྱིས་
ཀྲུང་
གོ་
བཀག་
སྡོམ་
བྱེད་
པ་
དང།
ཀྲུང་
གོ་
ཁ་
ཕྲལ་
གཏོང་
བ།
ཀྲུང་
གོར་
མཚན་
ཤས་
བཟོ་
བ་
བཅས་
ཀྱི་
གནད་
དོན་
ཞིག་
ཡིན།
ལྟག་
ལོག་
བརྒྱབ་
ན་
འགྲོ་
ལམ་
མེད་
པ་
དང་
ཁ་
ཕྲལ་
བཏང་
ན་
མདུན་
ལམ་
མེད་
པ་
ལོ་
རྒྱུས་
ཀྱིས་
ཀྱང་
རྩོད་
ཐབས་
བྲལ་
བའི་
སྒོ་
ནས་
ར་
སྤྲོད་
བྱས་
ཡོད།
དུས་
རབས་
མདུན་
དུ་
སྐྱོད་
པ་
དང་
སྤྱི་
ཚོགས་
ཡར་
རྒྱས་
འགྲོ་
བ་
དེ་
ནི་
འགོག་
ཐབས་
བྲལ་
བའི་
ལོ་
རྒྱུས་
ཀྱི་
རླབས་
རྒྱུན་
ཞིག་
ཡིན།
བོད་
མི་
དམངས་
ཚུད་
པའི་
ཀྲུང་
གོའི་
མི་
རིགས་
ཁག་
གི་
མི་
དམངས་
ཀྱིས་
རྒྱལ་
ཁབ་
ཀྱི་
གཅིག་
གྱུར་
དང་
བདག་
དབང་
སྲུང་
སྐྱོང་
བྱེད་
པའི་
འདོད་
འདུན་
ལ་
གཡོ་
འགུལ་
གཏོང་
མི་
རུང་
བ་
དང༌།
ཀྲུང་
གོ་
གུང་
ཁྲན་
ཏང་
གི་
འགོ་
ཁྲིད་
མཐའ་
འཁྱོངས་
དང༌།
ཀྲུང་
གོའི་
ཁྱད་
ཆོས་
ཀྱི་
སྤྱི་
ཚོགས་
རིང་
ལུགས་
ཀྱི་
འགྲོ་
ལམ་
མཐའ་
འཁྱོངས།
མི་
རིགས་
ས་
ཁོངས་
རང་
སྐྱོང་
ལམ་
ལུགས་
མཐའ་
འཁྱོངས་
བཅས་
བྱེད་
པའི་
འདོད་
འདུན་
ལ་
གཡོ་
འགུལ་
གཏོང་
མི་
རུང་
བ།
བོད་
དུ་
དེང་
རབས་
ཅན་
མངོན་
འགྱུར་
དང་
མཐུན་
སྒྲིལ་
དང༌།
དམངས་
གཙོ།
འབྱོར་
ཕྱུག
ཤེས་
དཔལ།
མཐུན་
སྦྱོར་
བཅས་
ཀྱི་
བོད་
ལྗོངས་
གསར་
པ་
འཛུགས་
སྐྲུན་
ལ་
སྐུལ་
འདེད་
གཏོང་
བའི་
འདོད་
འདུན་
ལ་
གཡོ་
འགུལ་
གཏོང་
མི་
རུང༌།
ཏཱ་
ལའི་
རུ་
ཚོགས་
ཀྱི
བོད་
རང་
བཙན
ཡོང་
བ་
བྱེད་
པའི་
བྱེད་
སྤྱོད་
ལ་
འགྲོ་
ལམ་
མེད་
པ་
དང་
ཚད་
མཐོའི་
རང་
སྐྱོང
གི་
དར་
རྟགས་
འཕྱར་
ནས་
ཕྱེད་
རང་
བཙན་
དང་
ངོ་
བོ་
འགྱུར་
བའི་
རང་
བཙན་
ལའང་
འགྲོ་
ལམ་
མེད།
ཏཱ་
ལའི་
རུ་
ཚོགས་
ཀྱིས་
ཐབས་
ངན་
ཇུས་
ངན་
སྣ་
ཚོགས་
བཏོན་
ཏེ་
བོད་
ཀྱི་
ལོ་
རྒྱུས་
ཕྱིར་
བཤོལ་
བྱས་
ནས་
བཀས་
བཀོད་
རྒྱུད་
འཛིན་
ཞིང་
བྲན་
ལམ་
ལུགས་
ཀྱི་
དབང་
སྒྱུར་
རོ་
ལངས་
རྒྱག་
བསམ་
པ་
དེ་
ནི་
བཀས་
བཀོད་
རྒྱུད་
འཛིན་
ཞིང་
བྲན་
ལམ་
ལུགས་
ནང་
དཀའ་
སྡུག་
ཚད་
མེད་
མྱོང་
མཁན་
དང་
བོད་
གསར་
པའི་
བདེ་
སྐྱིད་
རྒྱུད་
མྱོང་
མཁན་
གྱི་
བོད་
ཀྱི་
མི་
རིགས་
ཁག་
གི་
མི་
དམངས་
ཀྱིས་
ཁས་
རྩ་
བ་
ནས་
ལེན་
མི་
སྲིད་
ལ་
ཕམ་
ཉེས་
སུའང་
འགྲོ་
ངེས་
རེད།
ཏཱ་
ལ་
སྐྱེ་
ཕྲེང་
བཅུ་
བཞི་
པས
བོད་
རང་
བཙན
ཟེར་
བའི་
འདོད་
ཚུལ་
དང་
ལམ་
ལུགས་
རྙིང་
པ་
བསྐྱར་
ལོག་
རྒྱག་
རྒྱུའི་
ལྐོག་
གཡོ་
དངོས་
འབྲེལ་
དོར་
ནས་
བོད་
འདི་
ཉིད་
ཀྲུང་
གོའི་
ཁ་
འབྲལ་
ཐབས་
མེད་
པའི་
ཆ་
ཤས་
ཤིག་
ཡིན་
པ་
ཁས་
ལེན་
པ་
དང༌།
བོད་
ཡུལ་
གྱར་
སྲིད་
གཞུང
ཟེར་
བ་
མེད་
པ་
བཟོ་
བ།
རྒྱལ་
ཁབ་
ཁ་
ཕྲལ་
གཏོང་
བའི་
བྱེད་
སྤྱོད་
མཐའ་
དག་
མཚམས་
འཇོག་
བཅས་
བྱ་
རྒྱུ་
དེ་
ནི་
འགྲོ་
ལམ་
འབའ་
ཞིག་
ཡིན།
ཏཱ་
ལ་
སྐྱེ་
ཕྲེང་
བཅུ་
བཞི་
པས་
ངེས་
པར་
དུ་
རང་
ཉིད་
ཀྱི་
ཆབ་
སྲིད་
ཀྱི་
འདོད་
ཚུལ་
དང་
བྱེད་
སྤྱོད་
ལ་
རྦད་
དེ་
བསམ་
གཞིགས་
བྱེད་
པ་
དང་
རྩ་
བའི་
ཐོག་
ནས་
ཡོ་
བསྲང་
བྱེད་
དགོས།
ཀྲུང་
དབྱང་
སྲིད་
གཞུང་
གིས་
ཏཱ་
ལ་
སྐྱེ་
ཕྲེང་
བཅུ་
བཞི་
པ་
རྒྱལ་
གཅེས་
ཀྱི་
ལངས་
ཕྱོགས་
སུ་
ལོག་
རྒྱུའི་
སྒོ་
མོ་
སྔ་
ཕྱི་
བར་
གསུམ་
དུ་
ཕྱེ་
ཡོད་
པ་
དང་
སླད་
ཕྱིན་
ཡང་
ཕྱེ་
རྒྱུ་
རེད།

    
མཆན་
འགྲེལ།

      ①
ཨའེ་
ཏེ་
མོང་
·
ཁན་
ཏེ་
ལེ
ལྷ་
སའི་
གནས་
ཚུལ་
ངོ་
དབྱི་
ཅན་
ཤིང་
དང་
སུའུ་
ཕིང་
གིས་
བསྒྱུར།
བོད་
ལྗོངས་
མི་
དམངས་
དཔེ་
སྐྲུན་
ཁང༌།
1989
ལོ
)②
ཨའེ་
ཏེ་
མོང་
·
ཁན་
ཏེ་
ལེ
ལྷ་
སའི་
གནས་
ཚུལ་
ངོ་
》(
དབྱི་
ཅན་
ཤིང་
དང་
སུའུ་
ཕིང་
གིས་
བསྒྱུར།
བོད་
ལྗོངས་
མི་
དམངས་
དཔེ་
སྐྲུན་
ཁང༌།
1989
ལོ
)③
ཁྲའར་
སི་
·
པེའར
ཏཱ་
ལའི་
བླ་
མ་
སྐུ་
ཕྲེང་
བཅུ་
གསུམ་
པའི་
རྣམ་
ཐར
》(
ཕེང་
ཅི་
ཡུའོ་
སོགས་
ཀྱིས་
བསྒྱུར།
བོད་
ལྗོངས་
སྤྱི་
ཚོགས་
ཚན་
རིག་
ཁང་
གིས་
པར་
བཏབ།
1985
ལོ
)④
མའེ་
·
ཀའར་
སེ་
ཏན
བོད་
ཀྱི་
དེང་
རབས་
ལོ་
རྒྱུས
(1913—1951)—
བླ་
མའི་
རྒྱལ་
རབས་
ཤུལ་
མེད་
དུ་
གྱུར
》(
ཏུའུ་
ཡུང་
པིན་
གྱིས་
བསྒྱུར།
སྐབས་
དོན་
གསར་
འགྱུར་
དཔེ་
སྐྲུན་
ཁང༌།
1995
ལོའི་
ཟླ་
8
པར་
པར་
ཐེངས་
གསུམ་
)⑤
ཚུའེ་
བི་
ཁོའོ་
ཕུའུ
གནས་
མཆོག་
བོད་
དུ་
གནས་
པའི་
ནང་
བསྟན་
གནས་
མཇལ་
》(
ཝང་
ཤན་
ཅུན་
གྱིས་
བསྒྱུར།
བོད་
ལྗོངས་
མི་
དམངས་
དཔེ་
སྐྲུན་
ཁང༌།
1993
ལོ
)⑥
ཏ་
ཝུའེ་
·
མའེ་
ཐང་
བོད་
ལྗོངས་
དངོས་
བྲིས
》(
ཀྲེང་
པའོ་
ཧྲེང་
གིས་
བསྒྱུར།
ནན་
ཅིང༌།
རྩོམ་
པ་
པོའི་
དུས་
དེབ།
1935
ལོ
)⑦
ང་
ཕོད་
ངག་
དབང་
འཇིགས་
མེད་
བོད་
ཀྱི་
ལོ་
རྒྱུས་
འཕེལ་
རྒྱས་
ཀྱི་
རླབས་
ཆེན་
འཕོ་
འགྱུར
》1991
ལོའི
ཀྲུང་
གོའི་
བོད་
རིག་
པའི
དུས་
དེབ་
དང་
པོའི་
ཐོག་
འཁོད།