མདུན་ཤོག- ཆེད་སྒྲིག

བོད་དུ་དམངས་གཙོའི་བཅོས་བསྒྱུར་བྱས་རྗེས་ཀྱི་ལོ་ངོ50།

  ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་དྲ་བ།  2009-03-11 10:28

   
བོད་
རང་
སྐྱོང་
ལྗོངས་
ཀྱི་
རིམ་
ཁག་
ཞིབ་
དཔྱོད་
ཁང་
དང་
ཁྲིམས་
ཁང་
གི་
འགན་
འཁུར་
བ་
གཙོ་
བོ་
ཡང་
བོད་
རིགས་
སྤྱི་
དམངས་
ཡིན།
མིག་
སྔར་
རང་
སྐྱོང་
ལྗོངས་
དང༌།
ས་
ཁུལ
གྲོང་
ཁྱེར
རྫོང་
བཅས་
རིམ་
པ་
གསུམ་
གྱི་
རྒྱལ་
ཁབ་
ལས་
ཁུངས་
ཀྱི་
མི་
སྣའི་
ནང་
བོད་
རིགས་
དང་
གྲངས་
ཉུང་
མི་
རིགས་
གཞན་
དག་
གིས་
77.97%
བཟུང་
ཡོད།
བོད་
རང་
སྐྱོང་
ལྗོངས་
ལ་
ཞིང་
ཆེན་
རིམ་
པའི་
རྒྱལ་
ཁབ་
ལས་
ཁུངས་
ཀྱིས་
ས་
གནས་
རང་
བཞིན་
གྱི་
ཁྲིམས་
སྲོལ་
བཟོ་
བའི་
དབང་
ཆ་
ལོངས་
སུ་
སྤྱོད་
རྒྱུ་
ཡོད་
པ་
མ་
ཟད་
ས་
གནས་
དེ་
གའི་
ཆབ་
སྲིད་
དང༌།
དཔལ་
འབྱོར།
རིག་
གནས་
བཅས་
ཀྱི་
ཁྱད་
ཆོས་
གཞིར་
བཟུང་
ས་
གནས་
དེ་
གའི་
ལས་
དོན་
གཏན་
འབེབས་
བྱ་
རྒྱུ་
དང་
རང་
སྐྱོང་
སྲོལ་
ཡིག་
དང་
ཁེར་
སྤྱོད་
སྲོལ་
ཡིག་
བཟོ་
རྒྱུའི་
དབང་
ཆའང་
ཡོད་
པས་
གོང་
རིམ་
རྒྱལ་
ཁབ་
ལས་
ཁུངས་
ཀྱི་
གྲོས་
ཆོད་
དང༌།
གཏན་
འབེབས།
བཀའ་
རྒྱ།
མཛུབ་
སྟོན་
བཅས་
གལ་
ཏེ་
བོད་
ཀྱི་
ས་
གནས་
ཀྱི་
དངོས་
ཡོད་
གནས་
ཚུལ་
དང་
མི་
འཚམ་
ཚེ་
རང་
སྐྱོང་
ལྗོངས་
ལས་
ཁུངས་
ཀྱིས་
བབ་
བསྟུན་
སྒྱུར་
བཅོས་
བྱ་
རྒྱུའམ་
ཡང་
ན་
ལག་
ལེན་
བྱེད་
མཚམས་
འཇོག་
རྒྱུའི་
ཆོག་
མཆན་
ཞུ་
ཆོག
བསྡོམས་
རྩིས་
ལྟར་
ན།
རང་
སྐྱོང་
ལྗོངས་
མི་
དམངས་
འཐུས་
ཚོགས་
རྒྱུན་
ལས་
ཨུ་
ཡོན་
ལྷན་
ཁང་
གིས་
1965
ལོ་
ནས་
བཟུང་
ས་
གནས་
རང་
བཞིན་
གྱི་
ཁྲིམས་
སྲོལ་
དང་
ཁྲིམས་
སྲོལ་
གྱི་
རང་
བཞིན་
ལྡན་
པའི་
གྲོས་
ཆོད་
དང་
གཏན་
འབེབས་
ཁྱོན་
དོན་
ཚན་
250
ལྷག་
ཙམ་
བཟོས་
པ་
དང་
ནང་
དོན་
དེ་
སྲིད་
དབང་
འཛུགས་
སྐྱོང་
དང༌།
དཔལ་
འབྱོར་
འཕེལ་
རྒྱས།
རིག་
གནས་
སློབ་
གསོ།
སྐད་
ཡིག
སྲིད་
ཁྲིམས།
རིག་
དངོས་
སྲུང་
སྐྱོབ།
བདག་
ཏུ་
མི་
བཟུང་
བའི་
སྲོག་
ཆགས་
དང་
སྐྱེ་
དངོས་
དང་
རང་
བྱུང་
ཐོན་
ཁུངས་
སྲུང་
སྐྱོང་
སོགས་
ཕྱོགས་
མང་
པོའི་
ཐད་
ལ་
ཁྱབ་
ཡོད་
པས་
ཆབ་
སྲིད་
དང༌།
དཔལ་
འབྱོར།
སྤྱི་
ཚོགས་
ཀྱི་
འཚོ་
བ་
སོགས་
ཐད་
ཀྱི་
བོད་
མི་
དམངས་
ཀྱི་
དམིགས་
བསལ་
ཁེ་
དབང་
སྲུང་
སྐྱོང་
ནུས་
ལྡན་
ཐུབ་
པ་
དང་
བོད་
ཀྱི་
བྱ་
གཞག་
ཁག་
གོང་
འཕེལ་
འགྲོ་
རྒྱུར་
སྐུལ་
འདེད་
ཐེབས་
ཡོད།

     —
དཔལ་
འབྱོར་
འཛུགས་
སྐྲུན་
ལ་
མཆོང་
སྐྱོད་
ལྟ་
བུའི་
གོང་
འཕེལ་
བྱུང་
བ་
དང་
སྤྱི་
ཚོགས་
ཀྱི་
རྣམ་
པར་
འཕོ་
འགྱུར་
ཆེན་
པོ་
བྱུང་
ཡོད་
ཅིང༌།
ལོ་
ངོ་
50
ཡི་
རིང་
ཀྲུང་
དབྱང་
སྲིད་
གཞུང་
གིས་
བོད་
ཀྱི་
དཔལ་
འབྱོར་
དང་
སྤྱི་
ཚོགས་
གོང་
འཕེལ་
འགྲོ་
རྒྱུར་
སྐུལ་
འདེད་
གཏོང་
ཆེད་
བོད་
ལ་
གཟིགས་
སྐྱོང་
སྲིད་
ཇུས་
རབ་
དང་
རིམ་
པ་
ལག་
ལེན་
བསྟར་
ཏེ་
མི་
རྒྱུ་
དངོས་
སོགས་
ཐད་
ནས་
རོགས་
རམ་
ཤུགས་
ཆེན་
བྱས་
ཡོད།
བསྡོམས་
རྩིས་
ལྟར་
ན།
རྨང་
གཞིའི་
སྒྲིག་
བཀོད་
འཛུགས་
སྐྲུན་
ཁོ་
ནར་
1951
ལོ་
ནས་
2008
ལོ་
བར་
རྒྱལ་
ཁབ་
ཀྱིས་
མ་
དངུལ་
སྒོར་
དུང་
ཕྱུར་
1000
ཙམ་
བཏང་
ཡོད།
1959
ལོ་
ནས་
2008
ལོ་
བར་
ཀྲུང་
དབྱང་
ནོར་
སྲིད་
ནས་
བོད་
ཀྱི་
ནོར་
སྲིད་
ལ་
འགྲོ་
སོང་
སྒོར་
དུང་
ཕྱུར་
2019
ལྷག་
ཙམ་
བཏང་
བ་
དང་
ལོ་
རེར་
ཆ་
སྙོམས་
འཕར་
ཚད་
12%
ཙམ་
ཟིན་
ཡོད་
པའི་
ནང་
2001
ལོ་
ནས་
2008
ལོ་
བར་
རིམ་
རྩིས་
བརྒྱབ་
ན་
སྒོར་
དུང་
ཕྱུར་
1541
ལྷག་
ཙམ་
བཏང་
ཡོད།
1994
ལོ་
ནས་
བཟུང་
ཀྲུང་
དབྱང་
གིས་
སྔ་
རྟིང་
དུ་
ཀྲུང་
དབྱང་
གི་
རྒྱལ་
ཁབ་
ལས་
ཁུངས་
60
ལྷག་
ཙམ་
དང༌།
རྒྱལ་
ཡོངས་
ཀྱི་
ཞིང་
ཆེན་
དང་
གྲོང་
ཁྱེར་
18
ཀྲུང་
དབྱང་
གི་
ཁེ་
ལས་
17
བཅས་
ཀྱིས་
བོད་
ཀྱི་
དཔལ་
འབྱོར་
འཛུགས་
སྐྲུན་
ལ་
ཁ་
གཏད་
རོགས་
སྐྱོར་
བྱས་
ཤིང༌།
2008
ལོའི་
ལོ་
མཇུག་
བར་
རིམ་
རྩིས་
བརྒྱབ་
ན་
ཁ་
གཏད་
བོད་
སྐྱོར་
མ་
དངུལ་
སྒོར་
དུང་
ཕྱུར་
111.28
བཏང་
ནས་
བོད་
སྐྱོར་
རྣམ་
གྲངས་
6056
བཀོད་
སྒྲིག་
བྱས་
པ་
དང་
བོད་
སྐྱོར་
ལས་
བྱེད་
པ་
3747
བོད་
དུ་
ལས་
ཀ་
བྱེད་
པར་
འདེམས་
མངགས་
བྱས་
ཡོད།
ཀྲུང་
དབྱང་
གི་
ཐུགས་
ཁུར་
དང་
རྒྱལ་
ཡོངས་
ཀྱི་
རོགས་
སྐྱོར་
འོག་
བོད་
ཀྱི་
དཔལ་
འབྱོར་
དང་
སྤྱི་
ཚོགས་
བྱ་
འཕུར་
བ་
ལྟར་
གོང་
དུ་
འཕེལ་
ཞིང༌།
བསྡོམས་
རྩིས་
ལྟར་
ན།
1959
ལོ་
ནས་
2008
ལོ་
བར་
བོད་
ཀྱི་
ཐོན་
སྐྱེད་
སྤྱིའི་
རིན་
ཐང་
དེ་
སྒོར་
དུང་
ཕྱུར་
1.74
ནས་
སྒོར་
དུང་
ཕྱུར་
395.91
བར་
མང་
དུ་
ཕྱིན་
པ་
དང་
བསྡུར་
གཞི་
ཡོད་
པའི་
རིན་
གོང་
ལྟར་
རྩིས་
བརྒྱབ་
ན་
ལྡབ་
65
འཕར་
བ་
དང་
ལོ་
རེར་
ཆ་
སྙོམས་
8.9%
འཕར་
ཡོད།
1994
ལོ་
ནས་
བཟུང་
བོད་
ཀྱི་
ཐོན་
སྐྱེད་
སྤྱིའི་
རིན་
ཐང་
ལོ་
རེར་
ཆ་
སྙོམས་
12.8%
འཕར་
བ་
དེ་
རྒྱལ་
ཡོངས་
ཀྱི་
དུས་
མཚུངས་
ཀྱི་
ལོ་
རེའི་
འཕར་
ཚད་
ལས་
མཐོ་
བ་
ཡོད།

      1959
ལོ་
ནས་
2008
ལོ་
བར་
བོད་
ཀྱི་
མི་
རེའི་
ཆ་
སྙོམས་
ཐོན་
སྐྱེད་
རིན་
ཐང་
དེ་
སྒོར་
142
ནས་
སྒོར་
13861
བར་
མང་
དུ་
ཕྱིན་
ནས་
སྒོར་
13719
འཕར་
ཡོད།
བོད་
རྙིང་
པར་
གཞུང་
ལམ་
གཅིག་
ཀྱང་
མེད།
ད་
ཆ་
གཞུང་
ལམ་
འཛུགས་
སྐྲུན་
གྱིས་
གཙོ་
བོ་
བྱས་
ཁར་
མཁའ་
ལམ་
དང༌།
ལྕགས་
ལམ།
ལྕགས་
མདོང་
བཅས་
ཀྱི་
སྐྱེལ་
འདྲེན་
དོ་
སྙོམས་
ངང་
གོང་
འཕེལ་
བྱུང་
ནས་
ལྷ་
ས་
ལྟེ་
བར་
བྱེད་
པའི་
ཕྱོགས་
བཞི་
མཚམས་
བརྒྱད་
དུ་
ཁྱབ་
པའི་
འགྲིམ་
འགྲུལ་
སྐྱེལ་
འདྲེན་
གྱི་
དྲ་
བ་
ཞིག་
ཆགས་
ཡོད།
2008
ལོར་
བོད་
དུ་
རྫོང་
ཚང་
མར་
གཞུང་
ལམ་
ཤར་
བགྲོད་
ཐུབ་
པ་
དང་
རླངས་
འཁོར་
ཤར་
བགྲོད་
ཐུབ་
ཚད་
སྤྱི་
ལེ་
ཁྲི་
5.13
ཟིན་
པ་
དེ་
1959
ལོའི་
སྤྱི་
ལེ་
ཁྲི་
0.73
ལས་
སྤྱི་
ལེ་
ཁྲི་
4.4
འཕར་
བ་
དང༌།
འགྲུལ་
པ་
དབོར་
ཚད་
1959
ལོ་
ལས་
ལྡབ་
107
ཙམ་
འཕར་
བ།
དངོས་
ཟོག་
དབོར་
ཚད་
1959
ལོ་
ལས་
ལྡབ་
11
ཡན་
འཕར་
བ་
བཅས་
རེད།
ཆུ་
གློག་
གིས་
གཙོ་
བོ་
བྱས་
ཁར་
ཚ་
ནུས་
དང༌།
རླུང་
ནུས།
ཉི་
ནུས་
སོགས་
ནུས་
རྒྱུ་
ཕན་
གསབ་
དང་
སྣེ་
མང་
ཁྱོན་
ཆེའི་
ནུས་
རྒྱུའི་
མ་
ལག་
ཅིག་
རིམ་
གྱིས་
གྲུབ་
ཡོད།
1959
ལོ་
ནས་
2008
ལོ་
བར་
བོད་
དུ་
གློག་
གཏོང་
ཚད་
ལོར་
ཆ་
སྙོམས་
16.8%
འཕར་
བ་
དང་
མིག་
སྔར་
མི་
ཁྲི་
210
ལ་
གློག་
སྤྱོད་
རྒྱུ་
བྱུང་
བ་
དེ་
སྤྱིའི་
མི་
འབོར་
གྱི་
73%
ཟིན་
ཡོད།
གྲོང་
གསེབ་
ཏུ་
ནུས་
རྒྱུ་
གཙང་
མ་
སྤྱོད་
རྒྱུ་
ཁྱབ་
གདལ་
བཏང་
བ་
དང་
ཞིང་
འབྲོག་
པ་
ཁྲི་
4.3
ལ་
རྫབ་
རླངས་
སྤྱོད་
རྒྱུ་
བྱུང་
ཡོད།
འཕྲིན་
གཏོང་
བྱ་
གཞག་
གོང་
འཕེལ་
མྱུར་
པོ་
ཕྱིན་
ནས་
སྤྱིར་
ན་
རྫོང་
ཚང་
མར་
འོད་
འཁྲིད་
ཚི་
སྐུད་
འཁྲིད་
པ་
དང་
ཤང་
ཚང་
མར་
ཁ་
པར་
སྤྱོད་
རྒྱུ་
བྱུང་
ཡོད།
གཏན་
འཇགས་
དང་
སྒུལ་
བདེའི་
ཁ་
པར་
སྤྱོད་
མཁན་
དུད་
ཚང་
ཁྲི་
156.2
ཟིན་
པ་
དང་
ཁ་
པར་
ཁེབས་
ཚད་
མི་
བརྒྱ་
རེར་
55
ཡོད།

     
བོད་
རྙིང་
པར་
ཞིང་
འབྲོག་
ལས་
དེ་
སྤྱིར་
ན་
གནམ་
ཆུར་
བརྟེན་
དགོས་
པ་
དང་
གནམ་
ལ་
བརྟེན་
ནས་
ཕྱུགས་
འཚོ་
གི་
ཡོད།
ད་
ཆ་
ཞིང་
འབྲོག་
ལས་
དེང་
རབས་
ཅན་
དུ་
སྒྱུར་
ཚད་
མཐོ་
རུ་
ཕྱིན་
པ་
དང༌།
གེགས་
འགོག་
གེགས་
སེལ་
བྱེད་
ནུས་
མངོན་
གསལ་
དོད་
པོས་
ཆེ་
རུ་
ཕྱིན་
པ།
ཚན་
རྩལ་
གྱི་
ལེགས་
སྐྱེས་
འབུལ་
ཚད་
36%
ཟིན་
པ་
བཅས་
རེད།
འབྲུ་
རིགས་
ཐོན་
ཚད་
དེ་
1959
ལོའི་
ཏུན་
ཁྲི་
18.29
ནས་
2008
ལོའི་
ཏུན་
ཁྲི་
95
བར་
མང་
དུ་
ཕྱིན་
པ་
དང༌།
འབྲུ་
རིགས་
མུའུ་
རེའི་
ཐོན་
ཚད་
ཆ་
སྙོམས་
དེ་
1959
ལོའི་
སྤྱི་
རྒྱ་
91
ནས་
2008
ལོའི་
སྤྱི་
རྒྱ་
370
ཙམ་
བར་
མང་
དུ་
ཕྱིན་
པ།
ལོ་
མཇུག་
ཏུ་
ལག་
ཡོད་
ཕྱུགས་
གྲངས་
དེ་
1959
ལོའི་
མགོ་
གྲངས་
ཁྲི་
956
ནས་
2008
ལོའི་
མགོ་
གྲངས་
ཁྲི་
2400
ལྷག་
ཙམ་
བར་
མང་
དུ་
ཕྱིན་
པ་
བཅས་
རེད།
བོད་
རྙིང་
པར་
དེང་
རབས་
ཀྱི་
བཟོ་
ལས་
མེད།
ད་
ཆ་
བོད་
དུ་
ལེགས་
ལྡན་
གཏེར་
ལས་
དང༌།
ཨར་
ལས།
མི་
རིགས་
ལག་
ཤེས་
བཟོ་
ལས།
བོད་
སྨན་
ཐོན་
ལས་
བཅས་
ཀྱིས་
སྲོག་
ཤིང་
བྱས་
ཁར་
གློག་
ཤུགས་
དང༌།
ཞིང་
འབྲོག་
ཐོན་
ཟོག་
ལས་
སྣོན།
བཟའ་
བཏུང་
ལས་
སྣོན་
ལས་
རིགས་
སོགས་
ཚུད་
པའི་
བོད་
ཀྱི་
ཁྱད་
ཆོས་
ལྡན་
པའི་
དེང་
རབས་
ཀྱི་
བཟོ་
ལས་
མ་
ལག་
ཅིག་
གྲུབ་
ཡོད།
2008
ལོར་
བོད་
ཀྱི་
བཟོ་
ལས་
འཕར་
སྣོན་
རིན་
ཐང་
དེ་
1959
ལོའི་
སྒོར་
དུང་
ཕྱུར་
0.15
ནས་
སྒོར་
དུང་
ཕྱུར་
29.68
བར་
མང་
དུ་
ཕྱིན་
ཡོད།
དེང་
རབས་
ཀྱི་
ཚོང་
ལས་
དང༌།
ལྗོངས་
རྒྱུ།
བཟའ་
བཏུང་
ཞབས་
ཞུ།
རིག་
གནས་
རོལ་
རྩེད་
སོགས་
བོད་
རྙིང་
པར་
ཐོས་
མྱོང་
མེད་
པའི་
གསར་
དར་
ཐོན་
ལས་
བྱ་
འཕུར་
བ་
ལྟར་
གོང་
འཕེལ་
ཕྱིན་
ནས་
བོད་
ཀྱི་
ཐོན་
ལས་
དང་
པོར་
གྱུར་
ཡོད།

      -
མི་
དམངས་
ཀྱི་
འཚོ་
བའི་
ཆུ་
ཚད་
གོང་
མཐོར་
སོང་
བ་
དང་
འཚོ་
གནས་
དང་
འཕེལ་
རྒྱས་
ཀྱི་
རྣམ་
པ་
ལེགས་
སུ་
ཕྱིན་
ཡོད་
ཅིང༌།
དམངས་
གཙོའི་
བཅོས་
སྒྱུར་
མ་
བྱས་
གོང་
བོད་
ཀྱི་
ཞིང་
འབྲོག་
པར་
ཐོན་
སྐྱེད་
རྒྱུ་
ཆ་
མེད་
པ་
དང་
ཚེ་
གང་
བུ་
ལོན་
ཟུག་
ནས་
སྡོད་
དགོས་
ཀྱི་
ཡོད་
པས་
ཡོང་
འབབ་
ཁེ་
གཙང་
གླེང་
ཐབས་
བྲལ།
2008
ལོར་
བོད་
ཀྱི་
ཞིང་
འབྲོག་
པ་
མི་
རེའི་
ཆ་
སྙོམས་
ཡོང་
འབབ་
སྒོར་
3176
ཟིན་
པ་
དང༌།
1978
ལོ་
ནས་
བཟུང་
ལོ་
རེར་
འཕར་
ཚད་
10.1%
དང་
2003
ལོ་
ནས་
བཟུང་
ལོ་
རེར་
འཕར་
ཚད་
13.1%
ཟིན་
ཡོད།
2008
ལོར་
བོད་
ཀྱི་
གྲོང་
ཁྱེར་
དང་
གྲོང་
རྡལ་
གྱི་
གྲོང་
མི་
རེའི་
ཆ་
སྙོམས་
བཀོལ་
སྤྱོད་
ཐུབ་
པའི་
ཡོང་
འབབ་
སྒོར་
12482
ཟིན་
པ་
དེ་
1978
ལོའི་
སྒོར་
565
ལས་
ལྡབ་
21
འཕར་
ཡོད།
དམངས་
གཙོའི་
བཅོས་
སྒྱུར་
མ་
བྱས་
གོང་
བོད་
ཀྱི་
མི་
འབོར་
90%
ཡན་
ལ་
རང་
ཉིད་
ཀྱི་
སྡོད་
ཁང་
མེད་
པ་
དང་
ཞིང་
འབྲོག་
པའི་
སྡོད་
གནས་
ཀྱི་
ཆ་
རྐྱེན་
ཤིན་
ཏུ་
ཞན་
པ་
དང་
གྲོང་
ཁྱེར་
དང་
གྲོང་
རྡལ་
གྱི་
གྲོང་
མི་
མི་
རེའི་
སྡོད་
ཁང་
གི་
གཞི་
ཁྱོན་
ཆ་
སྙོམས་
སྤྱི་
ཁྲེ་
གྲུ་
བཞི་
མ་
3
ཡང་
ཟིན་
གྱི་
མེད།
སྐབས་
དེར་
ལྷ་
ས་
གྲོང་
ཁུལ་
དུ་
མི་
ཁྲི་
2
ལས་
མེད་
ནའང་
གྲོང་
ཁྱེར་
མཐའ་
འཁོར་
གྱི་
སྦྲ་
གུར་
གོག་
ཧྲུལ་
ནང་
སྡོད་
མཁན་
དབུལ་
ཕོངས་
དང་
སྤྲང་
པོ་
ཆིག་
སྟོང་
ཙམ་
ཡོད།
ད་
ཆ་
བོད་
མི་
དམངས་
ཀྱི་
སྡོད་
ཁང་
ཆ་
རྐྱེན་
ལེགས་
བཅོས་
ཆེན་
པོ་
བྱུང་
ཡོད་
ཅིང༌།
གྲོང་
གསེབ་
གསར་
པ་
འཛུགས་
སྐྲུན་
བྱ་
རྒྱུར་
སྐུལ་
འདེད་
གཏོང་
བ་
དང་
བདེ་
སྡོད་
ལས་
གྲྭ་
ལག་
ལེན་
བསྟར་
བ་
བརྒྱུད་
ཞིང་
འབྲོག་
དུད་
ཚང་
ཁྲི་
20
ཙམ་
བདེ་
འཇགས་
དང་
སྤྱོད་
གོ་
ཆོད་
པའི་
སྡོད་
ཁང་
ནང་
སྤོས་
ཡོད།
2008
ལོར་
གྲོང་
གསེབ་
ཀྱི་
ཡུལ་
མི་
མི་
རེའི་
ཆ་
སྙོམས་
སྡོད་
ཁང་
གི་
གཞི་
ཁྱོན་
སྤྱི་
ཁྲེ་
གྲུ་
བཞི་
མ་
22.83
དང་
གྲོང་
ཁྱེར་
དང་
གྲོང་
རྡལ་
གྱི་
གྲོང་
མི་
མི་
རེའི་
ཆ་
སྙོམས་
སྡོད་
ཁང་
གི་
གཞི་
ཁྱོན་
སྤྱི་
ཁྲེ་
གྲུ་
བཞི་
མ་
33.00
ཟིན་
ཡོད།
མིག་
སྔར་
གྲོང་
ཁྱེར་
ནས་
གྲོང་
གསེབ་
བར་
སྤྱི་
ཚོགས་
འགན་
ལེན་
གྱི་
མ་
ལག་
རགས་
ཙམ་
བཙུགས་
ཡོད་
པ་
དང་
2008
ལོར་
བོད་
ཀྱི
འགན་
ལེན་
ལྔའི་
དུད་
ཚང
ལ་
བསྙེན་
བཀུར་
ཚད་
གཞི་
སྒོར་
1600
ཟིན་
ཡོད།
2006
ལོར་
བོད་
ཀྱི་
མི་
རེའི་
ཆ་
སྙོམས་
ཡོང་
འབབ་
སྒོར་
800
ལས་
ཉུང་
བའི་
ཞིང་
འབྲོག་
པ་
ཚང་
མ་
མ་
མཐའི་
འཚོ་
བའི་
འགན་
ལེན་
བྱེད་
ཁོངས་
སུ་
བཅུག་
པ་
དང་
རྒྱལ་
ཡོངས་
ཀྱི་
སྔོན་
ལ་
ཞིང་
འབྲོག་
ཁུལ་
གྱི་
མ་
མཐའི་
འཚོ་
བའི་
འགན་
ལེན་
ལམ་
ལུགས་
བཙུགས་
ཡོད།

    
ཞི་
བས་
བཅིངས་
འགྲོལ་
མ་
བཏང་
གོང་
བོད་
དུ་
དེང་
རབས་
ཀྱི་
སྨན་
བཅོས་
འཕྲོད་
བསྟེན་
སྒྲིག་
གཞི་
གཅིག་
ཀྱང་
མེད་
པ་
དང༌།
སྒྲིག་
ཆས་
སྟབས་
བདེ་
དང་
གཞི་
ཁྱོན་
ཧ་
ཅང་
ཆུང་
བའི་
གཞུང་
གཉེར་
སྨན་
རྩིས་
སྒྲིག་
གཞི་
3
དང་
སྒེར་
གྱི་
སྨན་
ཁང་
རེ་
བཟུང་
ཡོད་
པ་
དེར་
སྨན་
པ་
བརྒྱ་
ཡང་
ཟིན་
གྱི་
མེད་
པ་
དང་
ཞིང་
འབྲོག་
ཁུལ་
དུ་
དམངས་
ཁྲོད་
ཀྱི་
བོད་
ལུགས་
གསོ་
རིག་
གི་
སྨན་
པ་
300
ཡོད་
པ་
བསྣན་
ན་
ལྗོངས་
ཡོངས་
སུ་
ཆ་
སྙོམས་
མི་
སྟོང་
ལ་
སྨན་
པ་
མི་
གྲངས་
0.4
ཡང་
ཟིན་
གྱི་
མེད།
ལྷ་
འབྲུམ་
དང༌།
སྐྱུག་
བཤལ།
རེག་
དུག
རྒྱུ་
ཚད་
ཐོར་
སིབ་
ཅན།
ཚ་
རིམས་
དམར་
སྐྱ།
རྨ་
ངན་
དུག་
མཆེད་
སོགས་
ཀྱི་
ནད་
རྒྱུན་
དུ་
ཐོན་
གྱི་
ཡོད།
ཞི་
བས་
བཅིངས་
འགྲོལ་
བཏང་
རྗེས་
དང་
ལྷག་
དོན་
དུ་
དམངས་
གཙོའི་
བཅོས་
སྒྱུར་
བྱས་
རྗེས་
ཀྲུང་
གོ་
སྲིད་
གཞུང་
གིས་
བྱ་
ཐབས་
སྣ་
ཚོགས་
སྤྱད་
དེ་
ནད་
གཞི་
འགོག་
བཅོས་
བྱས་
པ་
དང་
མི་
དམངས་
ཀྱི་
བདེ་
ཐང་
ལ་
གནོད་
འཚེ་
ཚབས་
ཆེན་
བཟོ་
མཁན་
ནད་
གཞི་
ཁག་
གཅིག་
སྤྱིར་
ན་
ཚོད་
འཛིན་
ཐུབ་
ཡོད།
དུས་
རབས་
ཉི་
ཤུའི་
ལོ་
རབས་
དྲུག་
བཅུ་
པ་
ནས་
བཟུང་
བོད་
དུ་
ལྷ་
འབྲུམ་
རྩ་
མེད་
དུ་
བཏང་
བ་
དང་
འགོ་
ནད་
དང་
ཡུལ་
ནད་
སྣ་
ཚོགས་
ཐོན་
ཚད་
ཧ་
ཅང་
ཉུང་
དུ་
ཕྱིན་
ཡོད།
ད་
ཆ་
བོད་
དུ་
རྒྱལ་
ཡོངས་
ཀྱི་
སྔོན་
ལ་
གྲོང་
ཁྱེར་
དང་
གྲོང་
རྡལ་
གྱི་
ཡུལ་
མིའི་
སྨན་
བཅོས་
འགན་
ལེན་
ཁྱབ་
ཚད་
100%
ཟིན་
པ་
དང་
འབྲེལ་
སྨན་
རིན་
མི་
དགོས་
པའི་
སྨན་
བཅོས་
རྨང་
གཞིར་
བྱས་
པའི་
ཞིང་
འབྲོག་
ཁུལ་
གྱི་
སྨན་
བཅོས་
ལམ་
ལུགས་
རགས་
ཙམ་
བཙུགས་
ནས་
ཞིང་
འབྲོག་
པ་
མི་
རེར་
ཆ་
སྙོམས་
སྨན་
རིན་
མི་
དགོས་
པའི་
སྨན་
བཅོས་
ཀྱི་
ཁ་
གསབ་
སྤྲོད་
ཚད་
སྒོར་
140
ཟིན་
ཡོད།

        2008
ལོར་
བོད་
དུ་
འཕྲོད་
བསྟེན་
སྒྲིག་
གཞི་
1339
ཡོད་
པ་
དེ་
1959
ལོ་
ལས་
1277
གྱིས་
མང་
བ་
ཡོད་
པ་
དང༌།
དངོས་
སུ་
ཡོད་
པའི་
ནད་
ཁྲི་
7127
ཟིན་
པ་
དེ་
1959
ལོ་
ལས་
ནད་
ཁྲི་
6647
གྱིས་
མང་
བ་
ཡོད་
པ།
འཕྲོད་
བསྟེན་
ལག་
རྩལ་
མི་
སྣ་
9098
ཡོད་
པ་
དེ་
1959
ལོ་
ལས་
མི་
གྲངས་
8307
གྱིས་
མང་
བ་
ཡོད་
པ།
མི་
སྟོང་
ཕྲག་
རེའི་
ནད་
ཁྲིའི་
གྲངས་
དང་
འཕྲོད་
བསྟེན་
ལག་
རྩལ་
མི་
སྣའི་
གྲངས་
དེ་
2.50
དང་
3.05
སོ་
སོར་
ཟིན་
པ་
དེ་
1959
ལོ་
ལས་
ནད་
ཁྲི་
2.11
དང་
ལག་
རྩལ་
པ་
2.41
གིས་
མང་
བ་
ཡོད་
པ་
བཅས་
རེད།
སྨན་
བཅོས་
འཕྲོད་
བསྟེན་
གྱི་
ཆ་
རྐྱེན་
ལེགས་
སུ་
ཕྱིན་
པ་
དང་
ཆབས་
ཅིག་
བོད་
ཀྱི་
མིའི་
ཆ་
སྙོམས་
ཚེ་
ཚད་
དེ་
བཅིངས་
འགྲོལ་
མ་
བཏང་
གོང་
གི་
ལོ་
35.5
ནས་
ལོ་
67
བར་
རིང་
དུ་
ཕྱིན་
ཡོད།

      2000
ལོའི་
རྒྱལ་
ཡོངས་
ཀྱི་
མི་
འབོར་
ཡོངས་
ཁྱབ་
ཞིབ་
བཤེར་
ཐེངས་
ལྔ་
པར་
གཞིགས་
ན།
བོད་
དུ་
ལོ་
80
ནས་
99
བར་
གྱི་
རྒན་
རྒོན་
མི་
གྲངས་
13581
དང་
ལོ་
བརྒྱ་
ཡན་
གྱི་
རྒན་
རྒོན་
62
ཡོད་
པ་
དེ་
ནི་
ཀྲུང་
གོའི་
ཆ་
སྙོམས་
ལོ་
བརྒྱ་
ལ་
སླེབས་
པའི་
རྒན་
རྒོན་
མང་
ཤོས་
ཀྱི་
ས་
ཁུལ་
གྱི་
གྲས་
ཤིག་
ཡིན།
བོད་
ཀྱི་
སྤྱིའི་
མི་
འབོར་
དེ་
1959
ལོའི་
མི་
གྲངས་
ཁྲི་
122.8
ནས་
2008
ལོའི་
མི་
གྲངས་
ཁྲི་
287.08
བར་
མང་
དུ་
ཕྱིན་
པ་
དེའི་
ནང་
བོད་
རིགས་
དང་
གྲངས་
ཉུང་
མི་
རིགས་
གཞན་
དག་
གིས་
95%
ཡན་
བཟུང་
ཡོད།
ཉེ་
བའི་
ལོ་
ངོ་
50
ནི་
དུས་
རབས་
ཁ་
ཤས་
ཚུན་
དུ་
བོད་
ཀྱི་
མི་
འབོར་
འཕར་
མགྱོགས་
ཤོས་
ཀྱི་
དུས་
སྐབས་
ཤིག་
ཡིན།

     ——
སྲོལ་
རྒྱུན་
གྱི་
མི་
རིགས་
རིག་
གནས་
ལ་
སྲུང་
སྐྱོབ་
དང་
དར་
སྤེལ་
བྱུང་
བ་
དང་
ཆོས་
དད་
རང་
མོས་
ལ་
བརྩི་
འཇོག་
གང་
ལེགས་
ཐོབ་
ཡོད་
ཅིང༌།
སྲིད་
གཞུང་
གིས་
བྱེད་
ཐབས་
ནུས་
ལྡན་
སྤྱད་
དེ་
བོད་
ཡིག་
སྦྱོང་
སྤྱོད་
སྤེལ་
གསུམ་
ལ་
སྐུལ་
འདེད་
བཏང་
ནས་
བོད་
དུ་
བོད་
རྒྱ་
སྐད་
ཡིག་
གཉིས་
ཀར་
མཐོང་
ཆེན་
དང་
བོད་
སྐད་
ཡིག་
གཙོ་
བོར་
འཛིན་
གྱི་
ཡོད།
མིག་
སྔར་
ཞིང་
འབྲོག་
ཁུལ་
ཡོད་
དོ་
ཅོག་
དང་
གྲོང་
ཁྱེར་
དང་
གྲོང་
རྡལ་
ཁག་
གཅིག་
ཏུ་
བོད་
རྒྱ་
ཡིག་
རིགས་
གཉིས་
དུས་
གཅིག་
ཏུ་
སློབ་
ཁྲིད་
བྱེད་
པ་
དང་
སློབ་
ཚན་
གཙོ་
བོ་
བོད་
སྐད་
ཐོག་
ནས་
ཁྲིད་
ཀྱི་
ཡོད།

     
སློབ་
འབྲིང་
གི་
དུས་
མཚམས་
སུའང་
བོད་
རྒྱ་
སྐད་
ཡིག་
གཉིས་
ཀྱི་
ཐོག་
ནས་
སློབ་
ཚན་
ཁྲིད་
པ་
དང་
འབྲེལ་
ནང་
སའི་
བོད་
ལྗོངས་
སློབ་
འབྲིང་
དུ་
བོད་
ཡིག་
སློབ་
ཚན་
འཁྲིད་
རྒྱུ་
མཐའ་
འཁྱོངས་
བྱེད་
ཀྱི་
ཡོད།
མཐོ་
སློབ་
དང་
འབྲིང་
རིམ་
ཆེད་
ལས་
སློབ་
གྲྭར་
སློབ་
མ་
བསྡུ་
བའི་
རྒྱུགས་
ལེན་
སྐབས་
བོད་
སྐད་
ཡིག་
དེ་
རྒྱུགས་
ལེན་
གྱི་
སློབ་
ཚན་
དུ་
བྱེད་
པ་
དང་
གྲུབ་
འབྲས་
དེ་
སྤྱིའི་
སྐར་
གྲངས་
ནང་
འཇོག་
གི་
ཡོད།
བོད་
རང་
སྐྱོང་
ལྗོངས་
བཙུགས་
ཚུན་
རིམ་
པ་
ཁག་
གི་
མི་
དམངས་
འཐུས་
མིའི་
ཚོགས་
ཆེན་
ཐོག་
གྲོས་
འཆམ་
བྱུང་
བའི་
གྲོས་
ཆོད་
དང་
ཁྲིམས་
སྲོལ་
དང་
སྲིད་
གཞུང་
གི་
ཁོངས་
གཏོགས་
སྡེ་
ཚན་
ཚུད་
པའི་
བོད་
ཀྱི་
རིམ་
ཁག་
སྲིད་
གཞུང་
གིས་
གཤམ་
དུ་
སྤྲད་
པའི་
དངོས་
གཞིའི་
ཡིག་
ཆ་
དང་
འགྲེམས་
སྤེལ་
བྱས་
པའི་
ཡིག་
ཆ་
ཚང་
མར་
བོད་
རྒྱ་
ཡིག་
རིགས་
གཉིས་
སྤྱོད་
ཀྱི་
ཡོད།
ཁྲིམས་
འཛིན་
གྱི་
གཏུག་
བཤེར་
གོ་
རིམ་
ནང་
གཏུག་
བཤེར་
བྱེད་
མཁན་
བོད་
རིགས་
ལ་
བོད་
སྐད་
ཐོག་
ནས་
གྱོད་
གཞིར་
ཞིབ་
གཅོད་
བྱེད་
པ་
དང་
བཅའ་
ཁྲིམས་
ཀྱི་
ཡིག་
ཆའང་
བོད་
ཡིག་
སྤྱོད་
ཀྱི་
ཡོད།
ཚན་
པ་
ཁག་
གི་
གཞུང་
ཐམ་
དང༌།
དཔང་
ཡིག
མཚོན་
རྟགས་
བཅས་
དང་
དེ་
བཞིན་
ལས་
ཁུངས་
དང༌།
བཟོ་
གཏེར།
སློབ་
གྲྭ
འཁོར་
རིགས་
བབས་
ཚུགས།
གནམ་
ཐང༌།
ཚོང་
ཁང༌།
གསོལ་
མགྲོན་
ཁང༌།
ཟ་
ཁང༌།
གློག་
བརྙན་
དང་
ཟློས་
གར་
ཁང༌།
ལྗོངས་
རྒྱུའི་
མཛེས་
ལྗོངས་
ཁུལ།
ལུས་
རྩལ་
ཁང་
དང་
ཐང་
ཆེན།
དཔེ་
དེབ་
ཁང་
སོགས་
ཀྱི་
མཚོན་
རྟགས་
དང་
སྲང་
ལམ་
དང་
འགྲིམ་
འགྲུལ་
ལམ་
རྟགས་
སོགས་
ཚང་
མར་
བོད་
རྒྱ་
ཡིག་
རིགས་
གཉིས་
སྤྱོད་
ཀྱི་
ཡོད།
བོད་
ལྗོངས་
མི་
དམངས་
ཀུན་
ཁྱབ་
རླུང་
འཕྲིན་
ལས་
ཁུངས་
1959
ལོར་
བཙུགས་
ཚུན་
ཐོག་
མཐའ་
བར་
གསུམ་
དུ་
བོད་
སྐད་
རླུང་
འཕྲིན་
ཡག་
པོ་
གཉེར་
རྒྱུ་
གཙོ་
གནད་
དུ་
བྱེད་
ཅིང༌།
མིག་
སྔར་
བོད་
སྐད
ཁམས་
སྐད་
ཚུད་
ལེ་
ཚན་
42
གཉེར་
ཡོད་
པ་
དང་
བོད་
སྐད་
ཀྱི་
གསར་
འགྱུར་
ཕྱོགས་
བསྡུས་
ཉིན་
རེར་
ཆུ་
ཚོད་
21
དང་
སྐར་
མ་
15
གཏོང་
བ་
དང་
ཁམས་
སྐད་
ཀྱི་
རླུང་
འཕྲིན་
ཉིན་
རེར་
ཆུ་
ཚོད་
17
དང་
སྐར་
མ་
50
གཏོང་
གི་
ཡོད།
བོད་
ལྗོངས་
བརྙན་
འཕྲིན་
ལས་
ཁུངས་
ཀྱི་
སྲུང་
སྐར་
འཕྲིན་
ལམ་
གཏོང་
འགོ་
བཙུགས་
རྗེས་
བོད་
སྐད་
ཀྱི་
འཕྲིན་
ལམ་
ཆེད་
མངགས་
བཙུགས་
ཡོད།
2007
ལོའི་
ཟླ་
10
ཚེས་
1
ཉིན་
བོད་
སྐད་
ཀྱི་
སྲུང་
སྐར་
བརྙན་
འཕྲིན་
ཐད་
ཆུ་
ཚོད་
24
རེས་
མོས་
ཀྱིས་
སྟོན་
རྒྱུ་
མངོན་
འགྱུར་
བྱུང་
ཡོད།
མིག་
སྔར་
བོད་
དུ་
བོད་
ཡིག་
གི་
དུས་
དེབ་
སྣ་
ཁ་
14
དང་
བོད་
ཡིག་
ཚགས་
པར་
སྣ་
ཁ་
10
ཡོད།
བོད་
ཡིག་
ཐད་
1984
ལོར་
ཆ་
འཕྲིན་
ཅན་
གྱི་
ཐག་
གཅོད་
བྱ་
རྒྱུ་
མངོན་
འགྱུར་
བྱུང་
བ་
དང་
འབྲེལ་
རྒྱ་
ཡིག་
དང་
དབྱིན་
ཡིག་
གཉིས་
ཀ་
སྤྱོད་
ཐུབ་
པའི་
བོད་
ཡིག་
གི་
མཉེན་
ཆས་
བཀོལ་
སྤྱོད་
མ་
ལག་
གསར་
སྤེལ་
ཡང་
བྱས་
ཡོད།
བོད་
ཡིག་
གི་
ཨང་
སྒྲིག་
རྒྱལ་
སྤྱིའི་
ཚད་
གཞི་
དེ་
1997
ལོར་
གྲོས་
འཆམ་
བྱུང་
ནས་
ཀྲུང་
གོའི་
གྲངས་
ཉུང་
མི་
རིགས་
ཀྱི་
ཡིག་
རིགས་
ཁྲོད་
ཀྱི་
རྒྱལ་
སྤྱིའི་
ཚད་
གཞི་
ལྡན་
པའི་
ཡིག་
རིགས་
ཨང་
དང་
པོ་
དེར་
གྱུར་
ཡོད།

       
སྲོལ་
རྒྱུན་
གྱི་
མི་
རིགས་
རིག་
གནས་
ཤུལ་
བཞག་
སྲུང་
སྐྱོང་
དང༌།
རྒྱུན་
འཛིན།
འཕེལ་
རྒྱས་
བཅས་
ནུས་
ལྡན་
བྱུང་
ཡོད་
ཅིང༌།
རྒྱལ་
ཁབ་
ཀྱིས་
སྒྲིག་
འཛུགས་
བྱས་
ཏེ་
རྩོམ་
སྒྲིག་
བྱས་
ནས་
ཀྲུང་
གོའི་
ཟློས་
གར་
གྱི་
ཆོས་
འབྱུང་
དང༌།
ཀྲུང་
གོའི་
དམངས་
ཁྲོད་
དམངས་
གཞས་
ཕྱོགས་
བསྒྲིགས།
མི་
རིགས་
ཀྱི་
དམངས་
ཁྲོད་
ཞབས་
བྲོ་
ཕྱོགས་
བསྒྲིགས།
གཏམ་
དཔེ་
ཕྱོགས་
བསྒྲིགས།
གཞས་
མ་
གཏམ་
ཕྱོགས་
བསྒྲིགས།
མི་
རིགས་
ཀྱི་
དམངས་
ཁྲོད་
གླུ་
གཞས་
ཕྱོགས་
བསྒྲིགས།
ཟློས་
གར་
གླུ་
དབྱངས་
ཕྱོགས་
བསྒྲིགས།
དམངས་
ཁྲོད་
སྒྲུང་
གཏམ་
ཕྱོགས་
བསྒྲིགས་
སོགས་
རིག་
རྩལ་
ཕྱོགས་
བསྒྲིགས་
ཀྱི་
ཆོས་
འབྱུང་
དང་
དེབ་
བཅུའི་
བོད་
ཀྱི་
བམ་
པོ་
དཔེ་
སྐྲུན་
བྱས་
ནས་
བོད་
ཀྱི་
རིག་
གནས་
ཤུལ་
བཞག་
འབོར་
ཆེན་
ཞིག་
དུས་
ཐོག་
ཏུ་
མྱུར་
སྐྱོབ་
དང་
སྲུང་
སྐྱོབ་
ནུས་
ལྡན་
བྱས་
ཡོད།
རྒྱལ་
ཁབ་
ཀྱིས་
ངག་
ཐོག་
ནས་
ཤོད་
པའི་
དཔའ་
བོའི་
ལོ་
རྒྱུས་
མཚོན་
པའི་
སྙན་
ངག་
རིང་
གྲས
གེ་
སར་
རྒྱལ་
པོ
ལེགས་
སྒྲིག་
དང་
དཔེ་
སྐྲུན་
བྱ་
རྒྱུ་
དེ་
གཙོ་
གནད་
ཚན་
རིག་
ཞིབ་
འཇུག་
རྣམ་
གྲངས་
ཤིག་
ལ་
བརྩིས་
ཏེ་
མ་
དངུལ་
བཏང་
བའི་
ཐོག་
ནས་
རོགས་
རམ་
བྱས་
པ་
དང་
ད་
ལྟ་
དེབ་
ཁག་
300
ལྷག་
ཙམ་
འཚོལ་
བསྡུ་
བྱས་
པ་
དང་
བོད་
ཡིག་
གི་
པར་
གཞི་
ཁག་
62
དང་
རྒྱ་
ཡིག་
ཏུ་
བསྒྱུར་
བའི་
དེབ་
20
ལྷག་
ཙམ་
ལེགས་
སྒྲིག་
བྱས་
ནས་
དཔེ་
སྐྲུན་
བྱས་
པ་
དང་
འབྲེལ་
དབྱིན་
ཇི་
དང༌།
རི་
པིན།
ཕ་
རན་
སི་
སོགས་
ཀྱི་
ཡིག་
རིགས་
སུ་
བསྒྱུར་
བའི་
དེབ་
མང་
དག་
ཅིག་
ཀྱང་
དཔེ་
སྐྲུན་
བྱས་
ཡོད།
དམངས་
གཙོའི་
བཅོས་
སྒྱུར་
བྱས་
རྗེས་
ཕོ་
བྲང་
པོ་
ཏ་
ལ་
དང༌།
གཙུག་
ལག་
ཁང༌།
འབྲས་
སྤུངས་
དགོན།
སེ་
ར་
དགོན།
དགའ་
ལྡན་
དགོན།
བཀྲས་
ལྷུན་
དགོན།
ས་
སྐྱ་
དགོན་
སོགས་
ཚང་
མ་
རྒྱལ་
ཁབ་
རིམ་
པའི་
གཙོ་
གནད་
རིག་
དངོས་
སྲུང་
སྐྱོང་
ཚན་
པའི་
ཁོངས་
སུ་
བཅུག་
ཡོད།
དུས་
རབས་
20
པའི་
ལོ་
རབས་
80
པའི་
ཚུན་
དུ་
ཀྲུང་
དབྱང་
དང་
བོད་
ཀྱི་
ས་
གནས་
ནོར་
སྲིད་
ཀྱིས་
སྒོར་
དུང་
ཕྱུར་
7
སྔ་
རྗེས་
སུ་
བཀོད་
སྒྲིག་
བྱས་
ཏེ་
རྒྱལ་
ཁབ་
རིམ་
པའི་
རིག་
དངོས་
སྲུང་
སྐྱོང་
ཚན་
པ་
དང་
གྲུབ་
མཐའ་
ཁག་
གི་
དགོན་
པ་
གཙོ་
གནད་
ཁག་
གཅིག་
ཉམས་
གསོ་
བྱས་
ནས་
སྒོ་
མོ་
ཕྱེ་
ཡོད།
1989
ལོ་
ནས་
1994
ལོ་
བར་
རྒྱལ་
ཁབ་
ཀྱིས་
དངུལ་
སྒོར་
ཁྲི་
5500
དང་
གསེར་
དངུལ་
སོགས་
རྩ་
ཆེའི་
དངོས་
པོ་
འབོར་
ཆེན་
བཏང་
ནས་
ཕོ་
བྲང་
པོ་
ཏ་
ལར་
གཞི་
ཁྱོན་
ཆེ་
བའི་
ཉམས་
གསོ་
ཐེངས་
ཤིག་
བྱས་
ཡོད།
2001
ལོ་
ནས་
བཟུང་
སླར་
ཡང་
ཆེད་
དངུལ་
སྒོར་
དུང་
ཕྱུར་
3.3
བཏང་
སྟེ་
ཕོ་
བྲང་
པོ་
ཏ་
ལ་
དང༌།
ནོར་
བུ་
གླིང་
ཁ།
ས་
སྐྱ་
དགོན་
པ་
བཅས་
རིག་
དངོས་
གནའ་
ཤུལ་
ཆེན་
པོ་
གསུམ་
ཉམས་
གསོ་
བྱ་
རྒྱུར་
སྤྱད་
ཡོད།
2007
ལོར་
ཀྲུང་
དབྱང་
སྲིད་
གཞུང་
གིས་
སླར་
ཡང་
སྒོར་
དུང་
ཕྱུར་
5.7
བཏང་
སྟེ
ལོ་
ལྔ་
ཚན་
བཅུ་
གཅིག་
པའི
རིང
(2006
ལོ་
ནས་
2010
ལོ་
བར
བོད་
ཀྱི་
གཙོ་
གནད་
རིག་
དངོས་
སྲུང་
སྐྱོང་
ཚན་
པ་
22
ལ་
ཕྱོགས་
ཡོངས་
ནས་
ཉམས་
གསོ་
དང་
སྲུང་
སྐྱོབ་
བྱ་
རྒྱུ་
ཡིན་
ཞིང༌།
དེ་
ནི་
ཀྲུང་
གོའི་
རིག་
དངོས་
སྲུང་
སྐྱོང་
གི་
ལོ་
རྒྱུས་
ཐོག་
བྱུང་
མྱོང་
མེད་
པ་
ཞིག་
ཡིན།