ཟླ3པའི་ཚེས14ཉིན། རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་རྒྱུན་ལས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོ་པེ་ཅིན་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོ་རུ་བསྡུས་ཤིང་། ཨུ་ཡོན་ཀྲང་ཀྲའོ་ལི་ཅི་ཡིས་ཚོགས་འདུར་མགོ་འཛིན་གནང་།
ཟླ3པའི་ཚེས14ཉིན། རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་རྒྱུན་ལས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོ་པེ་ཅིན་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོ་རུ་བསྡུས་ཤིང་། ཨུ་ཡོན་ཀྲང་ཀྲའོ་ལི་ཅི་ཡིས་ཚོགས་འདུར་མགོ་འཛིན་གནང་།
ཟླ་གསུམ་པའི་ཚེས་བཅུ་གསུམ་ཉིན། སྲིད་གྲོས་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོ་པེ་ཅིང་དུ་གྲོལ། ཀྲུང་གུང་ཀྲུང་དབྱང་ཆབ་སྲིད་ཅུའུ་ཡི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན། རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཝང་ཧུའུ་ཉིང་གིས་མཇུག་སྒྲིལ
ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོའི་གྲོས་རིམ་ཚང་མ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོའི་ངང་ཡོངས་འགྲུབ་བྱས་ཏེ། སྐབས་གསར་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཁོངས་མི་བདམས་ཐོན་བྱུང་རྗེས། ཟླ་གསུམ་པའི་ཚེས་བཅུ་གསུམ་ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར་པ
《ཀྲུང་གོ་མི་དམངས་ཆབ་སྲིད་གྲོས་མོལ་ཚོགས་འདུའི་སྒྲིག་ཡིག》གི་དོན་ཚན་ཞེ་དགུ་པའི་ནང་། “ཀྲུང་གོ་མི་དམངས་ཆབ་སྲིད་གྲོས་མོལ་ཚོགས་འདུ་རྒྱལ་ཡོངས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་བྱ་བའི་དགོས་མཁོར་གཞིགས་སྟེ། ཆེད་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དང་ལས་ཁུངས་གཞན་དག་ཁག་གཅིག་འཛུགས་རྒྱུའི”གཏན་འབེབས་ལྟར།
རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོ་དང་རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོས་གྲོས་རིམ་སོ་སོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ངང་ནས་ལེགས་འགྲུབ་བྱས་ཏེ། མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེན་རུ་རྒྱལ་ཁའི་ངང་མཇུག་སྒྲིལ་བ་རེད།
རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོ་མཇུག་བསྒྲིལ་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་སུ། མཚོ་སྔོན་འཐུས་ཚབ་ཚོགས་པས་བྱ་བའི་སྤྱི་བསྡོམས་ཚོགས་འདུ་བསྡུས་པ་དང་། འཐུས་མི་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ཁྲེན་ཀང་གིས་གྲོས་ཚོགས་ལ་མགོ་འཛིན་གནང་སྟེ་གཏམ་བཤད། ཝུའུ་ཞའོ་ཅུན་དང་ཝང་ལི་མིང་
རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོར་ཞུགས་པའི་མཚོ་སྔོན་གྱི་འཐུས་ཚབ་ཚོགས་པས། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་བྱང་རྒྱུད་མཐོ་ས་བཏོད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས་པའི་གྲོས་གཞི་བཏོན།
རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ཙུང་ལི་གཞོན་པའི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས།
སྲིད་གྲོས་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོ་ཚེས12ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོར་པེ་ཅིན་དུ་འཚོགས་མགོ་བརྩམས། ཀྲུང་གུང་ཀྲུང་དབྱང་ཆབ་སྲིད་ཅུའུ་ཡི་རྒྱུན་ཨུའམ་རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཝང་ཧུའུ་ཉིང་ཚོགས་འདུར་ཞུགས
ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོའི་ཐག་གཅོད་བྱས་པར་གཞིགས་ཏེ།ཏིན་ཞུའེ་ཞང་དང་ཧོ་ལི་ཧྥིན། ཀྲང་ཀའོ་ཆིན། ལིའུ་ཀའོ་ཀྲུང་བཅས་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ཙུང་ལི་གཞོན་པར་བསྐོས།ལི་ཧྲང་ཧྥུའུ་དང་ཝང་ཞའོ་ཧུང་། ཝ
རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོས་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་ལྔ་བ་འཚོགས་པ་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ཁོངས་མི་གཞན་དག་བསྐོ་གཞག་བྱས་ཤིང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཀྲུའུ་ཞི་བཀའ་རྒྱའི་བསྐོ་འཇོག་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་པ།
ཚེས13ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད9སྟེང་། རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོས་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོ་ནས་མཇུག་སྒྲིལ་ཚོགས་འདུ་བསྡུ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་དང་རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་རྒྱུན་ཨུ་ལྷན་ཁང་གི་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་ལི་ཀྲན་ཧྲུ
རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོའི་ཀྲུའུ་ཞི་ཚོགས་པའི་རྒྱུན་ཨུའི་ཀྲུའུ་ཞིའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་བདུན་པ་ཚེས12ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོར་པེ་ཅིན་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོ་རུ་བསྡུས་ཤིང་། ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཚོགས་པའི་རྒྱུན་ཨུ་ཀྲུའུ་ཞི་ཀྲའོ་ལེ་ཅི་ཡིས་གྲོ
ལོ་གསུམ་རིང་གི་རིམས་ནད་འགོག་སྡོམ་ལས་དོན་ཁྲོད། རིམ་པ་སོ་སོའི་ནད་རིགས་སྔོན་འགོག་ཚོད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཚབ་བྱེད་མི་རུང་བའི་ཕན་ནུས་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཡོད་ཅིང་། མི་སྣ་མི་འདང་བ་དང་ནུས་ཤུགས་མི་འདང་བའི་འབུར་ཐོན་གནད་དོན་ཡང་ཕྱིར་མངོན་ཡོད། དེ་བས་མཚོ་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་ཡོངས་དམང
རྩྭ་ཐང་ཕྱུགས་ལས་ཕྱོགས་སྒྱུར་རིམ་སྤོར་དང་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་ནི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་གི་ཆེ་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་ཞིང་། ཕྱུགས་ལས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་དང་འབྲེལ་བ། འབྲོག་ཁུལ་མི་དམངས་ཀྱི་ཕན་བདེ་དང་འབྲེལ་ཡོད་པས། རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་སྐབས་
ཟླ3པའི་ཚེས11ཉིན་རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོ་པེ་ཅིན་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོརུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་བཞི་པ་བསྡུས་པ་དང་།
ཀྲའོ་ལི་ཅི། ཕོ། རྒྱ་རིགས།1957ལོའི་ཟླ3པར་སྐྱེས། ཧྲའན་ཞི་ཞིས་ཨན་གྱི་མི་ཡིན། 1974ལོའི་ཟླ9པར་བྱ་བའི་ནང་ཞུགས།1975ལོའི་ཟླ7པར་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་ནང་དུ་ཞུགས། པེ་ཅིན་སློབ་ཆེན་མཚན་ཉིད་རིག་པ་ཚན་ཁག་གི་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་ཆེད་ལས་ནས་སློབ་མཐར་ཕྱིན་ལ། ཀྲུང་དབྱང་ཏང་གི་སློབ་གྲ
ལི་ཧུང་ཀྲུང་དང་ཝང་ཏུང་མིན། ཞའོ་ཅེ། ཀྲིན་ཅན་པང་། ཏིན་ཀྲུང་ལི། ཧོ་ཅིན་མིན། ཚའེ་ཏ་ཧྥིན། ཧོ་ཝེ། ཝུའུ་ཝེ་ཧྭ། ཐའེ་ཉིན། ཕིན་ཅིན་ཧྭ། ཀྲང་ཆིན་ཝེ། བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ། ཞུའེ་ཁེ་ལེ་ཐི་ཀྲ་ཁའོ་ཨར་བཅས་རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་རྒྱུན་ཨུ་ལྷན་ཁང་གི་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་གཞོན་པར
ཞིན་ཧྭ་གསར་འགྱུར་ཁང་གི་གློག་འཕྲིན་ལྟར། བློ་མཐུན་ཧན་ཀྲིན་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པར་བདམས་ཐོན་བྱུང་། །
བློ་མཐུན་ཀྲའོ་ལེ་ཅི་རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་རྒྱུན་ཨུ་ལྷན་ཁང་གི་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་ལ་བདམས་ཐོན་བྱུང་། །
བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་ལ་ཀྲུང་དབྱང་དམག་ཨུའི་འདེམས་བསྐོའི་ཁྲོད་འདེམས་ཤོག་ཡོངས་ཐོབ་ནས་ཀྲུང་དབྱང་དམག་ཨུའི་ཀྲུའུ་ཞིར་བདམས་ཐོན་བྱུང་།
ཟླ3པའི་ཚེས9ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོར། རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོའི་ཀྲུའུ་ཞི་ཚོགས་པའི་རྒྱུན་ལས་ཀྲུའུ་ཞིའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་བཞི་པ་པེ་ཅིན་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོ་ནས་འཚོགས། ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཚོགས་པའི་རྒྱུན་ལས་ཀྲུའུ་ཞི་ཀྲའོ་ལེ་ཅི་གནས་གྲོས
རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོའི་ཧྲའན་ཞི་དང་མཚོ་སྔོན། ཀན་སུའུ། ཉིང་ཞ། ཞིན་ཅང་ཡུ་གར་རིགས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་བཅས་ནུབ་བྱང་གི་ཞིང་ཆེན་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ལྔའི་སྲིད་གྲོས་ཀྲུའུ་ཞིས་མཉམ་འབྲེལ་སྒོས་ཚོགས་ཆེན་ལ་གྲོས་གཞི་སྤྲད་དེ། དར་གོས་ཚོང་ལམ་ག
མཚོ་སྔོན་འཐུས་ཚབ་ཚོགས་པས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་རི་ཆུ་ནགས་ཞིང་མཚེའུ་བྱེ་རྩྭ་ཐང་བཅས་གཞི་གཅིག་ཅན་དུ་སྲུང་སྐྱོང་དང་སླར་གསོ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས་པས་གྲོས་གཞི་བཏོན།
ཟླ3པའི་ཚེས9ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར། སྲིད་གྲོས་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོའི་ཀྲུའུ་ཞི་ཚོགས་པའི་རྒྱུན་ལས་ཀྲུའུ་ཞིའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གཉིས་པ་པེ་ཅིན་དུ་འཚོགས་ཤིང་། ཀྲུང་གུང་ཀྲུང་དབྱང་ཆབ་སྲིད་ཅུའུ་ཡི་རྒྱུན་ཨུའམ་རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་སྐ
