སྡེ་དགེ་དཔར་ཁང་ནི་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དཀར་མཛེས་ཁུལ་སྡེ་དགེ་རྫོང་དུ་ཡོད་པ་དང་། སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་18པའི་དུས་མགོར་བཞེངས་བསྐྲུན་གནང་ལ། དེ་ལ“གངས་རིའི་འདབས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱི་བང་མཛོད”ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད།
ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་དེ་ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་གཙོ་སྐྱོང་གནང་། ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་ཕེང་ཆིང་ཧྭ་ཡིས་གསུང་བཤད་གནང་།
རྔ་བ་བོད་རིགས་ཆའང་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཟུང་ཆུ་རྫོང་པེ་དབྱང་ཤང་ཤ་མོ་ཆེད་ལས་འདེབས་འཛུགས་མཉམ་ལས་ཁང་གི་རྟེན་གཞི་རུ་ཞིང་བ་རྣམས་སུར་པན་འདེབས་འཛུགས་བྱེད་པའི་ལས་ལ་བྲེལ་བཞིན་ཡོད།
དེང་རབས་ཀྱི་ཞིང་ལས(ཀུ་ཤུ)ཐོན་ལས་གླིང་དང་། འདེབས་འཛུགས་རྒྱུན་འཁོར་གྱི་དེང་རབས་ཞིང་ལས་གླིང་། ཞིང་ལས་དང་། རིག་གནས། ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་གླིང་ལ་སོགས། ཟླ་6ཚེས་10དང་11ཉིན་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཨུད་དང་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གིས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི
སི་ཁྲོན་ས་ཁུལ་དུ་བཞུར་བའི་རྨ་ཆུའི་སྤྱིའི་རིང་ཚད་ལ་སྤྱི་ལེ174ཡོད་པ་དང་། བཞུར་བའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ལེ་ངོས་གྲུ་ཁྲི1.87ཡོད་ཅིང་། དེ་ནི་རྔ་བ་རྫོང་དང་མཛོད་དགེ་རྫོང་། ཧུང་ཡོན་རྫོང་བཅས་རྫོང་ལྔ་དང་འབྲེལ་ཡོད།
ཉེ་ཆར། “ཀྲུང་གོའི་ཆེས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ཞིང་སྡེ”དང“གནའ་མཁར། བོད་གྲོང་། མཛེས་མའི་ལུང་བ”ཞེས་པའི་མཚན་སྙན་ཡོད་པའི་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་རོང་བྲག་རྫོང་གིས་ལོ་ལྔའི་རིང་གི་ཡུལ་སྐོར་འཕེལ་རྒྱས་ཐད་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་སྟེ།
འཛམ་གླིང་ཁོར་ཡུག་ཉིན་མོ་ཐེངས50པར་སླེབས་ལ་ཉེ་བའི་ཟླ6པའི་ཚེས3ཉིན། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཐིང་དང་། ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་དྲིལ་བསྒྲགས་པུའུ། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་འཛུགས་སྐྲུན་ཁོར་ཡུག་ཐོན་ཁུངས་སྲུང་སྐྱོང་ཨུ་ལྷན་བཅས་
་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ལི་ཐང་རྫོང་བོད་སྨན་ཁང་ཏང་ཀྲི་པུའུ་ཡི་ཏང་ཡོན་ཡོངས་རྒན་གསོ་ཁང་དུ་ཕྱིན་ཏེ“ང་ཡིས་དམངས་ལ་དོན་དངོས་སྒྲུབ། རྒན་པར་ཐུགས་ཁུར་མཛད་དེ་དཔལ་ཡོན་སྐྲུན”ཞེས་པའི་ནད་བརྟག་སྨན་བཅོས་སྐོར་གྱི་བྱ་འགུལ་རབ་དང་རིམ་པ་སྤེལ།
རུ་ཀླུང་ཀུན་ཏུ་སྟག་མའི་མེ་ཏོག་གིས་ཁྱབ་པས་ཡུལ་སྐོར་བ་མང་པོའི་ཡིད་སེམས་དབང་མེད་དུ་བཀུགས་པ་རེད།
2021ལོའི་སི་ཁྲོན་དཀར་མཛེས་རི་ཀླུང་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་དུས་ཆེན་གྱི་དངོས་ལྗོངས་ཟློས་གར་ཆེ་གྲས《གེ་སར་དང་འཕྲད་སོང》ཞེས་པའི་འཁྲབ་གཞུང་གསར་རྩོམ་གྱི་ཆེད་མཁས་པའི་བློ་འདྲིའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ཁྲེང་ཏུའུ་རུ་འཚོགས་པ་རེད།
སྐུ་བླ་གཞི་བདག་དོ་དམ་ཅུའུ་ཡིས་ཟམ་གཉིས་ལུང་བའི་ས་གཤིས་གནོད་འཚེ་མངོན་མེད་རྐྱེན་ངན་གནས་སུ་འཕྲལ་བསྟུན་ནང་སྦྱོང་བྱས་པ་དང་།
དབྱར་རྩྭ་དགུན་འབུ་བརྐོ་སའི་མང་ཚོགས་རྣམས་དང་ཐག་རིང་གི་རོང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ལ་པྲོག་གསར་གློ་ནད་ཀྱི་འགོག་སྨན་རྒྱག་པའི་བྱ་འགུལ་སྤེལ་བ་དང་།
2009ལོ་ནས་བཟུང་འཛམ་ཐང་རྫོང་གིས་མ་དངུལ་དུང་ཕྱུར16.2བཏང་སྟེ་འགྲིམ་འགྲུལ་ལས་གཞི127ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་ཕན་ནུས་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་འགྲིམ་འགྲུལ་རྨང་གཞིིའི་སྒྲིག་བཀོད་ལེགས་བཅོས་བྱུང་བས་རོང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཕྱིར་བསྐྱོད་པའི་གནད་དོན་ཐག་གིས་བཅད།
ཉེ་ཆར། 2021ལོའི་ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་མཐོ་སློབ་དཀྱུས་མའི་སློབ་བསྡུའི་རྒྱུགས་དང་དམའ་འབྲིང་སློབ་ཐོན་སློབ་མའི་སྦྱོང་ཚན་རྒྱུགས་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་ཁ་པར་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་ཤིང་།“རྒྱུགས་གཉིས”ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་དོན་ཆེད་མངགས་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པ་རེད།
འཛམ་ཐང་རྫོང་གིས་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱ་འགུལ་རབ་དང་རིམ་པ་སྤེལ་ནས་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་འཁོར100ལོན་པར་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་བ་རེད།
རྔ་པ་ཁུལ་ཚན་རྩལ་ཅུའུ་ཡིས་ཞིང་ལས་དང་འབྲོག་ལས། ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་ལས་སྣོན། ཆ་འཕྲིན་ལག་རྩལ། ཀྲུང་ལུགས་གསོ་རིག་སྨན་རྫས་སོགས་ལས་རིགས་ཀྱི་ཆེད་མཁས་པ་རྩ་འཛུགས་བྱས་ཏེ། 2017ལོའི་ཚུན་གྱི་ཁུལ་རིམ་པའི་ཚན་རྩལ་འཆར་འགོད་རྣམ་གྲངས་ལ་ཞིབ་བཤེར་རྩིས་ལེན་བྱེད་པའི་ལས་དོན་སྤེལ།
མཛོད་དགེ་ཁྲིམས་འཛིན་ཅུའུ་ཡིས་ཁྲིམས་ལུགས་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་དོན་མི་སྣ་རྩ་འཛུགས་བྱས་ཏེ་ཐག་རིང་གི་འབྲོག་སར་སོང་ནས“ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་སྐྱེལ་བ་བདུན”གྱི་སྤུས་ཚད་མཐོར་འདེགས་འགུལ་སྐྱོད་བྱ་འགུལ་སྤེལ།
ཉེ་ལམ་མཛོད་དགེ་བརླན་ས་རུ་འཚོ་སྡོད་བྱེད་བཞིན་པའི་དུས་བྱའི་ཁྱུ་ཚོགས་རྒྱུད་སྤེལ་བའི་དུས་ལ་སླེབས་པ་དང་། ཁྲུང་ཁྲུང་སྐེ་ནག་དང་ཆུ་བྱ་སྐྱ་བོ། རུས་དཀར་བྱ་དེ། ངང་སེར། ཁུག་རྟ་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རིམ་པ་དང་པོའི་གཙོ་གནད་སྲུང་སྐྱོང་སྲོག་ཆགས་དང་། རྩ་ཆེ་ཞིང་སྟོང་ཉེན་ཡོད་བའི་
མིག་སྔའི་བར་ཁུལ་ཡོངས་སུ་གཏེར་རིའི་ཁེ་ལས་དབང་ཆ་སྤྲོད་པའི་ཁེ་ཕན་བསྡུ་སྒྲིལ་བྱས་པ་སྒོར་ཁྲི25743.2ལ་སླེབས་པ་དང་། དེ་དུས་མཚུངས་ལས11.62%འཕར་ཞིང་། གཏེར་རིའི་ཁེ་ལས་དབང་ཆ་སྤྲོད་པའི་ཁེ་ཕན་བསྡུ་སྒྲིལ་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཟིན་ཐོ་གསར་བ་བསྐྲུན།
དཀར་མཛེས་ཁུལ་དཀར་མཛེས་རྫོང་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱི་ལས་བསྡུའི་བྱ་འགུལ་གྱི་འདོད་མོས་ལས་ཞུགས་མི་གྲངས597ལ་སླེབས།
ཟླ5བའི་ཁྲོན་ནུབ་མཐོ་སྒང་དུ་དཔྱིད་མཇུག་སླེབས་པ་དང་བསྟུན་ལོ་རེའི་དབྱར་རྩྭ་དགུན་འབུའི་དུས་ཚིགས་ཀྱང་སླེབས་པ་དང་།
རྔ་བ་ཁུལ་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་ལིའུ་ཕིང་གིས་གཙོ་འགན་བཞེས་ཏེ་འབར་ཁམས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཁུལ་ཨུའི་ཆེད་དོན་ཚོགས་འདུ་འཚོགས།
རྔ་བ་ཁུལ་གྱི་རྫོང（གྲོང་ཁྱེར）སོ་སོས་དོན་དངོས་ལ་གཞི་ཚུགས་པ་དང་། དོན་འཁྱོལ་ལ་དམ་པོར་དམིགས་ནས་ཏང་གི་ལོ་རྒྱུས་སློབ་སྦྱོང་སློབ་གསོ་ཏན་ཏིག་ངང་སྤེལ་བཞིན་ཡོད།
ད་ལོ་ནས་བཟུང་དབུལ་ཐར་གྱི་རྨང་གཞི་སྔར་བས་སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་བ་དང་ཕན་འབྲས་སྔར་བས་རྒྱུན་མཐུད་ཆེད། དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱིས་དབུལ་པོ་བསྐྱར་ལོག་གི་འགུལ་རྣམ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ལམ་སྲོལ་དང་།
ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་མཛོད་དགེ་རྫོང་གིས་གཏིང་ཟབ་པའི་སྒོ་ནས་ཕྱུགས་ཇེ་ཉུང་དུ་གཏོང་བ་དང་རྩྭ་འདེབས་པ། ཨ་བྲ་འགོག་པ། བྱེ་བཅོས། ཆུ་སྲུང་བཅས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ལྔ་སྤེལ་ཏེ། རྒྱུན་མཐུད་ཀྱིས་བྱེ་འགོག་བྱེ་བཅོས་དང་འདམ་ར་སླར་གསོ་སོགས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་མཛད་པ་རེད།