ཉེ་ཆར། གསར་འགོད་པར་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་ཆ་འཕྲིན་ཅན་འཁོར་རྒྱུག་བཀོད་གཏོང་ལས་དོན་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། ལོ་སྟོད་རིང་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ཆ་འཕྲིན་ཁོངས་གཏོགས་དང་རྒྱ་ཆེའི་ཁེ་ལས་ཀྱིས་དཔལ་འབྱོར་ཆག་པའི་གནོན་ཤུགས་ལ་ཁ་གཏད་
“ཐོག་མའི་བསམ་འདུན་མ་བརྗེད་པར་འགན་འཁྲི་བློ་ལ་བརྟན་པོར་འཆང་བའི”བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་སློབ་གསོ་སྤེལ་ཚུན། རང་ལྗོངས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་ཁག་དང་ཚན་པ་ཁག་གིས་གཞི་རིམ་དང་མང་ཚོགས་ཚོས་ཚུར་སྣང་ལན་ཆ་དྲག་པོ་བྱེད་པའི་མངོན་གསལ་དོད་པའི་གནད་དོན་ལ་དམ་པོར་དམིགས་ནས། གྲི་དངོ་ནང་གཏད་དང་ཏན་ཏ
དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་དམག་འཐབ་ལ་རྒྱལ་ཁ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ལེན་པའི་དུང་སྒྲ་བསྒྲགས་ཚུན། ཉིང་ཁྲི་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཛུབ་ཁྲིད་དུ་བྱས་ནས་དབུལ་སྒྲོལ་གྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་ཨང་
ཟླ8ཚེས15ཉིན་2019ལོའི་ཀྲུང་གོའི་པེ་ཅིང་གི་འཛམ་གླིང་ལྡུམ་རའི་སྒྱུ་རྩལ་འགྲེམས་ཚོགས་ཀྱི“བོད་ལྗོངས་ཉིན་མོའི”བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ཡོད། ཞབས་བྲོ《གནམ་མཚོའི་ཞབས་བྲོ》དང་སྐྱེས་པའི་རྐྱང་གཞས《རྨི་ལམ་ནང་དུ་རྩྭ་ཐང་འཁོར》 བུད་མེད་ཀྱི་རྐྱང་གཞས《ལྷ་སར་སྨོན་འདུན་ཞུ》བཅས་འཁྲབ་སྟོན་བྱས་ཏ
ཟླ8པའི་ཚེས20ཉིན། ཀྲུང་དབྱང་རླུང་འཕྲིན་བརྙན་འཕྲིན་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི“གཅིག་སེམས་གཅིག་སྦྲེལ”སྒྱུ་རྩལ་ཚོགས་པས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཚམས་འདྲིའི་འཁྲབ་སྟོན་བྱས་པ་སྟེ། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ཆུ་ཤུལ་རྫོང་ཚལ་སྣ་ཤང་དུས་བཞིའི་བཀྲ་ཤིས་གྲོང་ཚོ་ནི་ཚོགས་ར་གཙོ་བ
2019ལོའི་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཐེབས་རྩའི་ལོ་འཁོར་ལས་གཞི་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཤིང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ལས་གཞི51ལ་ཆོག་མཆན་ཐོབ།
ཟླ་བརྒྱད་པའི་ཚེས་ཉི་ཤུ་ཉིན། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན། རྩ་འཛུགས་པུའུ་ཡི་པུའུ་ཀྲང་ཝང་ཡུས་ཡན་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཡིག་ཚགས་ཁང་དང་ཞིང་ཆེན་སྤྱི་བདེ་ཐིན། མཚོ་སྔོན་རྒྱང་སྒྲོག་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་བཅས་སུ་སོང་ནས། སྐོར་དང་པོའི་ཐོག་མའི་བསམ་འདུན་མི་བརྗེད་པར་འགན་འ
ཟླ་བརྒྱད་པའི་ཚེས་ཉི་ཤུ་ཉིན། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཆེན་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་དམངས་ཆེན་ལྟ་ཞིབ་བྱ་བའི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་བསྡུས། ཚོགས་ཐོག་ནས་ཞིང་ཆེན་དམངས་ཆེན་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རིན་གཞོན་པ་ཀྲང་ཀོང་རུང་གིས་གཏམ་བཤད། ཀ
ཟླ་བརྒྱད་པའི་ཚེས་ཉེར་གཅིག་ཉིན། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱིས་ས་གནས་དམངས་ཆེན་གྱིས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་བཙུགས་ནས་ལོ་འཁོར་བཞི་བཅུ་ལོན་པར་རྗེས་དྲན་ཞུ་བའི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་བསྡུས། ཚོགས་ཐོག་ནས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ས་གནས་དམངས་ཆེན་དང་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང
སྟོན་འགོ་ཚུགས་དུས་ནོ་མོ་ཧུང་ཞིང་ར་ཡིས་འཕང་འབྲས་འཐོག་པའི་དུས་བསུས་ཤིང་།
གསར་འགོད་པས་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་འཕྲལ་སྡོམ་དོ་དམ་ཐིང་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱས་པར་གཞིགས་ན། ཚེས20ཉིན་གྱི་ཆུ་ཚོད15པའི་བར། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་རྔ་པ་ཁུལ་དུ་དྲག་ཆར་གྱི་གནོད་འཚེ་ལས་ཝུན་ཁྲོན་རྫོང་དང་། ལི་རྫོང་། མའོ་རྫོང་། ཟུང་འཕན་རྫོང་། ཝོ་ལུང་དམིགས་བསལ་ཁུལ་བཅས་ཤང་གྲོང11གི་མི1.27
ཟླ8ཚེས19ཉིན། སི་ཁྲོན་བོད་རིགས་ས་ཁུལ་གྱི“སྒྲ་དབྱངས་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང”ཐོག་མ་སི་ཁྲོན་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ལི་ཐང་རྫོང་མཐོ་གྲོང་གྲོང་རྡལ་སྡེ་སྐྱིད་གྲོང་ཚོ་དང་པོར་དངོས་སུ་སྐྲུན་མཇུག་འགྲིལ་བ་རེད། རྒྱ་ཁྱོན་སྨི་ངོས་གྲུ180ཙམ་ཟིན་པའི“ཧི་མ་ལ་ཡའི་རོལ་དབྱ
དབྱར་གསེང་རྫོགས་གྲབས་ཡོད་པའི་མཚམས་སུ་མཛོད་དགེའི་མཚོ་ཁྲ་དང་རྨ་ཆུའི་ཁུག་པ་དང་པོའི་མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་དུ་དབྱར་གསེང་རིང་གི་ཡུལ་སྐོར་སྣེ་ལེན་བྱེད་མང་ཤོས་ཀྱི་དུས་སུ་སླེབས་པ་དང་། རྩྭ་ཐང་གི་མཛེས་ལྗོངས་ལ་ལྟ་བར་ཡོང་མཁན་རྒྱལ་ཡོངས་ས་གནས་ཁག་གི་ཡུལ་སྐོར་བ་རྒྱུན་མཐུད་ནས་མང་
སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གཞུང་དོན་ཐིང་གིས་ཉེ་ཆར《སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་ཆུ་གློག་བསྡུ་ཉར་གཙང་སེལ་ཐོན་ལས་དཔེ་སྟོན་ཁུལ་འཛུགས་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་ལག་བསྟར་ཇུས་གཞི》བཀྲམ་སྟེ་དཀར་མཛེས་དང་། ཤིང་ངལ། གཡག་རྔ། ལེ་ཧྲན། ལེང་ཧྲན། རྔ་པ་སོགས་གྲོང་ཁྱེར་དང་ཁུལ6ལ་ཆུ་གློག་བསྡུ་ཉར་གཙང་སེལ
ཉེ་ཆར། པེ་ཅིང་འཛམ་གླིང་སྐྱེད་ཚལ་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་སྟོན་ཚོགས་ལ“སི་ཁྲོན་གྱི་ཉིན་མོ”བསུས་ཡོད། “དོམ་ཁྲ་སི་ཁྲོན་དུ་འགྲུལ་བཞུད་བྱེད”དང་། “ཆུ་ཡི་ཡུལ་ཁམས” “སི་ཁྲོན་གྱི་གནའ་དེང”བཅས་མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་གཙོ་བོ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་སི་ཁྲོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡུན་རིང་ལྡན་པའི་མི་ཆོས་རིག་གན
ཉིན་བསྟུད་མའི་རིང་ལ། ཀན་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་བསང་ཆུ་རྫོང་གི་ཤང་གྲོང14ཡི་སྒྲིག་ཨུས་མི་སྣ་རྩ་འཛུགས་བྱས་ཏེ་རོང་འབྲོག་སྡེ་བར་ཟབ་ཞུགས་བྱས་ནས། ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་གྱི་དབུལ་སྐྱོར(དམངས་འཚོ)ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་ཆ་འཕྲིན་མ་ལག་གི་སྟེགས་བུ་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་འགྲེལ་བཤད་བྱ
ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་ཚོགས་ཚུན་ནས། ཀན་ལྷོ་ཁུལ་གྱི་རིམ་པ་སོ་སོའི་ཏང་སྲིད་ཀྱིས་སློབ་སྔོན་སློབ་གསོ་ལ་ཚད་མཐོའི་མཐོང་ཆེན་བྱས་ཏེ། སློབ་སྔོན་སློབ་གསོ་གྲོང་ཁྱེར་ནས་གྲོང་གསེབ་ཏུ་མཆེད་དེ། རྩ་བའི་ཆ་ནས་རྫོང་དང་ཤང་དང་གྲོང་ཚོ་བཅས་རིམ་པ་གསུམ་གྱི་སློབ་སྔོན་སློབ་གསོའ
ཉེ་ཆར། སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཀན་ལྷོ་ཤམ་བྷ་ལའི་རྨ་ཆུའི་གེ་སར་རྟ་རྒྱུག་དུས་སྟོན་དེ་རྨ་ཆུ་རྫོང་གེ་སར་རྟ་རྒྱུག་ལྟེ་གནས་སུ་འགོ་ཚུགས་ཤིང་། ཀན་སུའུ་དང་མཚོ་སྔོན། སི་ཁྲོན། བོད་ལྗོངས། ཡུན་ནན་སོགས་ཞིང་ཆེན(རང་སྐྱོང་ལྗོངས)བཅུའི་འགྲན་ཞུགས་རུ་ཁག52ཀྱི་འགྲན་རྟ906ཡི
ཉེ་ཆར། ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པའམ་ཧྲིན་ཀྲང་ཐང་རེན་ཅན་གྱིས་འབྲུག་ཆུ་རྫོང་ཏུང་ཧྲན་གྲོང་རྡལ་ཞེ་ཅ་སྡེ་བའི་ཡ་ཧུ་ཁའི་རི་ཉིལ་བའི་འཕྲལ་བསྟུན་ཐག་གཅོད་བྱ་བར་ཡུལ་དངོས་ཞིབ་བཤེར་བྱས། ཁོང་གིས་མ་མཐའི་བསམ་གཞིགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ནས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་རི་ཉིལ་
ཟླ་བརྒྱད་པའི་ཚེས་བཅོ་བརྒྱད་ཉིན། མཚར་སྡུག་གི་ལོ་ངོ་བདུན་ཅུ། འབད་འཐབ་ཀྱི་དུས་རབས་གསར་བ་ཞེས་པའི་གསར་འགོད་པ་ཡང་བསྐྱར་རྒྱང་སྐྱོད་ལམ་དུ་སྐྱོད་པ་བརྗོད་གཞི་ཡིན་པའི་བཅར་འདྲིའི་བྱ་འགུལ་གྱི་སྤྱི་བསྡོམས་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཀན་སུའུ་ཧོས་ཉིན་ནས་ཚོགས། ཚོགས་ཐོག་ཏུ་སྤྱི་ཁྱབ
ཟླ8པའི་ཚེས17ཉིན་ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་བདེ་ཆེན་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་སེམས་ཀྱི་ཉི་ཟླ་གྲོང་ཁྱེར་རྒྱལ་ཐང་གྲོང་རྡལ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་སྐྱིད་བདེ་གྲོང་ཚོའི་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་གཉིས་མཉམ་འབྲེལ་བྱས་ནས་སྐབས་དང་པོའི་ཀྲུང་གོའི་སེམས་ཀྱི་ཉི་ཟླའི་རྒྱལ་བདེ་བེ་ཤ་ཤ་མོ་དུས་ཆེན་སྤེལ་འ
ཟླ8ཚེས19ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོར། རང་རྒྱལ་གྱིས་བཟོས་པའི་རླུང་འབུད་འགྲུལ་སྐྱེལ་གནམ་གྲུ་ཆུང་གྲསARJ21གིས་ཁུན་མིང་ནས་ལི་ཅང་དང་། ཤིས་ཧྲོང་པན་ནཱ་བརྒྱུད་ཁུན་མིང་དུ་ལོག་པའི་ལམ་ཐིག་ཏུ་འཕུར་སྐྱོད་བདེ་བླག་བྱུང་བ་དེ་ཐོག་ནས་གནམ་གྲུARJ21ལྷོ་ནུབ་ས་ཁུལ་གྱི་ལམ་ཐིག་ཏུ་ཚོད་ལྟའི་འཕུ
ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་ལྟར་ན། དགའ་ལྡན་སུམ་རྩེན་གླིང་གིས2019ལོའི་ལོ་སྟོད་ལ་ཡུལ་སྐོར་པ་མི་ཐེངས་ཁྲི21.75ལྷག་སྣེ་ལེན་བྱས་པ་དང་། ཟླ7པ་ནས་བཟུང་སྟེ་སུམ་རྩེན་གླིང་གིས་ཉིན་རེར་སྣེ་ལེན་བྱེད་པའི་ཡུལ་སྐོར་པ་མི2000ལས་བརྒལ་ཞིང་། ཟླ7པར་ཡུལ་སྐོར་པ་མི་ཐེངས་ཁྲི7.57ལྷག་ཙམ་སྣེ་ལེན
ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་ནི་ཀྲུང་གོའི་ལྷོ་ནུབ་མཐའ་མཚམས་སུ་ཆགས་པ་དང་། རི་ཁུལ་ས་མཐོའི་ས་དབྱིབས་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ། ས་བབ་མཐོ་དམའི་ཧེ་བག་ཆེ་བ། དུས་མཚམས་གཅིག་གི་གནམ་གཤིས་ཁྱད་པར་ཆེ་བ་བཅས་ཀྲུང་གོའི་སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཤོས་ཀྱི་ས་ཁུལ་གྲས་ཤིག་རེད། ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེ
2018ལོར་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་བསྡོམས་འབོར1952ལོ་ལས་ལྡབ205འཕར་བ་དང་། དབུལ་པོ་འགྱུར་ཚད2012ལོའི་ལོ་མཇུག་གི21.7%ནས5.39%བར་ཆག་པ། ནགས་ཚལ་ཁྱབ་ཚད2012ལོའི50.03%ནས60.3%བར་འཕར་བ་སོགས་ལོ70ཡི་རིང་དང་ལྷག་པར་དུ་ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན། ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་ག