རྒྱ་གར་དབུས་ཁུལ་དུ་ཚེས་ལྔ་ཉིན་སྤྱི་སྤྱོད་རླངས་འཁོར་ཞིག་དང་དངོས་སྐྱེལ་རླངས་འཁོར་ཞིག་ཐོ་བརྒྱབ་པའི་དོན་རྐྱེན་བྱུང་སྟེ། ཉུང་མཐར་ཡང་མི་བཅུ་རྐྱེན་ལམ་དུ་ཤོར་བ་དང་། མི་སུམ་ཅུར་རྨས་ཕོག་ཟེར།
ཡེ་མིན་བདེ་འཇགས་དམག་དཔུང་གིས་ཚེས་ལྔ་ཉིན་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཨ་པུའུ་དབྱང་ཞིང་ཆེན་ནས་རྟེན་གཞི་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་ཁོངས་མི་ལྔ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཟེར།
ཁུ་པཱ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཏིས་ཡཱ་སི་ཁཱ་ནེ་ཨར་གྱིས་ཚེས་བཞིའི་ཉིན་བསྟན་དོན། ཨ་མེ་རི་ཁས་ཝེ་ནེ་ཙུའེ་ལཱ་ནས་ཁུ་པཱ་རུ་རྡོ་སྣུམ་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱེད་པའི་གྲུ་གཟིངས་དྲུག་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱས་པ་ནི་འདྲ་མཉམ་མིན་ཞིང་གུས་མེད་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་རེད་ཟེར།
དབྱི་སི་རལ་དམག་དཔུང་གིས་ཚེས་ལྔ་ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར་ཅོར་ཏན་གཙང་བོའི་ནུབ་འགྲམ་གྱི་ཕཱ་ལེ་སི་ཐན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་དང་ཡེ་ལུའུ་སཱ་ལེམ་ཤར་མ་ནས་དམག་དོན་འགུལ་སྐྱོད་སྤེལ་ནས། ཕཱ་ལེ་སི་ཐན་གྱི་མི་བཅོ་ལྔ་འཛིན་བཟུང་བྱས།
ཨུ་རུ་སིའི་ཙུང་ཐུང་ཕུའུ་ཅིན་གྱིས་ཚེས་ལྔ་ཉིན་བསྟན་དོན། ད་ལོའི་ལོ་མཇུག་གི་སྔོན་དུ་འཐབ་ཇུས་མཚོན་ཆ་མེད་པར་གཏོང་བའི་སྤྱི་ཆིངས་གསར་བའི་ནུས་ལྡན་ཡུན་ཚད་ཇེ་རིང་དུ་གཏོང་དགོས་པའི་རེ་བ་བཏོན།
ཁྲའོ་ཞན་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཡི་བློན་ཆེན་གཞོན་པ་དང་པོ་ཚོས་ཧྲན་ཅི་ཡིས་ཚེས་ལྔ་ཉིན་བསྟན་དོན། ཁྲའོ་ཞན་གྱིས་ཨ་མེ་རི་ཁའི་ཙུང་ཐུང་ཐི་ལིང་ཕུའུ་ཡིས་ཁྲའོ་ཞན་ལ་དྲག་ཤུགས་སྤྱོད་པའི་གཏམ་བཤད་སྤེལ་བ་དང་ཁྲའོ་ཞན་གྱི་ཆེས་མཐོའི་མགོ་ཁྲིད་པར་ཚུལ་མཐུན་མིན་པའི་དཔེ་འཇོག་བྱས་པར་མ་དག
ཐུར་ཁེའི་ཙུང་ཐུང་ཨེ་ཨར་ཏའོ་ཨན་གྱིས་ཚེས་ལྔ་ཉིན་བཤད་རྒྱུར། ཐུར་ཁེ་དང་དབྱིན་ཇི། ཧྥ་རན་སི། འཇར་མན་བཅས་ཀྱིས་སང་ལོའི་ཟླ་གཉིས་པར་ཐུར་ཁེའི་དབྱི་སི་ཐན་པོར་གྲོང་ཁྱེར་ནས་སི་རི་ཡཱའི་གནད་དོན་ཐད་ནས་ཕྱོགས་བཞིའི་མཐོ་རིམ་གྲོས་ཚོགས་སྤེལ་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར།
ཨུ་རུ་སིའི་སྲིད་གཞུང་གིས་ཚེས་བཞི་ཉིན་ཨུ་རུ་སིའི་ཕྱོགས་ཀི་ལུའུ་ཅི་ཡཱའི་སྐྱེས་པ་ཞིག་འཇར་མན་ནས་ལྐོག་གསོད་ཐེབས་པའི་དོན་རྐྱེན་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཁས་ལེན་མ་བྱས་པ་དང་། འཇར་མན་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཨུ་རུ་སི་དོན་དེར་ཞུགས་ཡོད་པར་དོགས་པ་ཟས་ནས་ཨུ་རུ་སིའི་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་ལས་བྱེད་མི་སྣ
འཇར་པན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་ཚེས་བཞིའི་ཉིན་འཇར་པན་དང་ཨ་མེ་རི་ཁའི་ཉོི་ཚོང་གྲོས་ཆོད་ལ་གྲོས་མཐུན་བཀོད་པ་དང་། བྱ་སྤྱོད་དེ་ལས་འཇར་པན་གྱིས་འཇར་པན་དང་ཨ་མེ་རི་ཁའི་ཉོ་ཚོང་གྲོས་མཐུན་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་ནང་གི་འགྲོ་ལུགས་ཡོངས་འགྲུབ་བྱས་པ་མཚོན་ཡོད། གྲོས་མཐུན་དེ་སང་ལོའི་ཟླ་དང་པོ
ཨུ་རུ་སིའི་ཙུང་ཐུང་ཕུའུ་ཅིན་གྱིས་ཚེས་བཞིའི་ཉིན་སོ་ཆི་ནས་འཚམས་འདྲིར་ཡོང་བའི་སེར་ཝེ་ཡཱའི་ཙུང་ཐུང་ཝུའུ་ཆི་ཆི་དང་མཉམ་དུ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མཉམ་ལས་དང་པཱ་ཨར་ཀན་གྱི་གནས་བབ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་གྲོས་མོལ་བྱས།
ཨ་ཧྥུའུ་ཧན་སྲིད་གཞུང་གི་དཔོན་རིགས་ཀྱིས་ཚེས་བཞིའི་ཉིན་བཤད་རྒྱུར། རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒུད་སྐྱོབ་ལས་ཁུངས་སུ་གཏོགས་པའི་རླངས་འཁོར་ཞིག་ལ་ཉིན་དེར་ཨ་ཧྥུའུ་ཧན་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ནན་ཀི་ཧཱ་ཨར་ཞིང་ཆེན་གྱི་ལྟེ་གནས་གྲོང་ཁྱེར་ཅཱ་ལཱ་ལཱ་པཱ་ཏི་ནས་འཇབ་རྒོལ་ཐེབས་ཏེ། མི་ལྔ་རྐྱེན་ལམ་དུ་ཤོར
ཁྲའོ་ཞན་མི་དམངས་དམག་དཔུང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་ཇུས་འདོན་དཔོན་པོ་ཕེའོ་ཀྲིན་ཐེན་གྱིས་ཚེས་བཞིའི་ཉིན་བཤད་རྒྱུར། ཁོ་རང་ཨ་མེ་རི་ཁའི་ཙུང་ཐུང་ཐི་ལིང་ཕུའུ་ཡིས་ཚེས་གསུམ་ཉིན་སྤེལ་བའི་ཁྲའོ་ཞན་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ་བརྗོད་དེར་ཡིད་ཆད་ཡོད་པ་དང་། ཁྲའོ་ཞན་གྱིས་འབྱུང་སྲིད་པའི་བདེ་འཇགས་འཇ
ཨུ་རུ་སིའི་ཙུང་ཐུང་ཕུའུ་ཅིན་གྱིས་ཚེས་བཞིའི་ཉིན་བསྟན་དོན། ཨུ་རུ་སི་ཡིས་ནམ་རྒྱུན་བར་སྣང་དམག་དོན་ཅན་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ཨ་མེ་རི་ཁས་བར་སྣང་དེ་འཐབ་རའི་ཚུལ་དུ་བཟུང་ཡོད་པས། ཨུ་རུ་སིའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་འཁོར་སྐར་སྐར་ཁྱིམ་དང་མེ་ཤུགས་འཕུར་མདའི་མཁའ་སྐྱ
ཚེས་3ཉིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ལག་བསྟར་ཨུ་ལྷན་གྱིས་སུའེ་ཙེར་གྱི་ལུའོ་སང་དུ་གཏན་འབེབས་བྱས་པར་གཞིགས་ན། ཐོ་ཁེའོ་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ནས་བཟུང་དབྱར་དུས་དང་དགུན་དུས་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཞུགས་འཐུས་མའི་ཚོགས་ཞུགས་གོ་རིམ་ལེགས་སྒྲིག་བྱ་རྒྱུ་
ཚེས་4ཉིན་མ་ལེ་ཞི་ཡའི་སྲིད་གཞུང་གིས་སའེ་པོ་ཅ་ཡ་རུ་2020ལོའི་ཨེ་ཤེ་ཡ་དང་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེ་མོ་ཁུལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་ཉོི་འཚོང་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་འགོ་ཚུགས་མཛད་སྒོ་གཙོ་གཉེར་བྱས་པ་རེད།
ཨ་རིའི་ས་གནས་ཚེས3ཉིན། ཨ་རིའི་གྲོས་ཁང་འོག་མའི་གསང་འཕྲིན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་ཨ་རིའི་ཙུང་ཐུང་གི་ནག་ཉེས་ཐེར་འདོན་གྱི་སྙན་ཞུ་ལ་གྲོས་འཆམ་བྱུང་བ་རེད། འབྲེལ་ཡོད་གོ་རིམ་གཞིར་བཟུང་སྙན་ཞུ་དེ་རྗེས་གྲོས་ཁང་འོག་མའི་ཁྲིམས་འཛིན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་ལ་རྩིས་སྤྲད་པ་རེད། དེ་ཉིན་ཨ་རིའ
དབྱི་ལིང་གི་ཙུང་ཐུང་ལུའུ་ཧཱ་ནེ་ཡིས་ཚེས་གསུམ་ཉིན་བསྟན་དོན། དབྱི་ལིང་གིས་སོ་ཏི་ཨ་རབ་བར་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་འབྲེལ་བ་མངོན་འགྱུར་བྱེད་པར་གྲ་སྒྲིག་བྱས་ཡོད་ཟེར།
ཨུ་རུ་སིའི་ཕྱི་འབྲེལ་བློན་ཆེན་ལཱ་ཧྥུའུ་ལོ་ཧྥུའུ་ཡིས་ཚེས་གསུམ་ཉིན་ཨ་སེ་པེད་ཅང་གི་རྒྱལ་ས་པཱ་ཁུའུ་ནས་བསྟན་དོན། ཨུ་རུ་སི་ཡིས་མུ་མཐུད་དུ་བར་འདུམ་བྱས་ཏེ་ནཱ་ཀི་ཨར་ནོའུ་དང་ཁཱ་ལཱ་པཱ་ཧིའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་པར་བརྩོན་ལེན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར།
དབྱི་རག་གི་མཉམ་འབྲེལ་འགུལ་སྐྱོད་བཀོད་འདོམ་པུའུ་ཡིས་ཚེས་གསུམ་ཉིན་གསལ་སྒྲོག་སྤེལ་ཏེ། དབྱི་རག་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཨ་སཱ་ཏི་མཁའ་དམག་རྟེན་གཞིར་ཉིན་དེར་མེ་ཤུགས་འཕུར་མདའི་འཇབ་རྒོལ་ཐེབས་ཟེར།
འཇར་མན་གྱི་ཙུང་ལི་མའོ་ཁི་ཨར་གྱིས་ཚེས་དྲུག་ཉིན་ཨོ་སི་ཝེ་ཞིན་གཅིག་བསྡུས་བཙོན་རའི་གནས་ཤུལ་དུ་འཚམས་འདྲི་བྱ་རྒྱུ་རེད། དེ་ནི་ཁོ་མོས་འཇར་མན་གྱི་ཙུང་ལིའི་འགན་ཁུར་ནས་ལོ་ངོ་བཅུ་བཞི་འགོར་བའི་རིང་ལ་ཐོག་དང་པོར་གཅིག་བསྡུས་བཙོན་རའི་གནས་ཤུལ་དེར་འཚམས་འདྲི་བྱས་པ་ཡིན་ལ། དེ་
ཡེ་མིན་སྲིད་གཞུང་དམག་དཔུང་གིས་ཚེས་གཉིས་ཉིན་གསལ་སྒྲོག་སྤེལ་ཏེ། ན་ནིང་ལོ་མཇུག་ཏུ་ཡེ་མིན་སྲིད་གཞུང་དང་ཧུའུ་སེ་དྲག་ཆས་པས་སུའེ་ཏེན་གྱི་རྒྱལ་ས་སི་ཏི་ཀི་ཨར་མའོ་ནས་འཁྲུག་རྩོད་མཚམས་འཇོག་པའི་གྲོས་མཐུན་བཀོད་པའི་ཚུན་ལ། ཧུའུ་སེ་དྲག་ཆས་པས་གྲོས་མཐུན་ལ་འགལ་བའི་སྤྱོད་ཐེངས
དབྱི་ལིང་ཁྲིམས་འཛིན་སྡེ་ཁག་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་དབྱེ་སི་མེ་ལེ་ཡིས་ཚེས་གསུམ་ཉིན་ཏི་ཧེ་ལན་ནས་ཁྱབ་སྒྲོག་བྱས་དོན། དབྱི་ལིང་གི་བདེ་འཇགས་སྡེ་ཁག་གིས་ཟླ་སྔོན་མའི་ཟིང་འཁྲུག་སློབ་བའི་བྱ་འགུལ་ལ་ཞུགས་པའི་དོགས་ཡོད་མི་སྣ་སུམ་བརྒྱ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་ཟེར།
དབྱི་སི་རལ་གྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ཞིབ་དཔྱོད་དཔོན་མན་ཕུའུ་ལི་ཐེས་ཚེས་2ཉིན་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་ཀྱི་དོགས་གཞི་ཡོད་པའི་ཙུང་ལི་ནེ་ཐ་ཅི་ཧུའུ་ཡི་ཁྲིམས་སྦྱོར་ཞུ་ཡིག་དངོས་སུ་ཕུལ་བ་རེད།
ཚེས་3ཉིན་གྱི་ཐོ་རེངས་སུ་2019ལོའི་གྱིན་ཁྱོའུ་བྱ་དགའ་སྤྲོད་པའི་མཛད་སྒོ་ཧྥ་རན་སེའི་ཕ་རི་སིར་གཉེར་བ་དང་ཨ་ཀེན་ཐིན་གྱི་སྤོ་ལོ་རྒྱག་མཁནན་མའེ་ཤིས་ལ་གྱིན་ཁྱོའུ་བྱ་དགའ་ཐོབ་པ་རེད།
ཚེས་3ཉིན་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ཁབ་མཁའ་འགྲུལ་དང་འཇིག་རྟེན་འཕུར་སྐྱོད་ཅུས(NASA)ཀྱིས་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་ནས་རྒྱ་གར་གྱི“ཟླ་བའི་གྲུ་གཟིངས་ཨང་2པ”འཚོལ་ཞིབ་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་ཐང་འབབ་ཡོ་བྱད“ཝེ་ཁེ་ལ་མོ”རྟགས་ཅན་སར་ལྷུངས་ནས་བརླག་པའི་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད།