ཧྥུ་ཧྲི་ཁང་ཚན་རྩལ་ཚོགས་ཁག་ནི་ཐའེ་ཝན་གྱིས་མ་རྩ་བཏང་བའི་ཁེ་ལས་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ཏེ། ཀྲུང་གོའི་སྐམ་ས་ཆེན་མོར་ཚན་རྩལ་བཟོ་ལས་གླིང་ཁུལ30ལྷག་བཙུགས་པ་དང་། ད་ལྟ་ལས་བཟོ་པ་ཁྲི120ལྷག་དང་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་རྩེར་སོན་ཚོང་འགྲུལ་ཚོགས་པ་ཡོད། དེ་འདྲའི་སྟོབས་འབྱོར་ལྡན་པའི་ཧྥུ་ཧྲི་
མཚོ་མོ་སྐྱེས་ནས་ལོ་གཅིག་ཕྱིན་པའི་སྐྱེས་སྐར་ཉིན་མོར། ཨ་མས་རང་གི་ཤ་ལས་མཆེད་པའི་བུ་མོའི་སྐྱེས་སྐར་ནམ་ཡིན་ཆ་མ་འཚལ། སྨན་ཁང་གི་སྐྱེས་སྐར་དཔང་ཡིག་ཏུ་ཟླ6ཚེས5ཉིན་ཡིན་པ་དང་། ཁྱིམ་ཐོའི་ངོས་སུ་ཟླ6ཚེས4ཉིན་ཡིན། དེ་ལྟར་མཚོ་མོའི་སྐྱེས་སྐར་གསལ་པོ་མ་ཤེས་ཚེ་གང་ཞིག་
ལྕགས་བྱམས་དང་བན་དེ་གཉིས་ཀྱིས་བྱ་བ་ཙག་ཙིག་ཅིག་བརྩན་དེ་རྩོད་གླིང་བྱུང་བས་ལྕགས་བྱམས་ཀྱིས་བན་དེ་ལག་གཅར་རྡུང་དྲག་པོ་བྱས་ནས་སྨན་ཁང་དུ་བསྐྱལ། བན་དེ་ཡིས་སྨན་ཁང་དུ་སྨན་བཅོས་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ། གྲོགས་པོ་གཉེན་ཉེ་གང་མང་ཞིག་ལ་བརྡ་བཏང་ནས་རང་ཉིད་ལ་འཚམས་འདྲི་བྱ་རུ་ཡོང་དུ་བ
རྣམ་རྒྱལ་གྱིས་ཚོང་ར་ཞིག་ཏུ་དྲོད་བཟོ་འཕྲུལ་ཆས་ཤིག་ཉོས་ཏེ་ཁྱིམ་དུ་ཁྱེར་ཡོང་ནས་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ། རྒྱུ་སྤུས་ལ་གནད་དོན་བྱུང་སྟེ་དྲོད་བཟོ་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་གློག་སྒོ་འབྱེད་སའི་བར་ནས་གློ་བུར་དུ་མེ་ལངས་ཏེ་ཁྱིམ་གྱི་ཅ་ལག་དག་མེ་སྐྱོན་ཆེན་པོར་ཤོར། སྟབས་ལེགས་པ་ཞི
ཉིན་འགའི་སྔོན་དུ། བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་རང་ཁྱིམ་དུ་རྐུན་མ་འཛུལ་བ་ཤེས་རྗེས་མགྱོགས་མྱུར་ངང་ཉེན་རྟོག་པར་གྱོད་དོན་སྙན་སེང་ཞུས། བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་སེམས་སུ་རྐུན་མ་དེ་ནི་རང་སྡེ་གཅིག་པའི་ཚེ་རིང་ཡིན་པར་དོགས་པ་སྐྱེས། རྗེས་སུ་ས་གནས་མངག་གཏོང་ཁང་གིས་ཚེ་རིང་ལ་འབོད་བརྡ་བཏང་ནས་བརྟག་དཔྱད
ང་བསྡད་ཡོད་སའི་གཞིས་ཁུལ་ཁང་བདག་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཁང་བདག་རྣམས་ཀྱི་བསམ་འཆར་བསྡུ་ལེན་མ་བྱས་པར་མ་ཟད། ཁང་བདག་ཚོགས་འདུའི་དབང་སྤྲོད་ཀྱང་མ་བརྒྱུད་པར་རང་འདོད་ཀྱིས་གཞིས་ཁུལ་ཀུང་སིར་གཞིས་ཁུལ་དོ་དམ་གྲོན་དངུལ་ཇེ་མཐོར་གཏོང་བའི་གྲོས་མཐུན་གན་རྒྱ་བཞག
ཚེ་རིང་ནི་ཁང་བརྩེགས་བསྐྲུན་སའི་ལས་ཀ་བ་དཀྱུས་མ་ཞིག་ཡིན། ཉིན་ཞིག་ད་སོ་མར་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་ཀྱིན་པའི་ཁང་པའི་ཀླད་ནས་ལྕགས་དབྱུག་ཐུང་ངུ་ཞིག་ལྷུང་སྟེ་སྟབས་མ་ལེགས་པར་ཚེ་རིང་གི་མགོ་ལ་ཕོག ཚེ་རིང་གིས་མགོར་གྱོན་ཡོད་པའི་ཉེན་འགོག་ཞྭ་མོའང་ཚལ་བར་བཏང་འདུག་ལ་མགོ་ནས་ཁྲག་དམར་
རྡོ་རྗེས་སྒྲོལ་མས་ཕར་ལས་གྲོགས་ཚེ་རིང་མཚོ་མོར་སྒོར་ཁྲི1བསྐྱིས་ཤིང་། ཚེ་རིང་མཚོ་མོས་རྡོ་རྗེ་སྒྲོལ་མར་ལོ་མགོར་སྒོར་ཁྲི1དེ་ཕྱིར་སྤྲོད་རྒྱུའི་ཁས་བླངས་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་ཚེ་རིང་མཚོ་མོ་ལས་གནས་སྤར་རྗེས་རྡོ་རྗེ་སྒྲོལ་མས་འབྲེལ་བ་ཐེངས་གཅིག་ཀྱང་བྱ་མ་ཐུབ། རྗེས་སུ་རྡོ་ར
ཟླ་འགའི་སྔོན་དུ། ངེད་ཚང་གི་ཁྱིམ་མཚེས་རྟ་མགྲིན་ཚང་གི་བུ་ཆེ་བར་གཉེན་སྟོན་གྱི་ཆོ་ག་བསྒྲུབས། ཉིན་དེའི་ཕྱི་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཡས་མས་སུ། རྟ་མགྲིན་གྱིས་ང་བཙལ་ཡོང་ནས་བཤད་རྒྱུར། དེ་རིང་ཁོས་ཆང་འཐུང་བ་མང་དྲགས་པས་ད་ལྟ་ཅུང་བཟི་འདུག ཁྱོད་ཀྱིས་ཆང་འཐུང་མེད་པས་ངེད་ཚང་གི་རླ
གྱོད་དཔེ།2002ལོའི་ཟླ5པ་ནས་བཟུང་། རྣོ་ལྕགས་སྤྱི་གཉེར་ཁང་ག་གེ་མོས་ལས་གཞི་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བས་གློག་ཁང་བཟོ་གྲྭས་གློག་གནོན(ཧྥོ་ཁྲི110)ཞིག་ལས་འགོ་ཚུགས། མཐོ་གནོན་གློག་སྐུད་དེ་འཐེན་པའི་ལམ་དུ་གྲོང་ཁྱེར་ག་གེ་མོའི་འཛུགས་སྐྲུན་དེ་ཞང་གི་ཁྱིམ་ཚང་སུམ་ཅུ་ལྷག་གི་ཁང་ཀླད་ནས་འཐེ
དྲི་བ། སྐུ་ཁམས་བཟང་། ང་ནི་སློབ་མ་ཞིག་ཡིན། རྒྱུ་རྐྱེན་ཁ་ཤས་ཀྱི་དབང་གིས་ང་དང་ངེད་འཛིན་གྲྭའི་སློབ་གྲོགས་སྐྱེས་པ་གཉིས་དང་མཉམ་དུ་ཕྱི་རོལ་དུ་ཁང་པ་ཆ་གཅིག་གླས་ཡོད། ང་ཚོས་ཁྱོན་བསྡོམས་ཟླ4ཡི་བོགས་དངུལ་སྒོར1200སྤྲད་པ་ཡིན། དེའི་ཁར་གཏའ་དངུལ་སྒོར200བསྣན་པར་མ་ཟད་གན་རྒྱ་ཡ
ཀྲུང་གོའི་གློག་རྡུལ་ཚོང་ལས་བྱ་ལྟར་འཕེལ་རྒྱས་སོང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་དྲ་ཐོག་ཉོ་ཚོང་ཡང་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་ཕྱིན། གློག་རྡུལ་ཚོང་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གནད་འགག་གཅིག་ནི་མྱུར་སྐྱེལ་ལས་རིགས་རེད། མྱུར་སྐྱེལ་ལས་རིགས་མགྱོགས་པོར་འཕེལ་རྒྱས་སོང་བ་བརྒྱུད། མྱུར་སྐྱེལ་ཁེ་ལས་ཀྱི་ལས་མི་དག
ང་ནི་སྡེ་བ་ག་གེ་མོ་ཞིག་གི་སྡེ་མི་ཕལ་བ་ཞིག་ཡིན། ང་ཚོའི་སྡེ་བའི་ཉེ་འཁོར་ན་རྡོ་སོལ་གཏེར་ཁུངས་འགའ་ཡོད། སྡེ་མི་སངས་ཆེ་གེ་མོས་ལོ་འགའི་སྔོན་དུ་སྡེ་བའི་ས་རྒོད་མུའུ380འགན་གཙང་ལེན་བྱས་ཏེ་སྡོང་བོ་བཙུགས་པ་རེད། འགན་ལེན་དུས་ཡུན་ནང་གཏེར་ཁུངས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་ཡིན་
ཀླུ་མོ་སྐྱིད་ཀྱིས་ཁ་པར་བཏང་ནས་འདྲི་རྒྱུར། ང་ལ་ཕུ་བོ་གཉིས་ཡོད། མ་རྒན་ཚེ་ལས་འདས་སྔ་བའི་དབང་གིས། ཕ་རྒན་གྱིས་ཡང་བསྐྱར་གཉེན་མ་བསྒྲིགས་པར་ཁོ་གཅིག་པོས་དཀའ་ཁག་ཆེན་པོས་ངེད་མིང་སྲིང་གསུམ་པོ་སྙོར་སྐྱོང་བྱས་ནས་ནར་སོན། ད་ལྟ་ཕ་རྒན་ལོ་ན་རྒས་ནས་ངལ་རྩོལ་ནུས་པ་མེད་མོད། འོན
དཔེ་མཚོན་གྱོད་གཞི།ཨ་མ་གཡུ་སྒྲོན་ནི་ལོ་ན75ལ་སོན་པའི་ཞིང་གྲོང་གི་བུད་མེད་དཀྱུས་མ་ཞིག་ཡིན། མོར་བུ་གསུམ་དང་བུ་མོ་གཉིས་ཡོད། བུ་ཆེ་བ་གཉིས་ཀྱིས་ས་ཆ་གཞན་དུ་བྱ་བ་སྒྲུབ་ཀྱིན་ཡོད། དེ་མིན་གཞན་གསུམ་པོས་ཞིང་གྲོང་དུ་འཚོ་བ་རོལ་བཞིན་ཡོད། མོའི་ཁྱོ་ག་ལོ་གཉིས་ཀྱི་སྔོན་ལ་ཚེ
རང་རྒྱལ་གྱི《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དམངས་དོན་ཞུ་གཏུག་བཅའ་ཁྲིམས》ཀྱི་དོན་ཚན230པའི་ཚན་པ2པའི་གཏན་ཁེལ་ལྟར་ན། “ལག་བསྟར་སྙན་ཞུ་འབུལ་མཁན་ལ་ཁ་བསླུས་དང་བཙན་སྐུལ་ཕོག་ནས་ལག་བསྟར་བྱ་ཡུལ་དང་འདུམ་བྱས་ནས་གྲོས་མཐུན་བཞག་པའམ་ཡང་ན་དོ་བདག་པས་བར་འདུམ་བྱུང་བའི་གྲོ
ཁང་བ་གླ་མཁན་གྱིས་ཁང་བ་གླ་སྐབས་མི་སྒེར་གྱི་རོགས་སྡེབ་བྱེད་ཐབས་བརྒྱུད་དེ་ཚོང་གཉེར་བྱ་འགུལ་སྤེལ་དགོས་པ་དང་། ཁང་བ་གླ་མཁན་ཁང་བ་གླ་ཡོད་པའི་སྐབས་སུ་ཚེ་ལས་འདས་ཚེ། རོགས་སྡེབ་མཁན་གཞན་པ་དང་དེས་ཁང་བ་བདག་ལ་སྔོན་དུ་བཞག་ཡོད་པའི་གན་རྒྱ་ལྟར་ཁང་བའི་གན་རྒྱ་གཞན་དགོས་པའི་རེ་བ
ཛམ་ལྷ་ཀུང་སིས་བཟོ་སྐྲུན་ཀུང་སི་ཞིག་ལ་རིན་གོང་སྒོར་ཁྲི25ཡིན་པའི་སྒྲིག་ཆས་ཤིག་བཙོངས་པ་དང་། ཀུང་སི་གཉིས་ཀས་བཞག་པའི་གན་རྒྱའི་ཁ་ཆད་དུ་དུས་བགོས་ལྟར་དངུལ་སྤྲོད་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་བྱས་ཤིང་། 2015ལོའི་ཟླ12པའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ་བཟོ་སྐྲུན་ཀུང་སི་དེ་གས་ཛམ་ལྷག་ཀུང་སིར་ཐེངས་གཉིས་པ
གྱོད་དོན་འདིའི་ནང་དུ། སྣེ་ལེན་ཁང་ནི་དཔྱངས་གློག་གི་འགན་འཁུར་མི་དང་དོ་དམ་བྱེད་མི་ཡིན་པས། སྣེ་ལེན་ཁང་གི་དཔྱངས་གློག་མར་ལྷུང་ནས་མི་ལ་གནོད་འཚེ་བཏང་བའི་མཇུག་འབྲས་འདི་ཁང་བ་མཛེས་བཟོ་བྱེད་མཁན་གྱིས་བསླངས་པར་བདེན་དཔང་བྱ་ཐུབ་ཚེ། གྱོད་དོན་འདིའི་དཔང་རྟགས་འདོན་པའི་འགན་འཁ
རིག་དངོས་རྩ་ཆེན་རྐུས་ཁྱེར་བྱས་པའི་ནག་ཉེས་ཚབས་ཆེན་རིགས《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དམངས་ཁྲིམས་སྤྱི་སྲོལ》གྱི་དོན་ཚན117པའི་ནང་དུ་གཏན་ཁེལ་བྱས་པ་ལྟར་ན། རྒྱལ་ཁབ་དང་ཐུན་མོང་གི་རྒྱུ་རྫས་སམ་མི་གཞན་པའི་རྒྱུ་རྫས་བཙན་བཟུང་བྱས་པ་རྣམས་ཕྱིར་བསློག་དགོས། རྐུས་ཁྱ
ཆེས་མཐོའི་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གི《མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གིས་གཉེན་འཐོར་གྱོད་དོན་ཞིབ་གཅོད་བྱེད་སྐབས་རྒྱུ་ནོར་བགོ་བཤའ་ཐད་ཀྱི་བསམ་འཆར་འགའི》དོན་ཚན7པའི་ནང་མི་སྒེར་གྱི་རྒྱུ་ནོར་རམ་ཡང་ན་བཟའ་ཟླ་ཐུན་མོང་གི་རྒྱུ་ནོར་གང་ཡིན་པ་ཐག་གཅོད་བྱ་མ་ཐུབ་ཚེ། བདག་དབང་ཁོ་ཡིན་ཟེར་མཁན་ཕྱོགས་
གྱོད་གཞི་འདིའི་རྩོད་གཞི་གཙོ་བོ་ནི་ཕན་ཚུན་བར་བཞག་པའི་གན་རྒྱ་དེ་ཞབས་ཞུ་སྐོར་གྱི་གན་རྒྱ་ཡིན་ནམ་ཡང་ན་ཉར་ཚགས་བྱ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གན་རྒྱ་ཡིན་པར་རག་ལས་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ། ཉར་ཚགས་བྱ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གན་རྒྱ་ཡིན་ཚེ། གན་རྒྱའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལྟར་ན། ཉར་ཚགས་བྱ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གན་ར
རང་རྒྱལ་གྱི《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དམངས་ཁྲིམས་སྤྱི་སྲོལ》གྱི་དོན་ཚན5པར། “སྤྱི་དམངས་དང་ཁྲིམས་མི་རྣམས་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་དམངས་དོན་ཁེ་དབང་ཅི་ཡོད་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་དང་། རྩ་འཛུགས་དང་སྐྱེ་བོ་སུས་ཀྱང་བཙན་གནོད་གཏང་མི་ཆོག”ཅེ་དང་། དོ
བཙུན་ཐར་ཚེ་རིང་ནི1999ལོའི་ཟླ12པའི་ཚེས3ཉིན། ཤར་ལུང་ཤང་གཡུ་ལུང་སྡེ་བ་རུ་སྐྱེས་ཤིང་། ད་ལྟ་རྫོང་མི་རིགས་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭའི་སློབ་མ་ཡིན། 2020ལོའི་ཟླ10པའི་ཚེས༡ཉིན། ཁོ་དང་སློབ་གྲོགས་གསུམ་རྒྱ་སྲང་དུ་སོང་སྟེ་དྲ་ཁང་ཞིག་ཏུ་གློག་ཀླད་རོལ་རྩེད་གཡེང་བའི་སྐབས་སུ་དྲ་ཁང་ག
རང་རྒྱལ་གྱི«གཉེན་སྒྲིག་བཅའ་ཁྲིམས»ཁྲོད་དུ་ཕ་མས་རང་གི་བུ་ཕྲུག་ལོ་ན18ལ་སོན་རག་བར་དུ་གསོ་སྐྱོང་དང་སློབ་གསོ་མྱང་དུ་འཇུག་དགོས་པ་དང་། ཕ་མ་གཉིས་རྒས་འཁོགས་སུ་གྱུར་ནས་ལས་ཀའི་ནུས་པ་ཤོར་ཚེ་བྱིས་པར་ཕ་མ་སྙོར་སྐྱོང་གི་འོས་འགན་ཡོད་པ་གཏན་ཁེལ་བྱས་ཡོད་ལ། ཡང་ཅིག་བཤད་ན། «ཀྲུང