ད་ལོའི་ཀྲུང་དབྱང་གི“ ཡིག་ཆ་ཨང་ཀི་དང་པོ” ལས་དེང་རབས་ཞིང་ལས་ལ་མཚན་ཉིད་དུ་ཐེ་བའི་གོ་དོན་གསར་པ་ཞིག་བསྣན་པ་སྟེ། དེང་རབས་ཀྱི་དངོས་པོའི་ཆ་རྐྱེན་སྤྱད་ནས་ཞིང་ལས་ལ་སྒྲིག་ཆས་འདོན་པ་དང་།
2001 ལོའི་ཟླ6 པའི་ཚེས27 བར་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་པེ་ཅིན་དུ་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་བཞི་བ་སྐོབ་ཚོགས་གནང་ནས། དུས་རབས་གསར་བའི་དུས་འགའི་བོད་ཀྱི་ལས་ཀའི་མཛུབ་ཁྲིད་བསམ་བློ་གཏན་འཁེལ་གནང་བ་སྟེ།
གཅིག ཤང་གྲོང་སྲིད་གཞུང་གི་འགན་ནུས་དངོས་གནས་བསྒྱུར་དགོས།བཅོས་བསྒྱུར་བྱས་པ་བརྒྱུད་ནས་ཤང་གྲོང་གིས་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་དང་།སྤྱི་ཚོགས་དོ་དམ་ལ་ཤུགས་སྣོན།སྤྱི་པའི་ཞབས་ཞུ་ལེགས་སྒྲུབ།གཞི་རིམ་གྱི་སྲིད་དབང་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཤུགས་སྣོན།རོང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་སྤྱི་
རྩ་འཛུགས་མགོ་ཁྲིད་ལ་ཤུགས་སྣོན་པ་དང་ལས་ཁུངས་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ།བཅོས་བསྒྱུར་ཚོད་ལྟའི་བྱ་བ་བདེ་བླག་ངང་སྤེལ་བར་འགན་སྲུང་བྱེད་དགོས་པ། རོང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་བསྒྱུར་ཚོད་ལྟ་དེ་རོང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར།སྤྱི་ཚོགས་བཅས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སོ་སོ
ཏང་གི་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པ་ནས་བཟུང་།རང་རེའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དཔལ་འབྱོར་འཛུགས་སྐྲུན་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་གཙོ་བོར་བཟུང་ཞིང་།སྒྱུར་བཅོས་སྒོ་དབྱེའི་སྲིད་ཇུས་རབས་དང་རིམ་པ་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བའི་རྐྱེན་གྱིས།
རོང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་ཁྲལ་བསྡུ་བཅོས་བསྒྱུར་གྱི་གྲུབ་འབྲས་བརྟན་འཇགས་ངང་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བ་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཞིང་སྡེ་གསར་བའི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཏན་ཏིག་གིས་སྐུལ་འདེད་བྱེད་ཆེད།རང་ཞིང་གིས་མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ནས་ཐོག་མའི་ཚོད་ལྟ་བྱས་པའི་རྨང་གཞིའི་ས
2007ལོའི་ཀྲུང་དབྱང་གི་སྲིད་ཇུས་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ་སྟར་གྲངས་ལས“ཡིག་ཆ་ཨང་ཀི་དང་པོ”མངོན་བསྒྲགས་བྱུང་བ་འདི་ནི2004ལོ་ཚུན་ཆད་ཀྲུང་དབྱང་གིས་བཏོན་གནང་བྱུང་བའི་ཞིང་པ་དང་ཞིང་སྡེ་དང་ཞིང་ལས་ཏེ་བསྡུས་ན“ཞིང་གསུམ”གནད་དོན་ཟེར་བ་འདིའི་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ་གལ་ཆེན་ལས་ཐེངས་བཞི་བ་རེད།ས
ཞིང་སྡེའི་གཞི་རྩའི་བདག་སྐྱོང་ལམ་ལུགས་གཏན་འཇགས་དང་འཐུས་ཚང་ཡོང་དགོས། ཞིང་སྡེའི་ས་ཞིང་འགན་གཙང་ལེན་ཐད་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་ཁྲིམས་སྲོལ་དང་སྲིད་ཇུས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། བྱེ་བྲག་གི་བྱེད་ཐབས་གཏན་འབེབས་ཇེ་མགྱོ གས་སུ་བཏང་ནས། ཞིང་སྡེའི་ད་ཡོད་ཀྱི་ས་ཞིང་འགན་གཙང་ལེན་འབྲེལ་བ
ཞིང་པའི་ལས་ཞུགས་དང་ལས་སྤེལ་ལ་ཧུར་ཐག་གིས་སྐུལ་འདེད་དགོས་པ།གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ལ་ཁེབས་པའི་སྤྱི་པའི་ལས་ཞུགས་ཞབས་ཞུ་མ་ལག་བཙུགས་ཏེ།ཧུར་བརྩོན་གྱིས་ཞིང་ལས་ཐོན་སྐྱེད་ལག་རྩལ་དང་ཞིང་པའི་ལས་གཉེར་ནུས་རྩལ་གསོ་སྦྱོང་བྱེད་པ་དང་།
གཉིས། དེང་རབས་ཞིང་ལས་ཀྱི་སྒྲིག་སྦྱོར་ཆུ་ཚད་ཇེ་མཐོར་བཏང་ནས།ཞིང་ལས་འཕེལ་སྟངས་བསྒྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།
2009ལོ་ནི་དུས་རབས་གསར་བའི་ཚུན་དུ་རང་རྒྱལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཐད་དཀའ་ཁག་ཆེས་ཆེ་བའི་ལོ་ཞིག་རེད། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་མཐོང་དཀོན་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་དངུལ་རྩའི་ཉམས་ཉེན་གྱི་ཕོག་ཐུག་ཚབས་ཆེན་དང་ལོ་མང་པོར་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་རང་བྱུང་གནོད་འཚེ་ཡི་ཉམས་སད་ཚབས་ཆེན།
དབུལ་སྐྱོར་སྡེ་སྤེལ་ལས་གཞིའི་རྗེས་ཕྱོགས་དོ་དམ་ལ་ཤུགས་སྣོན་ཆེད། ཁུལ་དང་རྫོང་སོ་སོས་དབུལ་སྐྱོར་སྡེ་སྤེལ་ལས་གཞིའི་རྗེས་ཕྱོགས་དོ་དམ་བྱེད་ཐབས་གཏན་འབེབས་བྱེད་དགོས་ཤིང་། མུ་མཐུད་དུ་རང་སྟེང་གི་འཕེལ་ནུས་མཐོར་འདེགས་བཏང་།
（གཅིག）རྫོང་སོ་སོའི་དབུལ་སྐྱོར་གསར་སྤེལ་འཆར་འགོད་གཞིར་བྱས་ཐོག དབུལ་ཕོངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ལ་བརྩི་མཐོང་དང་། རྫོང་རིམ་པའི་དབུལ་སྐྱོར་སྡེ་སྤེལ་ལས་གཞིའི་མཛོད་ཁང་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པ།
ཞིང་ཆེན་དབུལ་སྐྱོར་གསར་སྤེལ་ཅུས་ལོ་རེའི་ལོ་མགོར་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གིས་གཏན་ཁེལ་བྱས་པའི《ཞིང་ལས་མ་དངུལ་བཀོད་སྒྲིག་འཆར་གཞི》ནང་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པའི་དབུལ་སྐྱོར་སྡེ་སྤེལ་ཐད་བཀོལ་བའི་མ་དངུལ་གྱི་ཚད་དང་།
ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱེད་སའི་དབུལ་ཕོངས་སྡེ་བ་གཏན་ཁེལ་བྱེད་པ། ཞུ་འབུལ་ཞིབ་མཆན་འགོད་པ། ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱེད་པ། ཞིབ་བཤེར་རྩིས་ལེན་བྱེད་པ། རྗེས་ཕྱོགས་དོ་དམ་བྱེད་པ་བཅས་གོ་རིམ་ལྔའོ།
དབུལ་སྐྱོར་སྡེ་སྤེལ་ལས་གཞིའི་དབུལ་སྐྱོར་བྱེད་ཡུལ་ནི་དབུལ་སྐྱོར་གསར་སྤེལ་དང་ཞིང་སྡེའི་མ་མཐའི་འཚོ་བའི་འགན་སྲུང་གི་ལམ་ལུགས་གཉིས་བརྒྱུད་དེ་གཏན་ཁེལ་བྱས་པའི་དབུལ་བོ་ཡིན་ཞིང་།
གཅིག དབུལ་སྐྱོར་སྡེ་སྤེལ་ལས་གཞི་དོ་དམ་བྱེད་ཐབས་གཏན་འབེབས་བྱེད་དགོས་དོན་ཅི་ཡིན།