སྐད་ཡིག་གི་བྱུང་བ་དང་ཚན་རྩལ་གྱི་མྱུ་གུ་འབུས་པ་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་དང་དངོས་པོའི་ལོངས་སྤྱོད་དར་རྒྱས་སུ་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་རེད། སྐད་ཆ་ནི་ཕན་ཚུན་གོ་བརྡ་སྤྲོད་བྱེད་དང་། བསམ་བློ་བརྗེ་རེས་ཀྱི་ལག་ཆ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། ཡུལ་གྲུ་མི་གཅིག་པའི་དབང་གིས་སྐད་ཆ་ལ་ཡ
དུས་ལྟར་དུ་འཐུང་སྨན་གྱི་ཞིབ་ཐོ་གསར་བརྗེ་བྱ་དགོས། དེར་སྦྱོར་ཚད་དང་། སྨན་བེད་སྤྱོད་པའི་ཚད་བཅས་འདུ་ལ། ད་དུང་དེ་དག་གི་སྤྱོད་གནས་གསལ་བོ་ཤེས་དགོས། དུས་རྒྱུན་སྨན་པར་སྟོན་དུས་ཞིབ་ཐོ་དང་སྨན་གྱི་ཤོག་སྒམ་ཁྱེར་ནས་འགྲོ་དགོས། འཕྲལ་བཅོས་ཁང་ལ་སྟོན་སྐབས་སུ་ཡང་ཞིབ་ཐོ་ཁྱེར
ཨ་རིའི་སློབ་ཆེན་ཞིག་གི་ཞིབ་འཇུག་ཅིག་ལས་མངོན་པ་ལྟར་ན། གཉིད་ཡུན་མི་འདང་བའི་མི་ནི་སྒྱིད་ལུག་གི་ཁྲོད་དུ་བྱིངས་པ་དང་། སེམས་ཁྲལ་དང་ཡིད་མུག་པ་སོགས་འབྱུང་སླ་བ་རེད།
ཉེ་ཆར། ཐའེ་ཝན་ཐའེ་ཀྲུང་གི་འགྲུལ་སྐྱེལ་རླངས་འཁོར་ཆུང་ངུ་ཞིག་གི་ཁ་ལོ་བས་གཏེར་ཆུ་དམ་བེ་གཉིས་རླངས་འཁོར་གྱི་དཔྱད་མཇལ་ཡོ་ཆས་སྟེགས་བུའི་གོང་གི་འདྲེད་འགོག་གདན་ཐོག་ཏུ་བཞག་པས། རླངས་འཁོར་ནང་གི་དངོས་པོ་མེར་ཤོར་ནས་རླུང་འགོག་ཤེལ་སྒོ་རང་སར་གས་པ་རེད། （མིར་ཤི་རྨས་བྱུང་མེ
དེང་སྐབས་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་སོང་བར་བསྟུན། མི་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཆུ་ཚད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གོང་འཕེལ་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པས། འཚོ་བའི་མཁོ་ཆས་ཉིན་ནས་ཟླ་དང་། ཟླ་ནས་ལོ་རེར་བསྟུད་མར་ཚོང་རར་ཐོན་གྱིན་ཡོད། མཁོ་ཆས་རིགས་ཀྱི་ནང་ནས་ཁ་པར་བེད་སྤྱོད་སྐབས་མཉམ་འཇོག་བྱ་དགོས་ས་མང་པོ་
ང་ཚོའི་ཉིན་རྒྱུན་གྱི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཁ་པར་དང་གློག་ཀླད། ipadསོགས་དང་འབྲལ་ཐབས་མེད་པ་རེད། མི་མང་པོའི་མིག་ཟུང་དུས་ཡུན་རིང་པོའི་ནང་གློག་རྡུལ་བརྙན་ཤེལ་དང་འཕྲན་པས་མིག་ཤེད་ཚད་ཆེན་པོས་དམའ་བར་ཕྱིན་པ་དང་། མིག་ཟུང་ལ་ཚད་མི་འདྲ་བའི་གནོད་སྐྱོད་ཐེབས་ཡོད་པ་རེད།
ང་ཚོས་ཤེས་གསལ་ལྟར། རྒྱུན་ལྡན་འཚོ་བའི་ཁྲོད་དུ། མི་རྣམས་ཀྱིས་མིག་ལ་བརྟེན་ནས་མཐའ་འཁོར་གྱི་ཁོར་ཡུག་རྟོག་ཞིབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། རྒྱུན་ལྡན་གྱི་མིའི་མིག་གཉིས་ཀྱི་བར་ཐག་ལ་ཕལ་ཆེར་ལི་སྨི་6ཙམ་ཡོད་པས། མདུན་ཕྱོགས་ཀྱི་དངོས་གཟུགས་ལས་གཞན་མིག་གཉིས་ལ་སོ་སོར་ཟུར་ཚད་མི་འདྲ་བ་ཡོད
མཆིན་ཚིལ་རྒྱས་པའི་ནད་ནི་མཆིན་པའི་ཕྲ་ཕུང་ལ་ཚིལ་གསོག་ནས་མཆིན་པའི་ནུས་པ་ཉམས་པའི་ནད་ཅིག་ཡིན་ཞིང་། འདི་ཡང་ནད་གཞན་པ་ལྟར་སྔར་ནས་ངོས་འཛིན་བྱས་ཏེ་དུས་ཐོག་ཏུ་བཅོས་ན་ཕན་ཡོན་ཆེ།
2018ལོའི་ཟླ11ཚེས28ཉིན། ཀྲུང་གོའི“བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ལུམས་བཅོས”དེ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་སློབ་གསོ་ཚན་རིག་རིག་གནས་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་མིའི་རིགས་ཀྱི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་མཚོན་བྱེད་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་མིང་གཞུང་ནང་དངོས་སུ་བཅུག་པ་རེད།
སྐྱེས་པ་མང་པོ་ཞིག་རྒྱུན་པར་རྐང་པ་གཅིག་ཐོག་གཅིག་ལ་བརྩེགས་ནས་སྡོད་པར་གོམས་ཡོད། དོན་དངོས་སྟེང་བཤད་ན། རྐང་པ་གཅིག་ཐོག་གཅིག་ལ་བརྩེགས་ནས་འདུག་པ་ནི་སྐྱེས་པ་ཚོའི་བདེ་ཐང་ལ་གནོད་པའི་གོམས་གཤིས་ངན་པ་ཞིག་ཡིན།
གསར་རྙེད་འདི་གལ་ཅི་ཙམ་ཆེ་བ་རེད་ཟེར་ན། མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་གི་སྔ་ཤོས་དང་། འཛམ་གླིང་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་མཐོ་ཤོས་ཡིན་པའི་ཉ་དེའུ་གནའ་ཤུལ་ནི་བོད་ལྗོངས་ནག་ཆུ་ས་ཁུལ་ཤན་རྩྭ་རྫོང་གི་གཞུང་སྨད་ཤང་རྡོ་ར་གྲོང་ཚོའི་ནག་མཚོའི་འགྲམ་དུ་གནས་པ་དང་། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་དང་བར་ཐག་སྤྱི་ལེ300ཡོད
ཚེས13ཉིན་གསར་འགོད་པས་རྒྱལ་ཁབ་དྲ་སྦྲེལ་འཕྲལ་སྡོམ་ལྟེ་གནས་ཐེན་ཅིན་ཡན་ལག་ལྟེ་གནས་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་སྟེ། རང་བདག་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དང་མ་དཔེ་བརྗེ་ལེན་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱུད་དེ། རྒྱལ་ཁབ་དྲ་སྦྲེལ་འཕྲལ་སྡོམ་ལྟེ་གནས་ཀྱིས་ཉེ་ཆར་རིན་དངུལ་འཐེན་པའི་རིགས་ཀྱི་ཁ་པར་མཉེན་ཆས་རྒྱུད་
དངུལ་བུན་གྱི་ལོ་ཚད་རིང་ན་བཟང་མིན་དང་། ཁང་པ་ཉོ་དུས་དངུལ་བུན་གྱི་ལོ་ཚད་ག་ཚད་ཡིན་ན་འོས་པའི་སྐོར་ང་ཚོ་མི་མང་ཤོས་ལ་གསལ་ཆ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་མ་རེད། ནམ་རྒྱུན་ཚོང་ལས་དངུལ་བུན་བླངས་ནས་ཁང་པ་ཉོ་མཁན་མང་པོ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་དངུལ་བུན་གྱི་ལོ་ཚད་འདེམ་དུས་ལོ30འམ་ཡང་ན20བར་ལ་བསམ་གཞིགས
ས་ཞིང་གི་བདག་དབང་གཏན་འཁེལ་བྱེད་པ་དེ་ཞིང་བ་མང་ཚོགས་ལ་མཚོན་ན་དངོས་ནས་ཁེ་བཟང་ཞིག་ཡིན། གཅིག་ནས་ཞིང་བའི་ས་ཞིང་རྒྱུ་ནོར་དབང་ཆ་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པར་ཕན་ལ། གཉིས་ནས་ས་ཞིང་དབང་ཆ་འཁོར་སྤྲོད་བྱེད་པ་དང་ཞིང་བའི་ཡོང་འབབ་འཕར་སྣོན་ཡོང་བར་ཕན་པ། གསུམ་ནས་ས་ཞིང་དབང་ཆའི་དཔ
སིལ་དམར་ནི་མི་མང་པོས་ཟ་རྒྱུར་དགའ་བའི་ཟས་རིགས་ཤིག་ཡིན།དེ་ལ་ཅུང་མཐོ་བའི་འཚོ་བཅུད་ཀྱི་ནུས་པ་ལྡན་པས། མིའི་ལུས་ཕུང་གི་རིམས་འགོག་བྱེད་ནུས་དང་། ནད་འགོག་ནུས་པ་ཇེ་ཆེར་གཏོང་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ད་དུང་མཆིན་པར་སྲུང་སྐྱོབ་དང་། ཁྲག་གསབ་རླུང་གསོ་བཅས་ཀྱི་ནུས་པ་ལྡན། སྤྱིར་སིལ་དམར་
འཇུ་ལམ་ལ་ཐེབས་པའི་འགྱུར་ལྡོག འདི་ནི་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་བྱེད་པའི་ནད་པར་འབྱུང་བའི་རྒྱུན་མཐོང་གི་ཞོར་སྐྱོན་ཞིག་ཡིན་ལ། དེའི་སྣང་ཚུལ་ནི་ཞེ་མེར་བ་དང་སྐྱུག་པ། ཟས་ཀྱི་ཡི་ག་ཆད་པ་སོགས་ཡིན། སྤྱིར་བཏང་གི་གནས་ཚུལ་འོག་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་མ་བྱས་པའི་ཡར་སྔོན་དུ་རྒྱུན་ལྡན་ལ
རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་རིག་པ་དང་སྨན་རྫས་རིག་པ་མྱུར་དུ་འཕེལ་རྒྱས་སུ་སོང་བ་དང་བསྟུན་ནས། རྫས་འགྱུར་སྨན་རྫས་ཀྱིས་འབྲས་སྐྲན་ཚབས་ཆེན་ལ་སྨན་བཅོས་བྱས་པར་གྲུབ་འབྲས་མངོན་གསལ་བླངས་པ་དང་། འབྲས་སྐྲན་ཚབས་ཆེན་ཡིན་པའི་ནད་པ་གང་མང་ཞིག་གི་ནད་གཞི་ཅུང་བདེར་འབབ་དུ་བཅ
ཨ་མེ་རི་ཁའི་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་གིས་རྒས་ནད་རང་བཞིན་གྱི་འོན་ནད་ཕོགས་པའི་ནད་དཔེ56ལ་ཞིབ་འཇུག་རྟོག་ཞིབ་བྱས་པ་ན། ཁོ་ཚོས་ཁྲག་དྭངས་གཱེ་སྙོམས་ཐང་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་ཚད་ལས་མངོན་གསལ་དམའ་བར་ཤེས། དེ་ནི་ལུས་ཕུང་ནང་འཚོ་རྒྱུDམ་འདང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡིན། དེའི་ཁྲོད་མི་ཁག་ཅིག་ལ་
དཔལ་འབྱོར་འཛུགས་སྐྲུན་ནི་དེང་རབས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་གཙོ་བོ་ཡིན།དཔལ་འབྱོར་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ཆུ་ཚད་ཀྱིས་ས་གནས་དེའི་སློབ་གསོ་དང་རིག་གནས།ཚན་རྩལ་སོགས་ཀྱི་ཆུ་ཚད་ཀྱང་ངང་གིས་ཤེས་ཐུབ།དེ་བས་དཔལ་འབྱོར་ཞན་པའི་གནས་དེ་ཡི་སློབ་གསོ་དང་རིག་གནས། ཚན་རྩལ་གྱི་ཆུ་ཚད་ཀྱང་ཉམ་དམའ་བ
ང་ཚོ་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་འཚོ་སྡོད་བྱེད་པའི་སའི་གོ་ལའི་སྟེང་ན་དབྱིབས་ཚུགས་མི་འདྲ་བའི་ཆུའི་ཁྱོན་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཡོད། བལྟས་ཚོད་ཀྱིས་སྐམ་ས་ཆེན་པོས་དེ་དག་རེ་རེ་བཞིན་སོ་སོར་བཅད་ཡོད་པ་དང་འདྲ་ནའང་ཆུའི་ཁམས་ཐམས་ཅད་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་ཡོད། ཁྱོན་ཡངས་པའི་ཆུ་བབ་འདི་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆ
གཉིད་ལས་སད་མ་ཐག་པའི་དུས་སུ་དབང་རྩ་འགུལ་སྐྱོད་བྱེད་མགོ་བརྩམས་མེད་པར་མ་ཟད། ལུས་ཡོངས་ཀྱི་ཤ་གནད་ཀྱང་ལྷོད་འདུག གལ་ཏེ་སྐབས་དེར་ཧོལ་རྒྱུག་གམ་རྨོངས་ཚོད་ཀྱིས་འགུལ་སྐྱོད་དྲག་པོ་བྱས་ན་སྦྱོང་བརྡར་གྱི་ཆུ་ཚད་ཇེ་མཐོར་ཡོང་དཀའ་བར་མ་ཟད། ད་རུང་ཤུགས་བཀོལ་བ་ཚབས་ཆེ་བ་དང་ཐལ་དྲག
རྫ་བུམ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ལ་མང་ཉུང་འདྲ་བའི་སྲན་མ་བཏབ་རྗེས། རྫ་བུམ་གཅིག་ཉི་འོད་ཕོག་སར་བཞག་པ་དང་། ཅིག་ཤོས་སྒམ་ནང་དུ་བཞག་ནས་ཉི་འོད་ཕོག་ཏུ་མ་བཅུག་ཚེ། ཉི་འོད་མ་ཕོག་པའི་རྫ་བུམ་ནང་གི་སྲན་མའི་གཞུང་རྟ་ཕྲ་ལ། ཡལ་ག་དང་ལོ་མ་ཉུང་ཞིང་སེར་བོ་ཡིན། ཉི་འོད་ཕོག་པའི་རྫ་བུམ་ནང་གི་སྲན
ཨོའུ་ལྗི་ལེ་སྒྲི（ཕ་ལམ་ཕྱི་ལོ་སྔོན330སྔོན-275）མཆོག་ནི་དབྱིབས་རྩིས་རིག་པའི་དེད་དཔོན་ཆེན་མོ་སྟེ། ཁོང་གིས་སྔ་རབས་ཀྱི་མིས་གྲུབ་འབྲས་ཕྱོགས་བསྡུས་བགྱིས་ཏེ། སྔོན་དུ་བཀོལ་མ་མྱོང་བའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྩོམ་སྟངས་ཀྱིས་ཐོག་མར་མཚན་ཉིད་དང་། སྤྱི་འགྲོས། སྤྱི་ལུགས་བཅས་བཏོ
1.སྨིན་དྲུག་དྲུག་སྟེ་ཤིང་རྟའི་དབྱིབས།2.སྣར་མ་ལྔ་སྟེ་ཤིང་རྟའི་འཕང་ལོ་འདྲ།3.མགོ་ལ་གསུམ་སྟེ་རི་དྭགས་མགོ་བོ་འདྲ།
ཉེ་ཆར་ཞིབ་འཇུག་ཅིག་ལས་མཚོན་པ་ལྟར་ན། སའི་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་འོད་ཀྱི་སྦགས་བཙོག་ཇེ་སྡུག་ཏུ་གྱུར་དང་འགྱུར་བཞིན་ཡོད། 2012ལོ་ནས2016ལོའི་ཟླ10པའི་བར་གྱི་འཁོར་སྐར་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་གྲངས་ཀ་ལས་མཚོན་པ་ལྟར་ན། མིའི་ཐབས་ཀྱིས་འོད་འགྱེད་པའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལོ་རེར2.2%ལྟར་འཕར་བཞིན་འད