གདོད་མའི་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་བསམ་གཞིག་གི་ནུས་པ་མཐོར་འདེགས་སུ་ཕྱིན་པ་དང་བསྟུན་ནས། རིམ་བཞིན་རིགས་འདེད་ཀྱི་གཤོག་རྩལ་རྒྱས་ཤིང་དོན་སྤྱིའི་གོ་བ་རགས་ཙམ་ལོན་པར་མ་ཟད། ཕྱིའི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་རྐྱེན་རྟེན་འབྲེལ་ལའང་རྒྱུས་ལོན་ངེས་ཅན་བྱུང་སྟེ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་རྒྱ་སྔ
ཉིན40ལྷག་གི་རིང་ལ། ཀྲུང་གོའི་ཚན་རིག་ཁང་ཧྲེན་དབྱང་རང་འགུལ་ཅན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གིས་ཞིབ་འཇུག་དང་གསར་བཟོ་བྱས་པའི“ཧའེ་ཏོའུ་དང་པོ”རྒྱ་མཚོ་ཧྲིལ་པོར་རང་བདག་གིས་རྒྱང་འཛིན་བྱེད་པའི་ཆུ་འཛུལ་ཡོ་བྱད་དེ་ཟླ6པའི་ཚེས8ཉིན“འཚོལ་ཞིབ་དང་པོའི”ཚན་རིག་རྟོག་ཞིབ་གྲུ་གཟིངས་ནང་བསྡད་དེ་ག
སྤྱི་ལོ1884ལོར། ལའེ་ཐི་ཕུ་ནུ་ཁྱིམ་གང་པོ་ཨ་རིའི་ཡུལ་དབྱིན་ཏི་ཨན་ན་མངའ་སྡེ་ནས་ཨུ་ཧི་ཨུ་མངའ་སྡེ་རུ་གནས་སྤར།ཁོང་ཕུ་ནུ་གཉིས་ཀྱིས་སློབ་གསོ་ཡག་པོ་མྱངས་རུང་སློབ་གྲྭ་ནས་སློབ་མཐར་ཕྱིན་པའི་ལག་ཁྱེར་ལོན་མེད།
ནངས་སྔ་མོའི་སྤྲིན་དམར་ཆུ་ཡིན། ། དགོང་ཕྱི་དྲོའི་སྤྲིན་དམར་མེ་ཡིན། །ཞེས་ནམ་མཁར་སྤྲིན་དམར་འབྱུང་བའི་དུས་ཚོད་ལ་བརྟེན་ནས་གནམ་གཤིས་བརྟག་གིན་ཡོད་དེ། སྔ་དྲོའི་དུས་སུ་སྤྲིན་དམར་བྱུང་ན་མི་རིང་བར་ཆར་བ་འབབ་པའམ་ཡང་ན་གནམ་རུབ་ཅིང་རླུང་གཡུག་ངེས་པ་དང་། ཕྱི་དྲོའི་དུས་སུ་སྤ
5Gལག་རྩལ་གྱི་གནས་བབ་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཁ་ཕྱོགས།ནང་དོན་གནད་བསྡུས། 5Gནི་བརྡ་འཕྲིན་ལག་རྩལ་ཕྱོགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དཀྱོག་མཚམས་རྡོ་རིང་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞིང་། 5Gལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་སྤོ་སྒུལ་དྲ་ལམ་གྱི་ནུས་པ་སྔར་ལས་ཇེ་མཐོར་འགྲོ་སྲིད་པས། མི་རྣམས་ཀྱི་ཉིན་རེའི་འཚོ་བ་དང་བྱ་བ། རོལ་རྩེད་ས
གནམ་དཀྱིལ་ནས་སྤྲིན་པ་གཞོགས་སུ་ཆད་དེ་དྭངས་པར་གྱུར་ན། རྒྱབ་ཀྱི་ཆུ་མི་སྐམ་ཞེས་ཡུན་རིང་པོར་ཆར་བ་བབས་ཏེ་གནམ་མི་དྭངས་པ་དང་། བྱང་ཕྱོགས་དང་སྟོད་ཕྱོགས་ནས་སྤྲིན་པ་རིམ་བཞིན་ཡལ་ནས་དྭངས་པར་གྱུར་ན། དེའང་གནམ་དྭངས་པའི་རྟགས་ཡིན་ལ་གཞན་ཡང་གནམ་དྭངས་ཆ་ཆེ་ན་འབབ་ཆ་ཆེ། ཞེས་ཆར་འབ
སྤྲིན་གྱི་འཕང་ཚད་དེ་སྤྲིན་དང་ས་ངོས་ཀྱི་བར་ཐག་མཐོ་དམན་ལ་བལྟས་ཏེ་གནམ་གཤིས་བརྟག་ཚུལ་ཞིག་ལ་ཟེར། སྤྲིན་དང་ས་ངོས་ཀྱི་བར་ཐག་ཐུང་ན་སྔར་བཞིན་ཆར་སོགས་མུ་མཐུད་དུ་འབབ་པ་དང་། སྤྲིན་འཕང་མཐོ་ན་ཆར་རྒྱུན་ཆད་དེ་གནམ་གཤིས་དྭངས་པར་འགྱུར་ངེས་ཞེས་བཤད་སྲོལ་ཡོད།
ཉེ་ཆར་མང་ཚོགས་འགའ་ཤས་ཀྱིས་ལག་ཁྱེར་ཁ་པར་གྱི་མ་ལག་ཏུ་Appཡིས་མི་སྒེར་གྱི་གསང་དོན་ཐོ་འགོད་གནས་ཚུལ་བརྟག་ཐབས་ཤིག་གསར་དུ་བསྣན་ཡོད་པ་ལྟར་ན། མི་སྒེར་གྱི་གསང་དོན་ཐོ་འགོད་བྱེད་པའི་གནས་ཚུལ་ཧ་ལས་པ་ཡོད་པར་བཤད།Appཡིས་མི་སྒེར་གྱི་གསང་དོན་འབོར་ཆེན་རང་འགུལ་གྱིས་འཚོལ་སྡུད
འཚོ་བཅུད་རིགས་ཀྱི་སྨན་ནི་འཚོ་བཅུད་མི་འདང་མཁན་གྱིས་བཟས་ན་འཚམ་པོ་ཡོད། བེད་སྤྱོད་ལུགས་མཐུན་ཡོང་བ་བྱེད་དགོས་ན། འཚོ་བཅུད་རིགས་ཀྱི་སྨན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཕན་ནུས་དང་འཚོ་བཅུད་མི་འདང་བའི་ནད་རྟགས་ཤེས་པ་བྱེད་དགོས། མི་རེ་འགས་འཚོ་བཅུད་རིགས་ཀྱི་སྨན་ཇི་ཙམ་གྱིས་མང་བ་བཟས་ན་དེ་ཙམ
ཆི་ཨོ་ཨར་ཁོ་ཧྥུ་སི་ཅི་ལ་ཧ་ཅང་རླབས་ཆེ་བའི་མ་འོངས་ལུང་བསྟན་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་འདི་ལྟར།“སའི་གོ་ལ་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་འགུལ་སླེ་ལྟ་བུ་ཡིན། འགྲོ་བ་མི་ནི་འགུལ་སླེ་དེའི་ནང་དུ་དུས་གཏན་དུ་ཉལ་ནས་མི་འདུག་པར། སྐར་མའི་གོ་ལ་གསར་པ་དང་བར་སྣང་ཁམས་གསར་པ་ལ་མཚམས་མི་འཇོག་པར་ཉམས་ཞིབ་བྱེད
ད་ལྟའི་མིག་དམར་ནི་བྱེ་རྡུལ་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཞིག་དང་འདྲ་བར་གསོན་ཤུགས་སྤུ་ཙམ་མེད་ནའང་། མིག་དམར་ཕྱི་ངོས་ཀྱི་པར་རིས་ལས་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པ་ནི། སྔོན་ཆད། མིག་དམར་སྟེང་དུ་པ་ཏྲའི་རིས་སུ་བཏབ་པ་ལྟ་བུའི་གཙང་བོ་དང་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་ཡོད། དབྱིན་ཇིའི《ཚན་རིག་པ་གསར་བ》དྲ་ཚིགས་སྟེང་ཚེས
2019ལོར། ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཛུབ་ཁྲིད་དུ་བྱས་ནས་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་གཙོ་གནད་དུ་བཟུང་བ་དང་། ཏང་ཀྲི་པུའུ་ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་འཛུགས་སྐྱོང་དམ་འཛིན་བྱ་གཞིར་བྱེད་པ
ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བ་དམ་འཛིན་བྱ་གཞིར་འཛིན་པ་དང་། ཞིང་འབྲོག་ལས་ཀྱི་མཁོ་སྤྲོད་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲུབ་ཆའི་རང་བཞིན་གྱི་སྒྱུར་བཅོས་གཙོ་རྐང་དུ་བྱེད་པ། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་སྡོད་མལ་ཁོར་ཡུག་བཅོས་སྒྲིག་དང་། ཞིང་འབྲོག་ལས་ཀྱི་ཕན་འབྲས་ཆེ་
ནུས་པ། དབྱང་འགྱུར་འགོག་པ་དང་། རྒས་འགོག། ཀླད་སྙིང་ཁྲག་རྩར་སྲུང་སྐྱོང་གི་ནུས་པ་ལྡན་ལ། རྒྱུན་གཏན་གྱི་མིག་ཤེད་སྲུང་བ་དང་། མཚན་་ལོང་གི་ནད་རྟགས། མིག་སྐམ་པའི་ནད་བཅས་སྔོན་འགོག་བྱེད་ཐུབ།
སྤྱི་ལོ1901ལོའི་དབྱར་ཁར། ཨ་མེ་རི་ཁའི་ཉིའུ་ཡོ་ས་ཆའི་མཁའ་རླུང་ནི་ཚ་ཞིང་བཞའ་བརླན་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་ལ། པུའུ་ལུའུ་ཁི་ལིན་ཁུལ་ན་ཡོད་པའི་ས་ཁི་ཐི•ཝེ་ལེན་སི་པར་འདེབས་དཔེ་སྐྲུན་ཀུང་སི་ལ་མཁའ་རླུང་བཞའ་བརླན་ཆེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཐོན་སྐྱེད་ལ་གནོད་པ་ཆེན་པོ་ཐེབས་པ་སྟེ། སྣུམ་སྣག་ད
འབུ་ཆ་ག་པ་ནི་ཞིང་ལས་ཀྱི་གནོད་འབུ་གཏེ་བོ་ཡིན་ལ། འབུ་དེ་སུག་ཚིགས་སྲོག་ཆགས་རིས་ཀྱི་འབུ་སྲིན་རིགས་ལ་གཏོགས། ལུས་ཕུང་ཕྲ་ཞིང་རིང་ལ། ལུས་མདོག་ལྗང་གུ་དང་ཁམ་སེར་ཡིན་ཞིང་། ལུས་ངོས་སུ་ཆི་ཐིན་རྒྱུའི་ཕྱིའི་རུས་སྐོགས་ཡོད་པ་དེས་ལུས་ནང་གི་གཤེར་ཆ་འཛིན་ཐུབ་པས་ཕྱིའི་ཐན་པ་དང་
སྐད་ཡིག་གི་བྱུང་བ་དང་ཚན་རྩལ་གྱི་མྱུ་གུ་འབུས་པ་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་དང་དངོས་པོའི་ལོངས་སྤྱོད་དར་རྒྱས་སུ་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་རེད། སྐད་ཆ་ནི་ཕན་ཚུན་གོ་བརྡ་སྤྲོད་བྱེད་དང་། བསམ་བློ་བརྗེ་རེས་ཀྱི་ལག་ཆ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། ཡུལ་གྲུ་མི་གཅིག་པའི་དབང་གིས་སྐད་ཆ་ལ་
ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་གསར་པས་བསླངས་པའི་གློ་ཚད་ནི་རིམས་ནད་གསར་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། མིག་སྔར་ནད་རིགས་འདིར་བྱུང་བའི་ངོས་འཛིན་ལ་གཞིགས་ནས་ཕྱོགས་སྟོན་འདི་བཟོས་པ་ཡིན། རིམས་ནད་མཆེད་པའི་སྐབས་སུ་སྤྱི་དམངས་སྒེར་གྱིས་སྔོན་འགོག་དང་ཁྲིད་སྟོན་བྱེད་པར་སྤྱད་ན་འཐུས།
ཨ་མེ་རི་ཁའི་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་གིས་རྒས་ནད་རང་བཞིན་གྱི་འོན་ནད་ཕོགས་པའི་ནད་དཔེ56ལ་ཞིབ་འཇུག་རྟོག་ཞིབ་བྱས་པ་ན། ཁོ་ཚོས་ཁྲག་དྭངས་གཱེ་སྙོམས་ཐང་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་ཚད་ལས་མངོན་གསལ་དམའ་བར་ཤེས། དེ་ནི་ལུས་ཕུང་ནང་འཚོ་རྒྱུDམ་འདང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡིན།
འཕྲུལ་སྒུལ་འཁོར་ལོར་འགྱུར་ལྡོག་ཐོ་འགོད་ཀྱི་རེ་བ་ཞུ་ན་དཔང་ཡིག་དང་བདེན་རྟགས་འདི་དག་འདོན་སྤྲོད་བྱེད་དགོས་པ་སྟེ།1.འཕྲུལ་སྒུལ་འཁོར་ལོའི་བདག་པོའི་ཐོབ་ཐང་དཔང་ཡིག 2.འཕྲུལ་སྒུལ་འཁོར་ལོ་ཐོ་བཀོད་དཔང་ཡིག 3.འཕྲུལ་སྒུལ་འཁོར་ལོའི་འཁོར་བགྲོད་ཡིག་རྟགས། འཕྲུལ་སྒུལ་འཁོར་ལོའ
ཉེ་ཆར། རྒྱལ་ཡོངས་ས་གནས་ཁག་གི་སྒྲིག་བཤེར་ལྟ་ཞིབ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པ་ཁག་ཅིག་གིས“ཞོར་ལས”བསྒྲུབས་ནས་ཁེ་ཕན་དོན་དུ་གཉེར་བའི་དཔེ་མཚོན་གྱོད་དཔེ་སྐོར་ཞིག་ཞིབ་བཤེར་ཐག་གཅོད་ནན་མོ་བྱས་འདུག གསེད་བཀྲོལ་བྱེད་སྐབས་ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པ་ཁག་ཅིག་གི་སྒྲིག་ཁྲིམས་དང་བཅའ་
ཉེ་ཆར།《ཨ་མེ་རི་ཁའི་གསར་འགྱུར་དང་འཛམ་གླིང་གི་གནས་འཕྲིན》དྲ་ཚིགས་སྟེང་ཀླད་པའི་རྒས་ཚད་ཇེ་དལ་དུ་གཏོང་བའི་ཐབས་ལམ་སྟབས་བདེ་འགའ་སྤྱི་སྡོམ་བྱས་ཡོད།
རྒྱུན་དུ་སོ་ལེགས་པར་བཀྲུས་ཏེ།ཁ་སྦུག་གི་གཙང་སྦྲར་དོ་སྣང་ལེགས་པོ་བྱས་ན།སོ་འབུ་བཀག་ནས་བལྡད་པའི་བྱེད་ནུས་དང་ཕོ་རྒྱུའི་བྱེད་ནུས་ཇེ་ལེགས་སུ་གཏོང་བར་མ་ཟད།རྒན་པའི་ཧོན་ལོག་ནད་འགོག་ཐུབ།
དེང་སྐབས་ཀྱི་ཕ་མ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བྱིས་པར་འབྲུ་རྩིང་བཟའ་རུ་མི་འཇུག་པ་རེད།དཔེར་ན།རྒྱུན་དུ་སྒོང་སྤྲི་དང་སྒོ་ངའི་བག་ལེབ་སོགས་འབྱར་བག་ཆེ་བའི་ཟས་རིགས་མང་དུ་བཟའ་རུ་འཇུག་པ་དང་།སིལ་ཏོག་རིགས་ཀྱི་ཁུ་བ་བཙག་རྗེས་བྱིས་པར་འཐུང་དུ་འཇུག་པ་རེད།སྙོར་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་འདིའི་རིགས
སྐད་ཡིག་གི་བྱུང་བ་དང་ཚན་རྩལ་གྱི་མྱུ་གུ་འབུས་པ་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་དང་དངོས་པོའི་ལོངས་སྤྱོད་དར་རྒྱས་སུ་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་རེད། སྐད་ཆ་ནི་ཕན་ཚུན་གོ་བརྡ་སྤྲོད་བྱེད་དང་། བསམ་བློ་བརྗེ་རེས་ཀྱི་ལག་ཆ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། ཡུལ་གྲུ་མི་གཅིག་པའི་དབང་གིས་སྐད་ཆ་ལ་ཡ