ཀྲུང་ཧྭ་ས་གཞི་ཡོངས་སུ་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་བརྒྱ་འཁོར་བར་བཀྲ་ཤིས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཡོ་ལང་ཀུན་ནས་རྒྱས་ཤིང་།ཆུ་སྟོད་ཟླ་བའི་དཔལ་ཡོན་ཕྱོགས་བཅུར་འབར་པའི་དབྱར་ལྗོངས་འདིར། མདོ་སྨད་མདའ་རྫོང་གཡང་གི་ར་བ་གཅན་ཚ་རྨ་གཡང་ཕྱུག་མོའི་རིག་གནས་སྒྱུ་རྩལ་དུས་
བོད་ཀྱི་གཉེན་འཛིན་སྐབས་སུ་རྒྱུ་རིན་སྟེར་དགོས་པ་ནི་རོང་འབྲོག་གཉིས་ཀར་ཡོད་མོད། ཉེ་བའི་ལོ་འདི་དག་གི་རིང་མདོ་སྨད་གཅན་ཚའི་ཕྱོགས་སུ་རྒྱུ་རིན་ཇེ་མཐོར་འགྲོ་བའི་སྣང་ཚུལ་ཚབས་ཆེན་ཡིན་པས། རྩོམ་ཡིག་འདིར་གཅན་ཚའི་རོང་ཕྱོགས་དཔྱད་ཡུལ་དུ་བཟུང་ནས་རྒྱུ་རིན་གྱི་སྐོར་ལ་དཔྱད་པ་
དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་ནང་དུ་གཡང་གི་རིག་གནས་ཐོག་མར་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་དང་། བར་དུ་རིག་གཞུང་མ་ལག་ཆ་ཚང་ཞིང་བརྗོད་དོན་ཟབ་མོའི་སྒོས་བོད་མིའི་དད་མོས་དང་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ། མཐའ་མར་བོད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་སོ་སོའི་གཞུང་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བ། རིག་གནས་དེའི་མཚོན་དོན་དང་མི་
ཉེ་ཆར། མདོ་སྨད་གཅན་ཚ་རྐ་ཕུག་ཡ་མཁར་ཚོ་བའི་དྲུག་པའི་ཀླུ་རོལ་དུས་ཆེན་དེ་དུས་ཡུན་ཉིན་ལྔ་ལྷག་རིང་གི་ལྷ་འབེབས་ལྷ་རྩེད་ཀྱི་ཆོ་ག་དང་བྱ་འགུལ་སྣ་ཚོགས་ཁྲོད་ནས་བདེ་བླག་ངང་མཇུག་སྒྲིལ། སྤྱིར་དྲུག་པའི་ཀླུ་རོལ་ནི་མདོ་སྨད་མཚོ་སྔོན་རོང་ཕྱོགས་ས་ཆར་རྒྱུག་ཆེ་བའི་དམངས་སྲ
བོད་མི་རིགས་ནི་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་གི་སྔོན་ནས་ཤེས་རིག་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡུན་རིང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། མི་དང་མི་ཡི་བར་ལ་ཡ་རབས་གུས་ཞབས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་བཟང་བོ་ཡོད་ཅིང་དེ་ལ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན།
ཐལ་མོ་སྦྱར་བའི་སྲོལ། བོད་མིར་ལག་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐལ་མོ་སྦྱར་བའི་སྲོལ་ཞིག་ཡོད། དེའང་དགོན་པ་དང་ལྷ་ཁང་སོགས་ལ་ཆོས་མཇལ་ཞུ་སྐབས་ལྷ་སྐུ་རྟེན་གསུམ་གྱི་མདུན་དུ་ལག་པ་གཉིས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་དང་། རང་ལས་མཐོ་བའི་མི་དང་འཕྲད་སྐབས་ལག་གཉིས་ཐལ་མོ་སྦྱར་བའི
༡ བྱིས་པ་བཙའ་དུས་ཀྱི་སྲོལ།(༡) མངལ་དུ་མ་སྦྲུམ་གོང་བྱིས་པ་སྐྱེ་བར་རེ་བ། འདི་ནི་བྱུང་བ་ཤིན་ཏུ་སྔ་བའི་དམངས་སྲོལ་ཞིག་ཡིན་ངེས་ཆེ་སྟེ། མི་རིགས་མང་པོའི་ནང་བུད་མེད་སྦྲུམ་མ་ལ་ཡ་མཚན་ཅན་གྱི་འགྲེལ་བཤད་སྣ་ཚོགས་བྱེད་སྲོལ་ཡོད།
གཏམ་དཔེ་ནི་སྒྱུ་རྩལ་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཚིག་དུམ་ཞིག་ཡིན་པས་དེའི་སྦྱོར་སྡེ་ལ་ལུས་རྒྱན་སྲོག་གསུམ་གྱི་གྲུབ་ཆ་ཅན་ཡིན་ཞིང་། རྗོད་བྱེད་ཚིག་རྐང་གཅིག་གམ་དུ་མ་ཅན་ཚིག་རྣལ་མའི་ནང་དུ་ཞུགས་ཚེ། རང་ཉིད་སྐབས་གསལ་བྱེད་ལ་དཔེའི་ནུས་པ་ཐོན་ཞིང་། སྐབས་དོན་ཚང་བར་བརྗོད་པའི་ཚིག་ཕྲེང་ན
དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་ནང་དུ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རིང་མོའི་ནང་དུ་རང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འབྱུང་བའི་རིག་གཞུང་དང་འབྲེལ་ནས་འདས་མཆོད་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ཚུལ་ཏེ།སྤྱིར་བཏང་དར་ཁྱབ་ཆེ་བའི་རིགས་ས་ཆུ་མེ་རླུང་ལ་བསྐུར་བ་བཞི་ལས་མེ་ལ་ཐིམ་པ་སྦྱིན་སྲེག་གི་སྐོར་རྩོམ་པ་པོའི་རང་
ཁེད་ནི་བྱ་དངོས་ཀྱི་གཟུགས་དབྱིབས་དང་མཚོན་དོན་གང་རུང་སྦས་ནས་ཚིག་ཉུང་དོན་བསྡུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གསང་བའི་གནད་འབྱིན་པའི་རིག་པའི་ཐབས་རྩལ་ཞིག་ཡིན་པས། དེས་ལོ་ཆུང་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་རང་གི་འཚོ་བའི་ནང་རྐང་ཟུག་པའི་ཤེས་བྱ་ངོས་འཛིན་དང་བརྒྱུད་སྒྲོག་བྱེད་པའི་བྱེད་ཐབས་གལ་ཆེན་འདོན་སྤ
ལོ་རེའི་ཧོར་ཟླ་དྲུག་པའི་ཚེས་བཅུ་བདུན་ཉིན་ནས་བཟུང་། མདོ་སྨད་ཡུལ་དུ་ཆེས་མིང་གྲགས་ཆེ་བའི་རེབ་གོང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་དུས་ཆེན་དྲུག་པའི་ཀླུ་རོལ་གྱི་དུས་ཆེན་དེ་སྔར་རྒྱུན་བཞིན་ས་དཀྱིལ་སྡེ་བ་ནས་མགོ་བརྩམས་ཤིང་སྡེ་བ་སོ་སོ་ནས་བསྟུན་མར་སྤེལ་ལ་ཚེས་ཉེར་དྲུག་ཉིན་མཇུག་རྫོ
འུ་ཅག་ཁ་བ་རི་བའི་ཡུལ་གྱི་སྔོན་བྱོན་མེས་པོ་དམ་པ་ཚོའི་རྣམ་དཔྱོད་རིག་སྟོབས་ཀྱིས་གནམ་སའི་དཀར་ངོགས་འདིར་ཕྱི་ནང་གི་བྱ་དངོས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གི་ཁྱད་ནུས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་། བྱེད་རྩོལ་མྱོང་བྱའི་རིགས་མང་བོ་ཞིག་ལ་རྒྱུས་ལོན་ཤེས་རྟོགས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་མཛད་དེ། དེང་གི་དུས་འདིར་ཚན
རེབ་གོང་གཉན་ཐོག་སྡེ་བར་དར་སྲོལ་ཆེ་བའི་བོའུ་ཐོའུ་ཟེར་བའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་འདི་ནི། བོད་གདོད་མའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ནང་ཚན་གླུད་དང་གཏོའི་ཆོ་གའི་སྐོར་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། བོའུ་ཐོའུ་ཞེས་པ་ནི་གཉན་ཐོག་གི་དོར་སྐད་དང་ཀེག་གླུད་དམ་གླུད་རྫོང་གི་དོན་ཡིན། ཆོ་ག་འདིའི་ནང་དོན་གཙོ
དེ་ཡང་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་བོ་འདི་ཉིད་ཐོག་མར་ཕ་མའི་ཁུ་ཁྲག་དང་རྣམ་ཤེས་སེམས་གསུམ་གྱིས་བསྐུལ་ཏེ་མངལ་དུ་ཆགས་པ་ནས་འཇིག་རྟེན་འདིར་སྐྱེ་བ་དང་ཐ་མར་འཇིག་ནས་འཆི་བའི་གོ་རིམ་བར་དུ་འབྱུང་བ་བཞི་སྟེ་ས་ཆུ་མེ་རླུང་བཅས་ཀྱི་ནུས་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ནས་འགྱུར་བ་འགྲོ་དང་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ལ། ཕྱ
རྩོམ་ཡིག་འདིར་སྤྱིར་རེབ་གོང་དང་སྒོས་སུ་བློན་ཆོས་ས་ཁུལ་དུ་དར་བའི་བཅུ་བའི་ལྔ་མཆོད་རོལ་སྟངས་སྐོར་གྱི་དམངས་སྲོལ་ཏེ། རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་དང་འབྲེལ་ནས་བཅུ་བའི་ལྔ་མཆོད་ཀྱི་བྱུང་བ་སྤྱི་དང་། སྒོས་སུ་བློན་ཆོས་ས་ཁུལ་གྱི་བཅུ་བའི་ལྔ་མཆོད་དང་འབྲེལ་ནས་དེའི་དུས་ཡུན་དང་། ཆོས་སྤྱོད
རྟེན་གསུམ་སོགས་དཔང་དུ་བཙུགས་ནས་དམ་བཅས་པ་ལ་མནའ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། མནའ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེའི་གོ་དོན་གང་ཡིན་ཐད་མཁས་དབང་འགའ་ཤས་ཀྱིས་རང་གི་གདོང་ལ་དྲང་པོར་གནས་པ་སྣ་ཡིན་པ་ན། ཐོག་མར་སྣ་ཡིན་མིན་གྱི་བསྙོས་བྱུང་ལ། བདེན་རྫུན་འབྱེད་པའི་དྲང་ཐིག་གི་ནུས་པ་ཐོན་གྱི་ཡོད་པས། གདོད་
སྤྱིར་བསང་ཟེར་བ་ནི་ངོ་བོའམ་གོ་དོན་གྱི་ཆ་ནས་བཤད་ན། ཞུ་ཆེན་ཚུལ་ཁྲིམས་རིན་ཆེན་གྱིས། དག་བྱེད་དྲི་ཞིམ་གྱི་ཆོ་ག་གང་ཞིག ཉེས་སྐྱོན་གྱི་སྒྲུབ་བྱེད་ཐམས་ཅད་བྱང་ཞིང་། བདེ་ལེགས་སྟེར་བའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། དག་བྱེད་དྲི་ཞིམ་རྫས་ཀྱི་ནུས་པས་ཉེས་སྐྱོན
མི་རིགས་གང་ཞིག་ཡིན་རུང་དད་མོས་བྱེད་པའི་ཆོས་ལུགས་དང་འཚོ་བའི་ནང་དུ་བརྡ་རྟགས་མང་བོ་ཞིག་ཡོད་ངེས་ལ། བརྡ་རྟགས་རེ་ལ་མཚོན་དོན་ཡང་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད་པས་བརྡ་རྟགས་རིག་གནས་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། བརྡ་རྟགས་ནི་མཚོན་བྱེད་ཡིན་ལ་དེའི་མཚོན་དོན་ལ་ལྐོ
དཔྱད་རྩོམ་འདི་རུ་ད་ལྟ་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཕབ་ནས་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་དང་པར་སྐྲུན་བྱས་ཟིན་པའི་བོད་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་གཏམ་རྒྱུད་སྐོར་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་དཔེ་དེབ་འགའ་དཔྱད་གཞིར་དྲངས་ཏེ། བོད་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་རྗོད་བྱེད་ལ་ཚིག་ཉུང་དོན་བསྡུས་དང་།སྒྲ་བཟློས་དབྱངས་སྙན།བཅད་ལྷུག་སྤེལ་
ཁ་བ་ཅན་གྱི་ཡུལ་འདིར་འཚོ་ཞིང་གནས་པའི་བོད་མི་རིགས་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཆུ་རྒྱུན་རིང་བའི་མི་རིགས་ཤིག་དང་མཚར་སྡུག་འོད་སྟོང་འབར་བའི་རིག་པའི་གནས་ཀྱི་མ་ལག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་གྲུབ་ཡོད་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་ལ། ཀྱག་ཀྱོག་ལོ་ཟླ་རིང་མོའི་ཁྲོད་རང་ཅག་གི་ཕ་མེས་ཡང་མེས་ཚོས་བློ་གྲོས་
ལར་གླིང་རྗེ་གེ་སར་རྒྱལ་པོའི་སྒྲུང་ནི་གནའ་བོའི་དམངས་ཁྲོད་རིག་གནས་ཀྱི་བང་མཛོད་དང་།དེར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་དཔྱད་གཞིར་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བགྱིས་ལ།དེ་ལས་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་དང་།དམག་དོན།ཆབ་སྲིད།དཔལ་འབྱོར།དམངས་སྲོལ།རྩོམ་རིགལུས་རྩལ།གླུ་གར་སོགས་རིག་གནས་ཀུན་འདུས་ཀྱི་
ཁམས་ཕྱོགས་འབྲོག་པའི་ས་ཁུལ་དུ་དར་སྲོལ་ཆེ་བའི་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་འདི་དག་ནི་མི་རིགས་གཞན་གྱི་རིག་གནས་དང་། གོམས་གཤིས་མ་འདྲེས་པའི་གནའ་བོའི་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་རིག་གནས་ངོ་མ་དེ་ཡིན། མི་རིགས་སོ་སོའི་གནའ་བོའི་ལོ་རྒྱུས་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་དངོས་ཤུལ་ད
ཉང་ཉི་མ་འོད་ཟེར་གྱིས“བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལ་སྔ་བ་རྗེ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ཡིན་ཏེ། དེའི་སྐུ་རིང་ལ། གཏམ་རྒྱུད་དང་སྒྲུང་རྒྱུད། སྡེབ་སྦྱོར། བཀའི་ཀུགས། བྲོ་གར། གླུ་གཞས། ཤོན་རྩེད། རྩེད་འཇོ་ལ་སོགས་པ་བྱུང་བ་ཡིན”①ཞེས་འཁོད་པ་ལྟར་བོད་མི་རིགས་ལ་གནའ་བོའི་དུས་ནས་འཛམ་གླིང་མི་རིགས་
ང་ཚོས་དམངས་ཁྲོད་རྩོམ་རིག་འཕེལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་དང་འཆད་གྱེར་ལེན་གསུམ་གྱི་ལག་ལེན་གང་ཅིའི་ཐད་ནས་བལྟས་ཀྱང་གཞན་འགྱུར་དང་བརྒྱུད་འཛིན་གཉིས་ནི་གཅིག་གྱུར་གྱི་ཕུང་བོ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་སྟེ། གཞན་འགྱུར་མེད་ན་བརྒྱུད་འཛིན་གྱི་རྟེན་གཞི་གང་ལ་བྱེད། བརྒྱུད་འཛིན་མེད་ན་གཞན་འགྱུར་གྱི་རྣ
དམངས་ཁྲོད་དུ་ཁྱབ་ཅིང་འཚོ་བ་ལ་འཐིམས་ནས་ཡོད་པའི་དམངས་རྩོམ་འཚོལ་སྡུད་བྱས་ན།ཡེ་དོན་གྱི་བཅུད་མི་ཉམས་དང་བྲོ་བ་མི་ཡལ་བའི་ཕྱིར།དམངས་ཁྲོད་རྩོམ་རིག་གི་བརྩམས་ཆོས་གང་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་མང་གིས་བསམ་སྟེ་འཕྲི་བ་དང་ཉུང་གིས་བསམ་སྟེ་སྣོན་མི་རུང་བར་ཅི་ཤོད་གང་ཡིན་ཇི་ལྟར་འབྲི་དགོས་ཤི