གཡུའི་འབྱུང་ཁུངས།
བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ནང་དུ་རྡོ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་གནའ་རབས་བཙན་པོའི་དུས་ནས་དེང་དུས་ཀྱི་བར་དུ་གལ་ཆེའི་གནས་བབ་བཟུང་ཡོད།དེ་ནི་གཡུ་ཞེས་པའི་དངོས་པོ་དེའོ།།གཡུ་ནི་རྩ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་རྡོའི་རིགས་ཤིག་དང་རྒྱན་ཆའི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པར་མ་ཟད།དེ་ནི་མི་མངོན་པའི་ནོར་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད།གཞན་ཡང་དེ་ལ་བླ་གཡུ་ཞེས་ཟེར་ནས་བླ་ཡི་མཚོན་བྱེད་ཅིག་ཏུ་བརྩི་ལ།ཕོ་མོའི་དབར་གྱི་བརྩེ་དུང་གི་མཚོན་རྟགས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན་ནོ།།གཡུའི་འབྱུང་ཁུངས་ལ།རིན་པོ་ཆེ་བརྟག་ཐབས་མདོར་བསྡུས་ཉུང་གསལ་ལས། གཡུ་རིགས་ལྔ་ཙམ།གཡུ་སྦྱང་༼ལྗང་།༽གྲུ་༼དྲུག༽དཀར་བར་གཡུ་དང་།།མཆིན་ཁ་ལ་སོགས་གཡུ་ལ་གཏོགས་ཙམ་ལྔ།།སུལ་མེད་དྲེག་མེད་གྲུ་དཀར་གྲུ་དམར་གཉིས།།ཟིལ་གནོན་གཡུ་སྦྱང་༼ལྗང་།༽ནོར་བུ་སྤུག་ཅེས་གྲགས།།སུལ་མང་དྲེག་ལྡན་གཡུ་སྦྱང་༼ལྗང་།༽མདོག་འདྲ་ཡང་།།རིན་ཐང་ཆུང་ཞིང་གྲུ་དཀར་༼དྲུག་དཀར།༽གྲུ་དམར་༼དྲུག་དམར།༽ཟེར།།འབྱུང་ཁུངས་གངས་ཅན་བོད་ཀྱི་བྲག་མ་གཏོགས།།འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་ཀུན་ལས་མི་འབྱུང་བཤད།།འབྲིང་དང་ངན་པ་ཡུལ་གྲུ་ཀུན་ནས་ཐོན།།ཞེས་གསུངས་ཡང་།ཚན་རིག་གི་བཤད་སྟངས་ལྟར་ན་གཡུ་ནི་ས་འོག་གི་གཏེར་འགྱུར་གྱི་རྡོ་རིམ་པ་གཉིས་པ་གཏེར་དུ་འགྱུར་ཁ་མའི་སྐབས་སུ་ལི་ཡི་རྫས་རྒྱུ་རིགས་ཤིག་དང་ཕྲད་པ་ལས་གཡུ་འབྱུང་བར་བཤད་ལ།དབྱི་ལང་དང་ཨའེ་ཅིས།རྒྱ་ནག་གི་ཧུའུ་པེ།ཧྲན་ཤིས།ཨན་ཧའེ་སོགས་གང་ནས་ཀྱང་ཐོན་པ་དང་།གསར་རྙེད་དུས་རིམ་གྱི་ས་ཆ་ནས་བོད་ལས་ཆེས་ཆེར་འཕྱི་བར་མ་ཟད་སྤྱོད་སྒོའང་བོད་བཞིན་མ་དར་བར་སེམས་སོ།།
གཡུའི་རིགས་དབྱེ།
གཡུ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་དབྱིབས་ངེས་མེད་ཁ་དོག་ལྗང་གུ་ལ།ལྗང་སྐྱ་དང་།ལྗང་སྨུགལྗང་སེར།སྔོ་ལྗང་སོགས་ཅི་རིགས་འབྱུང་ཞིང་།གཏེར་དངོས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་ནིCuAl6(PO4)(OH)8.5H2Oཡིན་ལ།སྲ་ཚད་ཧྲེ་ཧྲུ་ཏུའུ5-6དང་།བསྡུར་ལྗིད་ཚད་ཁེ2.6-2.8ཡོད་པ་དང་།ཐོན་ཡུལ་མི་འདྲ་བས་གྲུབ་ཆའི་འདྲེས་ཚད་ལ་ཡང་ཁྱད་པར་ཡོད་པས་ཁ་དོག་དང་མཚན་ཉིད་ལ་ཡང་དེ་མཐུན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ།མཁའ་རླུང་དང་ཡུན་རིང་འཕྲད་པས་རིམ་བཞིན་སྲ་རུ་འགྲོ་བ་བཅས་ལ།དབྱེ་བ་ཡང་།ཤེལ་ཕྲེང་དུ་གཡུ་རྙིང་གསུམ།བར་གཡུ་གཉིས།གཡུ་གསར་གསུམ་དང་བརྒྱད་དུ་དབྱེ་བ་ཡིན།གཡུ་རྙིང་གསུམ་ནི།སྔོ་ཞིང་དཀར་ལ་བཀྲག་མདངས་ཆེ་ལ་མུན་པར་ཡང་མཐོང་བ་དེ་ལ་དྲུག་དཀར་དང་།སྔོ་ཞིང་དམར་མདངས་ཆེ་ལ་སྣུམ་པ་དྲུག་དམར།དེ་གཉིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དྲུག་དཀར་ལས་ཅུང་སྔོ་བ་ལ་གཡུ་སྦྱང་ཟེར་ཏེ།སྨན་ལ་འདི་གསུམ་ནུས་པ་མཆོག་ཏུ་ཆེའོ།།བར་གཡུ་གཉིས་ནི།དྲུག་དཀར་འདྲ་ལ་དེ་ལས་བཀྲག་མདངས་ཆུང་ཞིང་འོ་ཁ་ཅན་གཡུ་སྔོན།དྲུག་དམར་ལས་ཅུང་གསར་ལ་མདངས་ཞན་པ་བར་དམན་ཏེ།འདི་གཉིས་ནུས་པ་འབྲིང་བའོ།།གཡུ་གསར་ནི་རིགས་དབྱིབས་མ་ངེས་པ་གསར་ཉམས་ཅན་ནི་རྒྱ་གཡུ་སྟེ་གཡུ་བའུ་ཡང་ཟེར།ཤིན་ཏུ་གསར་པ་སྔོན་ནེ་འདྲ་ལ་རྡོ་སྲ་མཁྲེགས་དཀར་གོང་འདྲ་བ་འབྱར་བའི་འབྲུམ་པ་ཅན་གཡུ་རོ་དང་།ཁ་དོག་ཞན་པ་སེར་ཁ་དབྱིབས་གསར་རྙིང་མ་ངེས་པ་ལ་དྲུག་སེ་ཞེས་ངན་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཡོད།།
གཡུའི་ཕན་ནུས།
བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་ལས་གཡུ་སྨན་རྫས་ཡིན་ལུགས་ནི།གསོ་རིག་སྨན་གྱི་རོ་ནུས་ངོས་འཛིན་གསལ་སྟོན་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་རིན་ཆེན་སྒྲོན་མེའི་ནང་གི་རིན་པོ་ཆེའི་རོ་ནུས་ཞུ་རྗེས་ཞེས་པར།གཡུ༼སྔོ་ལྗང་།དྲུག་དཀར།མཐིང་རིས་ཟེར།༽རོ་ནི་བསྐ་ཞུ་རྗེས་བསིལ་བར་བྱེད།།མཆིན་ཚད་དུག་ཚད་མཆིན་རྒྱས་ནད་རྣམས་སེལ།།ཞེས་བཀོད་འདུག མིང་གཞན།བེེ་རྰ་ཛ་ཞེས།རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་པོ་དང་།རྡོའི་རྒྱལ་པོའོ།།རོ་ནུས།རོ་མངར།ཞུ་རྗེས་བསིལ།ནུས་པས་དུག་འཇོམས།མཆིན་པའི་ཚ་བ་སེལ།ད་དུང་མནྚ་གྱི་རྫས་སུ་ཕུལ་པའི་ཕན་ཡོན་ལ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་གསོག་པར་གསུང་ལ།གདུ་བུ་དང་མཛུབ་དཀྲིས་སོགས་རྒྱན་ཆའི་རྣམ་པ་ལུས་ལ་བཅངས་ན་གཟུགས་གཞི་བདེ་ཐང་སོགས་ལ་ཕན་པའི་དགེ་མཚན་དག་ཁྲོམ་གྱི་ཚོང་བ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ཁ་ན་རླུང་བཞིན་གྲགས་པ་ལྟར་རེད།
གཡུའི་བརྟག་ཐབས།
སྤྱིར་སྤོས་ཤེལ་དང་བྱུ་རུ།གཡུ་མུ་མེན་མུ་ཏིག་སོགས་ནི་གསར་རྙིང་གང་ཡིན་རུང་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་མོད།འོན་ཀྱང་དེང་སང་རྫས་འགྱུར་དང་སྤོས་འགྱིག་ལ་བརྟེན་ནས་རྫུན་མ་བཟོ་བ་དང་ཁ་དོག་བསྒྱུར་བ།རྡོ་རིགས་ཕལ་བ་འཐག་རྗེས་སྤྱིན་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱར་མ་བཟོ་བ་སོགས་ཤིན་ཏུ་མང་བས།ཆེ་ཤེལ་ལ་བརྟེན་ནས་ལེགས་པར་བརྟག་དགོས།གང་ལྟར་རུས་སྲ་ཞིང་མཁྲེགས་ལ་ངར་ཆེ་བ་ལྷད་གཞན་མ་འདྲེས་པ་བཟང་།བོད་ཀྱིས་གཡུ་བཏུམ་དགོས་ཟེར་ལ།གཡུ་གསར་ཀོ་ཡི་ནང་དུ་སྣུམ་བརྒྱབ་ནས་བཞག་ན་བཟང་།དེ་མིན་ཁ་དོག་མི་ཡོང་།གཡུ་ལ་ལ་ནི་སྲ་ཚད་ཀྱི་མི་འདང་བ་དང་སྲ་ཚད་རྡོ་དང་འདྲ་བར་ཕྱིས་ན་སྟེང་དུ་འོད་མདངས་འབུད་བ་དག་ནི་མཆོག་ཏུ་བརྩིའོ།།